De Regel

De monnikenbeweging die in de derde eeuw in Egypte en Syrië begon en zich spoedig over het westelijke Middellandse-Zeegebied verspreidde, gebruikte en produceerde allerlei teksten: levens van heiligen, monastieke reisverslagen, beschrijvingen van monastieke instellingen, en homilieën of voordrachten over geestelijke onderwerpen. In de vierde eeuw ontstond een nieuw soort tekst: de kloosterregels. Zij legden de basisorganisatie van een kloostergemeenschap vast, gaven richtlijnen voor de abt en andere ambtsdragers, en verklaarden geestelijke beginselen voor de monniken. De opstellers ervan maakten geen aanspraak op het produceren van originele teksten: zij kopieerden uit andere regels die zij waren tegengekomen, en verrijkten en ontwikkelden een traditie waarvan het doel niet literaire onderscheiding was, maar het verschaffen van een nuttig handboek voor abten en monniken.

De meest succesvolle van deze regels is de “Regel van Kloosters”. Deze werd na 529 geschreven door Benedictus van Nursia en wordt gewoonlijk de Regel van Sint Benedictus genoemd. Het weerspiegelt Benedictus’ eigen lange ervaring als monnik en abt, en zijn studie van de oudere monastieke traditie die hij uitgebreid gebruikt, met name een oudere tekst genaamd de Regel van de Meester door een anonieme auteur.

De Regel van Sint Benedictus bestaat uit een Proloog en drieënzeventig hoofdstukken, variërend van een paar regels tot enkele bladzijden. Ze geven onderricht over de monastieke basisdeugden nederigheid, stilte en gehoorzaamheid, en richtlijnen voor het dagelijks leven. De Regel schrijft tijden voor voor gemeenschappelijk gebed, meditatieve lezing en handenarbeid; zij regelt de details van het gemeenschappelijk leven zoals kleding, slaapgelegenheid, eten en drinken, ziekenzorg, ontvangst van gasten, werving van nieuwe leden, reizen buiten het klooster, enz. Hoewel de Regel minutieuze instructies niet schuwt, staat zij de abt toe de bijzonderheden van het gemeenschappelijk leven naar eigen goeddunken vast te stellen.

Paus Gregorius de Grote (+604) prees de Regel als “opmerkelijk door zijn discretie en zijn elegante taal”. Die pauselijke goedkeuring heeft zeker bijgedragen tot de verspreiding ervan.

Benedictus schreef zijn Regel in het Latijn. Het autograaf afschrift van RB is verloren gegaan. Het beste manuscript stamt uit het begin van de negende eeuw en bevindt zich thans in St. Gall (Zwitserland). Gall (Zwitserland). Een ander manuscript in de Bodleian Library van Oxford is een eeuw ouder, maar is minder getrouw omdat kopiisten het Latijn uit de zesde eeuw wilden corrigeren. In de loop der eeuwen is de Regel van Sint Benedictus ontelbare malen gekopieerd, vertaald en gepubliceerd. Elke generatie heeft de Regel van commentaar voorzien en de laatste 100 jaar is er een enorme hoeveelheid academische studie aan gewijd, zowel door religieuze als door niet-religieuze geleerden. De Regel van Benedictus blijft een van de grote klassiekers van de christelijke spiritualiteit.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.