Dom Sabaudzki, włoska Savoia, francuska Savoie, historyczna dynastia europejska, dom panujący we Włoszech w latach 1861-1946. W okresie europejskiego średniowiecza rodzina nabyła znaczne terytorium w zachodnich Alpach, gdzie obecnie zbiegają się Francja, Włochy i Szwajcaria. W XV w. ród został podniesiony do rangi książęcej w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a w XVIII w. uzyskał tytuł królewski (najpierw królestwa Sycylii, potem Sardynii). Przyczyniając się do ruchu na rzecz zjednoczenia Włoch, rodzina stała się domem panującym we Włoszech w połowie XIX w. i pozostała nim aż do obalenia wraz z ustanowieniem Republiki Włoskiej w 1946 r.
Założycielem rodu Sabaudii był Humbert I Białoręki (połowa XI w.), który posiadał hrabstwo Sabaudii i inne obszary na wschód od rzeki Rodan i na południe od Jeziora Genewskiego i który prawdopodobnie był pochodzenia burgundzkiego. Jego następcy w średniowieczu stopniowo powiększali swoje terytorium. Amadeusz V (panował w latach 1285-1323) wprowadził salickie prawo sukcesji i prawo primogenitury, aby uniknąć w przyszłości podziału posiadłości pomiędzy różnych członków rodziny. Amadeusz VI (panował w latach 1343-83) powiększył i umocnił swoje terytorium, a za panowania Amadeusza VII (panował w latach 1383-91) nabył port w Nicei. Za panowania Amadeusza VIII (1391-1440) ostatecznie przyłączony został Piemont, leżący po włoskiej stronie Alp (po tym jak przez prawie dwa stulecia należał do jednej z gałęzi rodu). Amadeusz VIII otrzymał tytuł książęcy w 1416 r.
Pod koniec XV i na początku XVI w. znaczenie domu spadło pod rządami serii słabych władców, czego kulminacją była francuska okupacja Sabaudii (1536-59). W 1559 r. Emmanuel Philibert (panujący w latach 1553-80) był jednak w stanie odzyskać większość Sabaudii na mocy pokoju Cateau-Cambrésis. W następnym stuleciu książęta Sabaudii prowadzili politykę ekspansji terytorialnej i w większości przypadków utrzymali niezależną rolę w sprawach międzynarodowych, manewrując między dwoma głównymi mocarstwami, Francją i Habsburgami. Chociaż w drugiej połowie XVII w. jej ziemie znajdowały się pod dominacją francuską, Sabaudia wyszła z długiego okresu wojen międzynarodowych z dużymi zyskami. Na mocy traktatu utrechckiego (1713) Wiktor Amadeusz II (panował 1675-1730) został podniesiony w 1713 r. z księcia do rangi króla jako władca Sycylii; w 1720 r. zamienił Sycylię na Sardynię. On i jego następcy nabyli również ważne terytorium w północno-wschodnich Włoszech. Podczas rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich (1792-1815) tylko Sardynia pozostała wolna od francuskiej kontroli, ale w 1815 r. Wiktor Emmanuel I (panujący 1802-21) dodał Genuę do posiadłości rodziny.
Na początku Risorgimento terytorium domu Sabaudii, skupione w Piemoncie, było wyjątkowe wśród państw włoskich ze względu na wolność od obcych wpływów i względną siłę militarną. Rewolucja liberalna w 1821 r. zmusiła Wiktora Emanuela I do abdykacji na rzecz jego brata, Karola Feliksa. Po śmierci tego ostatniego w 1831 r. na tron wstąpił Karol Albert z rodu Carignano. Przyczynił się on do zjednoczenia Włoch pod przewodnictwem Piemontu, modernizując swoje rządy (nadanie konstytucji w 1848 r.) i walcząc przeciwko władzy austriackiej we Włoszech w pierwszej wojnie o niepodległość w latach 1848-49. Pod rządami jego syna Wiktora Emanuela II (panował 1849-1878, król Włoch od 1861 r.), który wspierał premiera Piemontu, hrabiego Cavour, w manewrach dyplomatycznych bezpośrednio przed zjednoczeniem, powstało Królestwo Włoch z domem sabaudzkim na czele.
W nowym państwie rola monarchy straciła dawne znaczenie, ponieważ rozwinął się parlamentarny system rządów. Król był w kluczowej pozycji tylko w czasach kryzysu. Umberto I zastąpił swojego ojca na stanowisku króla Włoch w 1878 r. i panował aż do własnej śmierci w 1900 r. Wiktor Emmanuel III (panował 1900-46), który pozostał jako król figurant podczas reżimu faszystowskiego, abdykował w 1946 r., pod koniec II wojny światowej, na rzecz swojego syna Umberta II, próbując ocalić monarchię, ale naród włoski zagłosował w referendum z 2 czerwca 1946 r. za republiką, kończąc tym samym rządy domu Sabaudzkiego. Klauzula została włączona do włoskiej konstytucji, zakazując rodzinie Savoy powrotu do Włoch.
Nie będąc już królewską, rodzina Savoy przeniosła się za granicę, a ruch monarchistyczny, silny w latach pięćdziesiątych, podupadł. Pod koniec XX wieku, podjęto powolne kroki w celu dopuszczenia rodziny z powrotem do Włoch, a krótkie pojednanie nastąpiło w 2002 roku, kiedy zakaz został uchylony.
.