Vorige week, op 5 september, maakte Galia Grainger, de ‘Slim Reaper’ en eigenares van Slimmeria, haar opwachting op Channel 4 in de show The Extreme Diet Hotel. Het concept is eenvoudig: dikke mensen verblijven in het hotel, en deze ‘dieet dominatrix’ mishandelt hen fysiek en verbaal om gewicht te verliezen.
Het Extreme Dieet Hotel is een nachtmerrie van pro-anorexia slogans en overtuigingen. Bezoekers eten minder dan 500 calorieën per dag, te midden van dagen vol oefening en beledigingen. Zelfs de spabehandelingen zien er gruwelijk uit, met gasten die opgesloten zitten in stomende vaten en geslagen worden met berken. De show staat ook bol van de onnauwkeurigheden. In de eerste aflevering zegt Grainger dat suiker ‘net zo verslavend is als cocaïne’. Ter referentie, dat is niet zo. Heet water wordt aangeboden als vervanging voor voedsel, dat allemaal uit rauwe groenten bestaat. Dit is om ‘snel gewichtsverlies en een goede ontgifting van lichaam en geest’ te bevorderen.
Een van de gasten in de eerste aflevering is Kirsty, een vrouw die een trouwjurk kocht die twee maten te klein was, in de overtuiging dat ze zou afvallen en er op haar trouwdag in zou passen. Zij is een symbool van twee van de meest wrede industrieën die elkaar kruisen om het lichaam van vrouwen te controleren: de dieetindustrie en de trouwindustrie. (Het is geen toeval dat de “belangrijkste dag van het leven” van een vrouw ook de dag is waarop ze het slankst is). Door de hoofdrol te spelen in The Extreme Diet Hotel om gewicht te verliezen voor haar bruiloft, kopen Kirsty en veel vrouwelijke kijkers in het misogynistische idee dat dun zijn mooi is, wat de sleutel is tot gelukkig zijn.
Het hotel belooft snel gewichtsverlies, wat voor veel gasten een aanlokkelijk concept is. Maar waarom houden kijkers zo van televisieshows als The Extreme Diet Hotel en The Biggest Loser? Persoonlijk denk ik dat het komt door de ingebakken overtuiging dat dikke mensen inferieur zijn en gestraft moeten worden voor hun lengte – omdat ze buiten de norm durven te vallen. Het is voor kijkers net zo bevredigend om dikke mensen te zien “falen” als om ze te zien “slagen” in shows als deze.
Als de deelnemers gewicht verliezen, vertelt het de kijkers dat deze extreme methoden werken (ondanks een onderzoek waaruit bleek dat 13 van de 14 Biggest Loser-deelnemers die werden onderzocht, al het gewicht dat ze waren kwijtgeraakt weer terugkregen). Het programma versterkt ook vicieuze leugens – dat zo’n snel gewichtsverlies normaal of gezond is, en dat iedereen deze hoeveelheid gewicht kan verliezen, als ze zichzelf maar genoeg straffen. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat shows als The Extreme Diet Hotel hele teams van fitness- en yoga-instructeurs, voedingsdeskundigen, personal trainers, en massage- en schoonheidstherapeuten hebben.
Aan de andere kant, als de deelnemers niet afvallen (of niet ‘genoeg’ afvallen), versterkt dit veel van de stereotypen die kijkers al hebben. Massa’s kijkers grepen na de eerste aflevering de sociale media, lachten de deelnemers uit en beschreven hen als ‘zeurderig’, ‘lui’ en ‘zich als een kind gedragend’. De meeste opmerkingen gingen over Kirsty, die als vrouw veel meer kritiek te verduren kreeg dan de andere gast, Tony. Hoewel ze afviel, werd ze nog steeds niet goed genoeg – dun genoeg – bevonden om een bruid te worden.
Wat de deelnemers ook doen, shows als The Extreme Diet Hotel zijn een klap voor dikke mensen overal. Ik neem het degenen die aan gewichtsverliesprogramma’s meedoen niet kwalijk – zelfs toen ik las over de schade die Grainger haar gasten berokkent, werd ik meegesleept door het idee een slankere, ‘betere’ ik te worden. Maar ik geef wel de maatschappij de schuld, die het idee versterkt dat het de moeite waard is om vrijwillig langdurige mentale en fysieke schade op te lopen. Zolang je maar slank bent.