Hier volgt een interessant weetje over psychologie: Voor het grootste deel voelt iedereen, ongeacht zijn opleidingsachtergrond, zich een expert op dit gebied. Dit geldt niet voor bijvoorbeeld biochemie, geochemische techniek of astrofysica.
Als iemand die zowel de menselijke psychologie vanuit wetenschappelijk oogpunt bestudeert als iemand die gewoon wil begrijpen wat er met mensen aan de hand is, begrijp ik dat. Niet elke doctorandus in de psychologie is een genie als het gaat om het begrijpen van de menselijke conditie. En tal van “niet-psychologen” hebben belangrijk licht geworpen op de aard van het menselijk gedrag-Kurt Vonnegut, Frida Kahlo, Bob Dylan, Mark Twain, William Shakespeare, enz.
Dit gezegd hebbende, als iemand uit het formele veld van de wetenschappelijke psychologie, en als iemand die les heeft gegeven op universitair niveau klassen in het veld voor decennia, denk ik dat het opmerkelijk is dat er veel populaire misvattingen over de menselijke psychologie. Anders gezegd, er zijn concepten in het veld dat studenten van de psychologie regelmatig moeilijk te begrijpen vinden.
Hieronder volgt een lijst van 10 psychologische concepten die studenten regelmatig moeite hebben om te begrijpen:
1. Persoonlijkheidstypen vs. Persoonlijkheidsdimensies
Meer wel dan niet, psychologen die persoonlijkheidsconcepten bestuderen, zoals narcisme, hebben het over een continue dimensie waarop mensen variëren-niet over een categorische variabele. Voor het leeuwendeel van de persoonlijkheidskenmerken hebben psychologen het over de mate waarin iemand hoog scoort op een dimensie (bijvoorbeeld, Joe scoorde iets boven het gemiddelde op narcisme)-niet of iemand definitief “in deze categorie” zit of niet.
2. Nature vs. Nurture
Zelden beschouwen psychologen de oorzaak van bepaald gedrag als uitsluitend te wijten aan ofwel “nature” (wat ruwweg betekent biologie) of “nurture” (de omgeving). Meestal zullen psychologen het hebben over een psychologische eigenschap (b.v. hoe extravert iemand is) als het product van de interactie van zowel nature als nurture gedurende de levensloop. Het idee dat gedrag uitsluitend het gevolg is van nature of nurture is eigenlijk een soort mythe.
3. Psycholoog vs. Therapeut
De term “psycholoog” is waarschijnlijk breder dan u zich misschien realiseert. Een psycholoog is iemand die gedrag bestudeert (bij alle diersoorten) en/of ideeën uit onderzoek in de gedragswetenschappen toepast om specifieke problemen aan te pakken, zoals de geestelijke gezondheid van cliënten. De term “therapeut” is specifieker en is alleen van toepassing op personen die psychologische concepten toepassen om personen te helpen omgaan met psychologische problemen (bijv. geestelijk verzorgers). De twee termen zijn niet uitwisselbaar.
4. Psycholoog versus psychiater
Psychologen zijn gedragswetenschappers of beoefenaars van de praktijk die gedrag bestuderen vanuit een wetenschappelijk perspectief of die dergelijke concepten toepassen op toegepaste problemen (zoals het helpen van mensen bij het omgaan met persoonlijke problemen). Psychiaters zijn artsen die een combinatie van medische en gedragswetenschappelijke training gebruiken om mensen te helpen met problemen om te gaan. Een psychiater is dus een bepaald soort therapeut. En de termen psycholoog en psychiater zijn niet onderling verwisselbaar.
5. Type-1 Fout
Psychologisch onderzoek is grotendeels gebaseerd op statistische bevindingen. Wanneer een onderzoeker in een studie een bevinding verkrijgt die als “significant” naar voren komt, zou hij of zij zich kunnen vergissen – de bevinding zou in feite geen geldige weergave kunnen zijn van hoe de dingen in de wereld zijn, ondanks wat de onderzoeker heeft gevonden. Als een onderzoeker iets significant vindt, maar het eigenlijk fout heeft, noemen we dit “Type-1 fout.”
6. Type-2 fout
Als een onderzoeker in een onderzoek een bevinding vindt die “niet significant” blijkt te zijn, kan hij of zij het fout hebben. Als een onderzoeker iets niet significant vindt, maar het toch fout heeft, noemen we dat een “Type-2-fout”.”
7. Experiment vs. Quasi-experiment
Een echt experiment is de enige manier waarop we causale conclusies kunnen trekken over de relatie tussen variabelen. En een echt experiment vereist willekeurige toewijzing aan verschillende voorwaarden. Als je een onderzoek doet en wilt zien of mensen in de ene situatie (bv. degenen die veel koffie drinken) zich anders gedragen dan mensen in een andere situatie (bv. degenen die geen koffie drinken), moet je mensen willekeurig toewijzen aan een van deze twee omstandigheden. Een onderzoek waarin wordt gezocht naar verschillen in een of andere uitkomst tussen natuurlijk voorkomende groepen (b.v. mensen die regelmatig koffie drinken versus mensen die dat niet doen) is een “quasi-experiment” en kan niet vaststellen of veranderingen in de ene variabele veranderingen in de andere variabele veroorzaken.
8. Statistische interacties
Soms zal een variabele het ene effect hebben op de ene groep mensen en een totaal ander effect op een andere groep mensen. De effecten van een variabele op een uitkomstvariabele hangen dus vaak af van een andere variabele. Als je wilt weten of tieners meer dan andere leeftijdsgroepen ervoor kiezen om in het gezelschap van anderen te zijn, zou het nuttig zijn om te weten of ze bijvoorbeeld in de afgelopen 24 uur hun haar hebben gekamd, en of ze in het gezelschap van familieleden of vreemden zullen zijn. Tieners die hun haar niet hebben gekamd, kiezen misschien eerder voor het gezelschap van anderen als ze zich in het gezelschap van familieleden zullen bevinden. Soms zijn de effecten van de ene variabele (met welke mensen je tijd doorbrengt) afhankelijk van een andere variabele (of je je haar hebt gekamd) bij het bepalen van een uitkomst (of je ervoor kiest om die mensen te zien). Inzicht in statistische interacties helpt ons nuances in gedrag te begrijpen.
9. Wat is “natuurlijk” vs. wat is “juist”
Soms hoort een student een gedrag beschreven als “natuurlijk” en interpreteert dit verkeerd dat het gedrag moreel juist of gerechtvaardigd is. David Buss (2006) heeft bijvoorbeeld goed beargumenteerd dat moord bij mensen een sterke evolutionaire basis heeft. Belangrijk is dat Buss niet beweert dat moord bij mensen “zou moeten” gebeuren. Zijn wetenschappelijke analyse van de problematiek suggereert eerder dat moord deel uitmaakt van de menselijke natuur. Het verwarren van wat “is” met wat “zou moeten zijn” is een voorbeeld van misleidend denken. Wetenschappelijk opgeleide psychologen zijn geschoold in dit belangrijke onderscheid.
10. Multifactoriële Causatie
Een van de meest fundamentele problemen met hoe de meeste mensen psychologie begrijpen is dit: Mensen trappen vaak in de val om te denken dat er maar één oorzaak is voor een gedragsuitkomst. In feite weten getrainde psychologen heel goed dat er vaak meerdere oorzaken in het spel zijn bij het vormen van een gedrag. Massale schietpartijen, die een afschuwelijk facet van het moderne leven vormen, zijn een duidelijk voorbeeld van dit soort redeneringen. Sommige mensen beweren dat massale schietpartijen het gevolg zijn van geestelijke gezondheidsproblemen. Anderen beweren dat massale schietpartijen het gevolg zijn van slechte wetten op het gebied van wapencontrole. In feite is aangetoond dat beide zaken een rol spelen. En verschillende andere factoren zijn ook betrokken bij dit complexe maatschappelijke probleem. Bij het leeuwendeel van de gedragingen spelen meerdere factoren een rol.
Bottom Line
Of anderen in ons vakgebied het nu leuk vinden of niet, het hebben van een doctoraat in de psychologie kwalificeert ons niet echt om experts te zijn op het gebied van het menselijk gedrag. Er zijn deskundigen op het gebied van menselijk gedrag, in feite, uit vele vakgebieden. Dit gezegd zijnde, heeft het formele gebied van de wetenschappelijke psychologie een belangrijk licht geworpen op wat het betekent om mens te zijn. Vanuit het perspectief van iemand die al tientallen jaren les geeft op dit gebied, kan ik zeggen dat de hier beschreven onderwerpen concepten zijn die studenten regelmatig moeilijk te begrijpen vinden. Om onze kennis van wat het betekent om mens te zijn te vergroten, zouden we er verstandig aan doen ervoor te zorgen dat studenten psychologie een sterk begrip van deze concepten laten zien voordat ze de wereld ingaan.