Impulsaankopen zijn tegenwoordig een veelvoorkomend gedrag. Onze consumptiecultuur stelt ons in staat toe te geven aan de verleiding en iets te kopen zonder stil te staan bij de gevolgen van de aankoop. Is dat een slechte zaak? Volgens mij wel, ja. Impulsaankopen zijn gerelateerd aan angst en ongelukkigheid, en het beheersen ervan zou kunnen helpen je psychologisch welzijn te verbeteren.
Om iets te beheersen, is het echter belangrijk om het eerst te begrijpen. Om impulsaankopen vanuit een psychologisch perspectief te begrijpen, moeten we de vraag stellen: “Wat motiveert ons om impulsief producten te kopen?” Er zijn in feite een aantal antwoorden op deze vraag, en ze te kennen zal u helpen slimmere, rationelere beslissingen te nemen de volgende keer dat je gaat winkelen of de volgende keer dat je gewoon betrapt dat je iets wilt kopen.
Sommige mensen hebben de gewoonte om impulsieve aankopen te doen. Dat klinkt misschien onschuldig, maar er zijn een aantal kenmerken die samengaan met deze neiging. Ten eerste zijn impulskopers socialer, statusbewuster en meer op hun imago gesteld. De impulskoper kan dus kopen als een manier om er in de ogen van anderen goed uit te zien. Ten tweede ervaren impulskopers meer angst en moeite om hun emoties onder controle te houden, wat het moeilijker kan maken om weerstand te bieden aan emotionele drang om impulsief geld uit te geven. Ten derde ervaren impulskopers over het algemeen minder geluk, en kopen dus misschien om hun stemming te verbeteren. Ten slotte denken impulskopers minder na over de gevolgen van hun uitgaven; ze willen het gewoon hebben.
Mensen die graag voor hun plezier winkelen, zullen eerder impulsaankopen doen. We willen allemaal plezier ervaren, en het kan heel leuk zijn om te gaan winkelen en ons voor te stellen dat we de producten die we zien bezitten. Zodra we plezier beginnen te ervaren als gevolg van dit gevoel van plaatsvervangend eigendom, zijn we meer geneigd om die producten te kopen, zodat we dat plezier kunnen blijven ervaren.
Het concept van plaatsvervangend eigendom is gerelateerd aan een andere impulsaankoopmotivator, namelijk een band tussen een consument en een product. Wanneer we verbonden zijn met een product, begint onze geest in wezen te handelen alsof we het product al bezitten, wat het moeilijker maakt om te gaan zonder het te kopen. Dit roept de vraag op: “Hoe worden verbindingen met producten gevormd?” Een fysieke band met een product ontstaat wanneer we er dichtbij zijn en wanneer we het kunnen aanraken. Een tijdelijke band met een product ontstaat wanneer we het onmiddellijk kunnen kopen. Ten slotte ontstaat er een sociale band met een product wanneer we iemand het zien gebruiken en onszelf met die persoon vergelijken.
Hoe werken al deze factoren op elkaar in? Wel, beschouw het volgende hypothetische voorbeeld: De impulskoper kan zich ongelukkig voelen, en kan denken dat gezien worden met een dure nieuwe aankoop respect en geluk zal brengen. Deze waargenomen weg naar geluk motiveert de impulskoper om te gaan winkelen. Eenmaal in de winkel valt een product de aandacht van de impulskoper. Hij/zij bekijkt het, pakt het waarschijnlijk op en inspecteert het, en denkt misschien aan een vriend die het bezit. De impulskoper vindt het product leuk, en beleeft plezier aan de gedachte dat hij het onmiddellijk kan kopen en ermee naar huis kan gaan. De impulskoper kan de drang om het product te kopen niet weerstaan en doet dat, zonder na te denken of het niet te duur en/of frivool is. Dit leidt onvermijdelijk tot koperswroeging, wat paradoxaal genoeg ongeluk brengt, precies het gevoel dat de impulskoper niet meer wilde ervaren.
Weten wat impulsaankopen motiveert en of deze motivatoren je beïnvloeden, kan je helpen minder geld uit te geven aan impulsaankopen.
Er is één voorbehoud dat ik wil vermelden, namelijk dat iedereen zich af en toe impulsief gedraagt, en dat een bepaald (bescheiden) niveau van impulsaankopen onschadelijk kan zijn. Maar overmatig impulsief kopen kan leiden tot schulden en ongelukkig zijn, dus het is in je eigen belang om de waarschuwingssignalen te kennen. Als je merkt dat je vaak geld uitgeeft zonder echt na te denken over wat je koopt of waarom, en je voldoet aan de beschrijving van een impulskoper, heb je misschien een neiging tot impulsaankopen. Als je een plotselinge drang krijgt om iets te kopen nadat je ermee hebt gespeeld, of nadat je je realiseert dat je het meteen kunt kopen, of nadat je aan een vriend denkt die het heeft, ervaar je waarschijnlijk een impulsaankoopdrang die voortkomt uit een band tussen jou en het product.
Een gemakkelijke manier om te zien of een aankoop impulsief is, is door u af te vragen: “Was ik van plan dit te kopen, of kreeg ik juist nu de drang om het te kopen?” Als u niet van plan was het te kopen, ervaart u waarschijnlijk een impulsieve koopdrang. Door dat product terug op de plank te leggen en het niet te kopen, help je jezelf. Je verwerpt het idee dat je door dat product te kopen gelukkiger, beter gerespecteerd of completer zult zijn. Zo houd je niet alleen meer van je geld, maar word je ook een slimmere consument en mogelijk een gelukkiger mens.