Hij kookt een lekkere kip biryani, althans dat beweert Satnam Singh Bhamara, de basketbalspeler van 7 voet 2 inch. Het feit dat hij sinds zijn 17e op zichzelf woont, heeft hem dat trucje in de mouw doen stoppen. Hij is overtuigd door de lof van zijn neven en vrienden in Californië. In een vreemd land, betekent dat veel. Niet dat Satnam, nu 24, een vreemde is voor lofbetuigingen. Maar nu heeft hij ook de andere kant van de medaille gezien en geleerd het heden naar waarde te schatten.
“Voordat ik naar de VS kwam, kwam ik nooit in de keuken. Maar nu ben ik een expert. Ik kan niet de hele tijd eten bestellen. Ik wil op niemand wachten. Ik weet dat ik geen tijd moet verspillen,” zegt Satnam over de telefoon.
De tijd dringt inderdaad voor Satnam. Sinds mei traint hij in het basketbalcentrum van de Sacramento Kings in Californië. Hij zit nu zonder team, maar hoopt snel een deal te sluiten. Tot half mei speelde hij voor St John’s Edge, een team in de National Basketball League, een lagere competitie in Canada. Maar hij staat niet op de lijst ‘beschermde spelers’ van het team voor het seizoen 2019-20.
Het was Satnam’s laatste halte in een reis die de jongen uit Ballo Ke dorp in Punjab een hoogtepunt heeft zien raken toen hij in 2015 de eerste Indiër werd die in een NBA draft werd gekozen, en vervolgens twee jaar later in de bijna vergetelheid raakte toen zijn contract niet werd verlengd.
Hij vond zichzelf zonder vaste plek in zelfs het Indiase team.
De jonge basketbalspeler die een sensatie veroorzaakte met zijn grootte en potentieel, en zelfs een Netflix-documentaire -‘One in a billion’- over hem liet maken in 2017, dreef in nergens land.
“Ik faalde die keer (door Dallas Mavericks van hun NBA-rooster te laten vallen) omdat ik niet over het juiste talent beschikte. Simpel,” zegt hij. “Als een speler uit de NCAA (College basketbal in de VS) wordt gekozen, heeft hij genoeg kans om het hoofdteam te halen, zelfs de top-10 van NBA drafts heeft een zeer goede kans. De spelers uit de top 30 kunnen ook een kans maken. Maar daarna, begrijp je wat er gebeurt met de volgende spelers. Ik was de 52e draft.”
Off court
In het seizoen 2015-16 kreeg de Centre positiespeler 19 wedstrijden, maar startte in slechts twee, in de minor D-league van de NBA voor Mavericks’ filialen Texas Legends en was gemiddeld 1,5 punten en 1,5 rebounds in 7,9 minuten per wedstrijd. Het volgende seizoen startte hij geen enkele wedstrijd. Hij werd gebruikt in acht, maar kreeg slechts 5,4 minuten per wedstrijd.
En dat was het einde van Satnam’s veelbesproken NBA entree.
“Ik word nu niet meer boos over hoe de dingen daarna zijn gelopen. Ik heb het geaccepteerd,” zegt hij. “Ik beschouw de twee jaar in de NBA als mijn studiejaren. Ook de vierenhalf jaar aan de IMG Academy in Florida daarvoor, dat waren mijn leerdagen.”
Maar Teja Singh Dhaliwal, secretaris-generaal van de Punjab Basket Association, die Satnam als kind de grenzen van de Ludhiana Basketball Academy zag overstijgen en in de wereld van de NBA zag stappen, zegt: “Hij had zijn opleiding af moeten maken. Ik denk niet dat hij zijn college heeft afgemaakt. Hij is een pionier voor het Indiase basketbal maar zijn hele leven kan hij het spel niet spelen. Hij is een harde werker maar werd na twee seizoenen afgezet. Zijn snelheid is traag in vergelijking met zijn lengte. Hij staat op het kruispunt van zijn carrière. We maken ons zorgen om de jongen.”
Toen Satnam in 2010 een beurs kreeg van de IMG Academy, hij was toen net 15 maar al een reus, was de NBA begonnen met basketbalactiviteiten in India en wilde ze voet aan de grond krijgen. De tiener uit Punjab was hun beste reclame. Er waren geruchten dat de onaangeboorde Indiase markt Satnam’s zaak een duwtje in de rug gaf in de NBA draft.
Troy Justice leidde toen de NBA basketbaloperaties in India en speelde een cruciale rol in zijn reis naar de VS. “Iedereen die in de NBA is opgesteld of als vrije agent heeft getekend, verdient die prestatie op basis van verdienste en prestaties,” zei Justice via e-mail. Hij is momenteel NBA’s associate vice-president van internationale grass-root operations.
“Vanaf het begin had Satnam een ongelooflijke hand-oog coördinatie en een natuurlijke shooting touch, vooral voor een grote man.”
Terug naar huis
Voor alle mogelijkheden die Satnam al vroeg in zijn carrière had laten zien, veranderde zijn exit uit de NBA alles. Hij was terug in Ballo ke in 2017 met zijn pad onduidelijk. De 2019 FIBA World Cup Asian kwalificatiewedstrijden in 2018 gaven Satnam een kans in het Indiase team, met verschillende senior spelers die op disciplinaire gronden waren weggelaten. Hij behaalde 14,5 punten per wedstrijd en 7,5 rebounds, de hoogste onder alle Indiase spelers. Zijn lengte maakte zijn gebrek aan snelheid en voetenwerk goed.
“Ik heb niet veel van Satnam gezien. Maar bij de Aziatische kwalificatiewedstrijden en 2018 Commonwealth Games was hij goed,” zegt Rajender Singh, bondscoach van India bij de WK-kwalificatiewedstrijden. “Hij heeft een goede lengte voor een centrumspeler. Zijn grootste voordeel is dat hij nog 24 is en al zo veel heeft gezien.”
Satnam wil gezien worden. De NBA-uitval heeft hem een harde les geleerd: op de bank zitten, zelfs in de hoogste regionen van het spel, is niet bevorderlijk voor een sportcarrière.
“Toen ik terug was in Punjab, dacht ik na over hoe ik mijn fysiek kon gebruiken om mijn droom een boost te geven. Er werd veel van me verwacht. Ik moest in competities spelen om een voorsprong te hebben. Ik was er klaar mee om de reserveoptie te zijn,” zegt Satnam.
Hij sloot zich in 2018 aan bij de UBA pro Basketball League in India en kreeg de steun van de Virat Kohli foundation. Het was de stichting die hem in contact bracht met leagues in zowel Australië als Canada. Satnam werd benaderd door de Australische Basketball League om ontwikkelingsspeler te worden.
“Ik zou goed geld hebben gekregen, maar ontwikkelingsspeler betekent dat ik meestal met het hoofdteam zou trainen (en niet spelen). Dat had ik al gedaan in de NBA, dus ik zag het niet zitten,” zegt Satnam.
Toen kwam de NBL. Een minor league in Canada, maar het voldeed aan zijn eisen.
“Ik zou goede speeltijd hebben gekregen en dat is de reden waarom ik hier lid ben geworden. Ik was moe van het wachten op mijn kans. Ik heb me gerealiseerd dat kansen niet naar mij zullen komen, ik moet in de buurt van kansen gaan,” zegt hij.
Niet zo cool
Spelen in een professionele competitie in Canada klinkt misschien als een coole deal voor een Indiase basketbalspeler, maar de financiële beloningen zijn niet zo veel. De NBL begon in 2011. St. Johns Edge, waar Satnam speelde in het seizoen 2018-19, werd opgericht in 2017. In zijn inaugurele seizoen had het een salaris cap van Can 170.000 dollar. (~89,52 lakh ongeveer) voor een roster van 12 spelers.
Voormalig hoofdcoach van St. John’s Edge Jeff Dunlap zei in een persbijeenkomst: “Er zijn heel veel profdivisies, maar er zijn nog steeds meer dan genoeg spelers om ze te vullen. De poel is enorm. Dus, het is mijn taak geweest om in de poel te zwemmen en de goede te vinden.
“Dus ik heb tegen deze jongens gezegd: ‘Je komt hier en laat ons vijf maanden met je werken. We gaan uit en winnen wat wedstrijden en hebben wat plezier, maar ik ga jullie ook beter maken, voor een van de twee dingen – dat wanneer je het jaar daarop bij me terugkomt, we allemaal beter zijn, of je gaat ergens anders heen en verdient meer geld. Maar wat er ook gebeurt, je zult beter zijn omdat we je gaan coachen… we gaan je echt coachen.'”
Satnam weigerde het exacte bedrag te onthullen dat hij ontving, maar rekent op de ervaring die hij opdeed in de competitie.
“In Canada trainden we ’s ochtends bijna vier uur,” zegt hij. “In de avonden was het of basketbaloefeningen of gym. De laatste zes maanden ben ik 24/7 met het spel bezig geweest. Mijn voetenwerk en aanval zijn verbeterd. De grootste winst is de motivatie om aan mezelf te werken.”
Satnam speelde in 38 wedstrijden voor St John’s Edge, die als runner-up eindigden, en startte in twee wedstrijden. Hij had 2,1 punten per wedstrijd en 1,2 rebounds per wedstrijd. Zijn toekomst in de Canada league is echter ook onduidelijk. Hij is geen “beschermde speler” voor het volgende seizoen dat in november begint. Beschermd zijn’ betekent dat een team de speler definitief aan zich bindt.
“Ik heb me gerealiseerd dat ik tot de top zal moeten vechten. Er is geen andere manier,” zegt hij. “Dit is nu het tussenseizoen nadat de finale in mei eindigde en ik ben niet terug naar huis gegaan. Ik train in Californië. Ik had terug kunnen gaan naar India, maar de faciliteit waar ik nu train heeft topspelers. Verschillende NBA-spelers komen hier.”
Voor het Indiase basketbal, dat op Aziatisch niveau af en toe boven zijn gewicht heeft gepresteerd, opende Satnams toetreding tot de NBA de deur voor nog een paar van de beste Indiase spelers om de buitenlandse scène te betreden. Na hem speelt Amjyot Singh in de NBA G-League voor Wisconsin Herd, een affiliate van de Milwaukee Bucks, terwijl Amritpal Singh in 2017-18 voor het Australische NBL-team Sydney Kings speelde. Een andere speler, Palpreet Singh, werd in 2016 geplukt door D-League team Long Island Nets, een affiliate van de NBA’s Brooklyn Nets, hoewel hij geen wedstrijd kreeg.
Net als Satnam, heeft succes voor geen van hen gevolgd.
“Maar ik was de eerste,” zegt Satnam. Hij zegt dat hij alles geeft wat hij heeft om ervoor te zorgen dat het niet zijn enige mijlpaal blijft.