De Internationale Classificatie van Hoofdpijnstoornissen 3e editie
Namens de Classificatiecommissie van The International Headache Society presenteer ik met trots de derde editie van de Internationale Classificatie van Hoofdpijnstoornissen (ICHD-3). Dit volgt op de publicatie van de bètaversie van ICHD-3 in 2013. Het idee achter de bètaversie was om meer veldtesten te bevorderen vóór de presentatie van de definitieve ICHD-3, en dit heeft goed gewerkt. Er zijn uitstekende veldteststudies gepubliceerd, onder meer met betrekking tot migraine met aura, clusterhoofdpijn, idiopathische intracraniële hypertensie en trigeminusneuralgie. Zo werd bijvoorbeeld gedocumenteerd dat de aanhangselcriteria voor A1.2 Migraine met aura superieur waren aan de criteria voor 1.2 Migraine met aura in de hoofdtekst van ICHD-3 beta, waardoor deze aandoening beter kon worden onderscheiden van transiënte ischemische aanvallen. Veldtests van de nieuwe geassocieerde kenmerken in criterium C1 voor 3.1 Clusterhoofdpijn, blozen in het gezicht en volheid in het oor, wezen uit dat zij niet bijdroegen tot de diagnostische discriminatie. Bijgevolg zijn deze symptomen alleen opgenomen in het aanhangsel van ICHD-3, waar zij verder moeten worden bestudeerd. Dit zijn voorbeelden van het op bewijs gebaseerde proces van ziekteclassificatie dat nu ten grondslag ligt aan alle toekomstige wijzigingen in de Internationale Classificatie van Hoofdpijnstoornissen.
Een mede-reden voor de bètaversie was, zoals wij dachten, dat ICHD-3 bij publicatie de codes van de Internationale Classificatie van Ziekten, 11e editie (ICD-11), van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kon bevatten. Wij hadden verwacht dat de ICD-11 in 2016 klaar zou zijn, maar helaas zijn er lange en onverwachte vertragingen opgetreden, zodat de definitieve codes nog steeds niet beschikbaar zijn. Daarom moeten we ICHD-3 zonder hen publiceren.
ICHD-3 verschijnt als eerste nummer van Cephalalgia in 2018, precies 30 jaar na de eerste editie van de International Classification of Headache Disorders, ICHD-I zoals we het nu noemen. Deze eerste versie was voornamelijk gebaseerd op de meningen van deskundigen, maar bleek desondanks grotendeels geldig te zijn. ICHD-II, gepubliceerd in 2004, bevatte een aantal wijzigingen die deels werden ingegeven door nieuw bewijsmateriaal en deels door herziene meningen van deskundigen. Nieuw wetenschappelijk bewijs speelde een relatief grotere rol bij de wijzigingen in ICHD-3 beta, en alle verdere wijzigingen die in ICHD-3 zijn opgenomen, zijn op dergelijk bewijs gebaseerd. Zo wordt hoofdpijnclassificatie nu en in de toekomst volledig gedreven door onderzoek.
Een lange reis die begon in 2010 is geëindigd met de publicatie van ICHD-3, maar de huidige commissie heeft nog veel te doen voor een paar jaar. ICHD-3 beta werd in vele talen vertaald, en deze vertalingen moeten worden bijgewerkt voordat ICHD-3 in deze talen kan worden gepubliceerd. Hopelijk worden er nog veel meer vertalingen gepubliceerd, zodat ICHD-3 in alle grote en zelfs in veel kleine talen beschikbaar komt. Een elektronische versie van ICHD-3 beta die reeds onder leiding van professor Hartmut Göbel werd ontwikkeld, is bijgewerkt tot ICHD-3. Een case book is gepland in een samenwerking tussen de professoren Morris Levin en Jes Olesen. Tenslotte zal een cross-walk tussen ICHD-3 en WHO’s ICD-11 worden gemaakt door de professoren Timothy Steiner en Jes Olesen zodra de codes voor ICD-11 beschikbaar zijn.
Wat is dan de toekomst van hoofdpijnclassificatie? Classificatie moet in principe een conservatieve discipline zijn. Wanneer een classificatie ingrijpend wordt gewijzigd, moeten alle eerdere studies die gebruik maakten van de delen van de classificatie die worden gewijzigd, opnieuw worden bekeken. Geneesmiddelenonderzoek volgens eerdere diagnostische criteria moet bijvoorbeeld worden overgedaan als de diagnostische criteria ingrijpend worden gewijzigd, omdat patiënten die onder de nieuwe diagnose vallen anders zullen zijn dan patiënten die onder de vorige diagnose vallen. Ik hoop dat de actieve veldproeven en wetenschappelijke analyses die voor ICHD-3 zijn uitgevoerd, zullen worden voortgezet, zodat toekomstige wijzigingen volledig op bewijs kunnen worden gebaseerd. Volgens de traditie zal het 10-15 jaar duren voordat ICHD-4 wordt ingevoerd, maar in de tussentijd zullen een aantal veldteststudies worden uitgevoerd. Gewijzigde ICHD-II diagnostische criteria voor 1.3 Chronische migraine werden gepubliceerd in Cephalalgia; de Classificatie Commissie onderschreef deze wijzigingen en vroeg om onmiddellijk gebruik, ook al werden ze pas geïntegreerd in de International Classification of Headache Disorders toen ICHD-3 beta jaren later verscheen. Een toekomstige commissie voor hoofdpijnclassificatie zou op dezelfde manier in staat moeten zijn om de goedkeuring van nieuwe of herziene diagnostische criteria te bekrachtigen en te ondersteunen voordat ICHD-4 wordt gepubliceerd, wanneer deze worden onderbouwd door goede veldteststudies die in Cephalalgia zijn gepubliceerd.
ICHD-I bracht hoofdpijnclassificatie van één van de slechtst geclassificeerde neurologische ziekten naar de beste. We hebben dit momentum 30 jaar lang vastgehouden, en de superioriteit van onze classificatie werd onlangs duidelijk tijdens het werk van het comité in Genève aan de neurologische sectie van ICD-11. Geen enkele andere discipline binnen de neurologie heeft zo’n systematische classificatie met expliciete diagnostische criteria voor elke ziekte-entiteit. Ik hoop van harte dat deze traditie in de toekomst kan worden voortgezet, en dat hoofdpijn een voortrekkersrol kan blijven spelen bij de classificatie van neurologische ziekten.
Jes Olesen
Voorzitter
Commissie voor de classificatie van hoofdpijn
International Headache Society
Voorwoord voor ICHD-3 website
ICHD-3 is nu beschikbaar in digitaal formaat. De ICHD-3 website maakt het zeer gemakkelijk om de precieze organisatie en inhoud van de huidige classificatie te begrijpen en te volgen, waardoor de praktische toepassing in het klinische veld en in het onderzoek eenvoudiger wordt dan ooit tevoren. De drie hoofdstukken en de appendix zijn opgenomen in het hoofdmenu. De respectievelijke diagnoses kunnen worden bekeken en geselecteerd in het tekstgedeelte na het kiezen van een hoofdrubriek. Met behulp van de tekst, het menu en de zoekfunctie kunnen antwoorden op specifieke vragen in de klinische praktijk snel worden opgezocht. De ICHD-3 online service maakt snelle digitale toegang tot alle informatie van de internationale hoofdpijnclassificatie mogelijk.
De bètaversie van ICHD-3 blijft digitaal beschikbaar en kan ter vergelijking worden ingezien. Momenteel beschikbare vertalingen van ICHD-3 en ICHD-3 beta kunnen worden bekeken in de downloads sectie. De informatie over classificatie en diagnose van hoofdpijn wordt aangevuld met originele documenten en begeleidende materialen, waaronder lezingen en een mediatheek. Het digitale mediacentrum over classificatie en diagnose van hoofdpijn zal voortdurend worden uitgebreid.
De eerste computer werd uitgevonden in 1936-1938, lang voordat er een internationale hoofdpijnclassificatie bestond. De eerste editie van de International Headache Classification werd gepubliceerd in 1988. De allereerste website die online ging, werd bijna tegelijkertijd gepubliceerd in 1990. Terwijl ICHD-1 niet digitaal beschikbaar kwam, werd de website voor ICHD-2 voor het eerst gelanceerd in 2006. De laatste jaren is er een enorme opmars geweest van digitale media in de geneeskunde. Het gebruik van mobiele smartphones en tablets is een standaard geworden op alle gebieden van de geneeskunde. Er zijn veel verschillende besturingssystemen en weergaveformaten beschikbaar. Voor ICHD-3 hebben we gekozen voor een platform dat zich responsief aanpast aan de verschillende apparaten en beeldschermformaten. Het webadres kan direct aan het startscherm van het betreffende apparaat worden toegevoegd en daardoor net als een native app worden geopend en gebruikt. De links laten zien hoe de digitale ICHD-3 aan het startscherm van iOS of Android kan worden toegevoegd. De website biedt ook een “reader mode”, een één-tik-oplossing voor het lezen van webpagina’s die zijn geformatteerd voor gemakkelijk lezen. Na het laden van de ICHD-3 website pagina in de Safari browser bijvoorbeeld, klikt u op de Reader knop aan de linkerkant van de adresbalk. De reader mode is ook beschikbaar in andere up-to-date mobiele browsers.
Mijn oprechte dank gaat uit naar Professor Jes Olesen, voorzitter van het Headache Classification Committee van de International Headache Society en de leden van het comité voor het delegeren van de taak om deze digitale versie te ontwikkelen. Ik wil ook de leden van de commissie bedanken die hebben geholpen bij het tot stand brengen van deze ICHD-3 online service.
Hartmut Göbel
Voorzitter ICHD-Website Commissie