An 'Intimate Portrait’ Of Dorothy Day, The Catholic Activist With A Bohemian Past

DAVE DAVIES, HOST:

To jest FRESH AIR. Jestem Dave Davies, zastępuję Terry’ego Grossa. Gdybym powiedział wam, że będziemy rozmawiać o jednym z najważniejszych amerykańskich przywódców katolickich XX wieku, być może nie wyobrażalibyście sobie kobiety, której wczesne lata życia obejmowały styl życia bohemy w Nowym Jorku, aborcję i dziecko urodzone poza związkiem małżeńskim. Ale historia Dorothy Day nie jest przewidywalna.

Była współzałożycielką Catholic Worker Movement, pacyfistycznego, opartego na wierze ruchu na rzecz zmian społecznych, który istnieje do dziś. Przewodziła Katolickiemu Ruchowi Robotniczemu od jego początków w czasach Wielkiego Kryzysu po czasy wojny w Wietnamie. Day karmiła tysiące ludzi, pisała felietony do gazet, powieści i sztuki teatralne, była kilkakrotnie aresztowana podczas protestów, przez lata paliła papierosy, a w pewnym okresie mieszkała na farmach w ramach agrarnego nurtu Back-to-the-Land Katolickiego Ruchu Robotniczego.

Zmarła w 1980 roku i jest obecnie kandydatką do świętości w Kościele. Nowa biografia, która oświetla aktywizm Day i jej złożone życie osobiste, pochodzi od kogoś, kto dobrze zna obie te dziedziny. Pisarka Kate Hennessy jest najmłodszą wnuczką Day, a w swojej nowej książce „Dorothy Day: The World Will Be Saved By Beauty.”

Witamy w FRESH AIR, Kate Hennessy. Porozmawiajmy o nastoletnich i wczesnych latach dorosłości Dorothy. Miała kilka niesamowicie bogatych doświadczeń, ale zdecydowanie nie było to życie pełne pobożności. Proszę nam przybliżyć, z jakimi ludźmi była związana, co robiła.

KATE HENNESSY: Kiedy była jeszcze nastolatką, jej rodzice przeprowadzili się z powrotem do Nowego Jorku. Wcześniej mieszkali w Chicago. Moja babcia przeprowadziła się z nimi. W tym czasie była studentką college’u. Rzuciła studia, wróciła z nimi do Nowego Jorku, a potem postanowiła zostać dziennikarką. Jej ojciec był dziennikarzem, jej dwaj starsi bracia byli dziennikarzami. I to jest zdecydowanie to, do czego czuła się powołana.

Niestety, jej ojciec nie wierzył, że kobiety powinny być dziennikarzami – albo ona – on nie wierzył, że kobiety powinny pracować, więc to był bardzo napięty moment między nimi dwoma. Ale ona była zdeterminowana. Jej pierwsza praca była w The Call, socjalistycznej gazecie. W tej gazecie zaczęła poznawać bardzo interesujących ludzi, począwszy od Mike’a Golda, który był komunistą i jej wieloletnim przyjacielem. Byli zaręczeni i mieli się pobrać na krótko. I dzięki temu, ona i Mike Gold przeprowadzili wywiad z Leonem Trockim.

W tym czasie, to było w nastolatkach. Było dużo aktywności zarówno wśród socjalistów, jak i komunistów i IWW, dużo działalności związkowej. To był bardzo radykalny czas. Na Union Square odbywały się protesty, demonstracje. To było dość mocne, a ona opisała wiele z tych historii dla The Call. Potem zaczęła pomagać w The Masses, a to otworzyło jej zupełnie nowe drzwi do poznawania wielkich nazwisk tamtych czasów. Ale…

DAVIES: The Masses to inna publikacja, nie tylko ludzie (śmiech).

HENNESSY: Tak. Tak. Przepraszam. To była – to jest publikacja, która była bardziej – The Call był zdecydowanie bardziej gazetą polityczną. The Masses lubił przekraczać granicę literatury i sztuki, więc to jakby otworzyło – ona była bardzo zaangażowana najpierw w radykalne części Nowego Jorku. Potem, wraz z The Masses, przeniosła się do literatury, do elementów bohemy. W tym czasie została przedstawiona Eugene’owi O’Neillowi. On pisał sztuki dla Provincetown Playhouse.

DAVIES: W wieku 20 lat, została aresztowana po raz pierwszy. To stałoby się wzorem w jej życiu, ponieważ była działaczką społeczną. To było za bycie na wiecu sufrażystek, prawda? – i było to spore przeżycie. Proszę nam o tym opowiedzieć.

HENNESSY: Cóż, była w pewnym sensie na straconej pozycji. Jej praca w The Masses skończyła się, ponieważ było to na początku I Wojny Światowej, kiedy zaczęto wcielać ludzi do wojska. A The Masses wystąpiło przeciwko temu i zostało zamknięte właśnie z tego powodu. Więc moja babcia była na straconej pozycji i kręciła się po jednym z ulubionych miejsc w Greenwich Village.

I jej bardzo dobra przyjaciółka Peggy Baird weszła do środka, a ona – Peggy właśnie przyjechała z Waszyngtonu, D.C. Właśnie odsiedziała, myślę, że 15-dniowy wyrok za protesty domagające się praw kobiet – głosowania kobiet. Przyszła i powiedziała, że potrzebujemy więcej kobiet. A Dorothy powiedziała, że czemu nie? I tak udały się do Waszyngtonu. Poszły na linię pikiety i tak się złożyło, że w tym czasie były najgorsze z aresztowań.

Więc kiedy moja babcia została aresztowana, zdecydowali się użyć tego jako – przykładu – aby zrobić przykład z kobiet i uczynić to bardzo trudnym, postawić je w ekstremalnym stresie, aby, wiesz, aby się wycofały. Wysłano ją więc do tego osławionego domu pracy w Wirginii, gdzie była bita. Prowadziły strajk głodowy przez 10 dni.

I w tym czasie – to znaczy, miała tylko 20 lat. Naprawdę nie miała pojęcia, jak trudne to było – będzie. Zwróciła się wtedy do Psalmów, aby pomóc sobie w tym okresie. I kiedy wróciła do Nowego Jorku, myślę, że była – była starszą, mądrzejszą osobą z tego doświadczenia.

DAVIES: Wierzę, że piszesz, że przed aresztowaniem było – zrobiło się gwałtownie na linii pikiety. Ona rzeczywiście walczyła z policją, co było jednym z powodów, dla których została zatrzymana, nie była kurczącym się kwiatkiem.

HENNESSY: Nie, nie była, i była dość wysoka. Więc myślę, wiesz, ona prawdopodobnie była fizycznie formidable, chociaż, ona była bardzo chuda, bardzo szczupła.

DAVIES: Więc to było interesujące i często burzliwe życie, które prowadziła. A był to czas, kiedy na początku XX wieku kapitalizm był kojarzony przez wielu ludzi z wojną i wyzyskiem, a nie wspólnym dobrobytem. Wszędzie byli anarchiści, socjaliści i marksiści, a ona poruszała się wśród tych kręgów. Ale wydaje się, że pociągała ją wiara, a nie była tak naprawdę – nie została wychowana jako katoliczka, prawda?

HENNESSY: Nie, nie była.

DAVIES: A ona, wiesz, wślizgiwała się do katedr, by wziąć udział w benedykcji. Studiowała katechizm na własną rękę. Czy wiemy, skąd wzięło się jej zainteresowanie tym?

HENNESSY: To bardzo interesujące pytanie. Myślę, że wielu z nas chciałoby znać na nie odpowiedź. Miała bardzo silne poczucie Boga. Była znana z tego, że zaczepiała ludzi na przyjęciach, by rozmawiać o Bogu. I jest – był taki bardzo słynny cytat podany przez jej przyjaciela, który był członkiem Partii Komunistycznej, który powiedział, że Dorothy nigdy nie będzie dobrą komunistką. Jest zdecydowanie zbyt religijna.

Więc ludzie byli bardzo świadomi tego jej elementu, ale, wiesz, to trudne dla – to znaczy, ona sama, nie potrafiła naprawdę wyjaśnić, dlaczego to tam było. I tak myślę, że reszta z nas pozostała z pytaniem, jak to się stało? Wiesz, czy to jest tam dla nas? Myślę, że jest to bardzo potężne pytanie.

DAVIES: Prawo. I to jest coś, co zostało z nią do końca życia.

HENNESSY: Tak.

DAVIES: Tak się składa, że miała dziecko pozamałżeńskie. Opowiedz nam tę historię.

HENNESSY: Ona i mój dziadek poznali się kilka lat przed 1919 rokiem. On pochodził z Południa. Pochodził z Asheville, N.C. Jego rodzice byli Anglikami – przybyli z Anglii. Był – prawdopodobnie pod wieloma względami – zupełnie inny niż moja babcia. Nie był gadułą. Moja babcia uwielbiała mówić. On był człowiekiem żyjącym na świeżym powietrzu. Uwielbiał łowić ryby. Uwielbiał wypływać łodzią. Z wykształcenia był biologiem.

Z jakiegoś powodu ci bardzo przeciwni ludzie zakochali się w sobie, głęboko zakochali, ale on był również bardzo kochającym, lojalnym człowiekiem. Był więc bardzo zadowolony, kiedy urodziła się moja matka. Ale był – cóż, moja babcia nazywała go anarchistą i ateistą. Wiesz, nie wierzył w religię. Nie wierzył w małżeństwo. Nigdy nie ożenił się w całym swoim życiu. Nie zamierzał iść bardziej tradycyjną drogą i to spowodowało duży rozdźwięk między nimi.

Kiedy urodziła się moja matka, babcia zdecydowała się ochrzcić ją w Kościele katolickim. Poszła więc i ochrzciła ją. Teraz to było dość zabawne, bo ona nie była jeszcze katoliczką, a już na pewno Forster nie był katolikiem. Więc ochrzciła swoje dziecko w religii, do której żadne z nich nie należało. Ale to zapoczątkowało rozdźwięk między nimi, a także jej pragnienie wyjścia za mąż pogłębiło ten rozdźwięk.

DAVIES: Nowa książka Kate Hennessy to „Dorothy Day: The World Will Be Saved By Beauty: Intymny portret mojej babci”. Jest to historia Dorothy Day, która zapoczątkowała Katolicki Ruch Robotniczy na rzecz sprawiedliwości społecznej, a Dorothy Day jest babcią Kate Hennessy. Za chwilę będziemy kontynuować naszą rozmowę. This is FRESH AIR.

(SOUNDBITE OF MOACIR SANTOS’ „EXCERPT NO. 1”)

DAVIES: This is FRESH AIR, and we’re talking with writer Kate Hennessy. Ma ona nową biografię swojej babci, Dorothy Day, która była założycielką Catholic Worker, ruchu sprawiedliwości społecznej liczącego sobie dziesiątki lat. Książka nosi tytuł „Dorothy Day: The World Will Be Saved By Beauty.”

Więc twoja babcia, Dorothy Day, wkracza w życie jako, w efekcie, samotny rodzic. Jej córka, Tamar, jest z nią. Ojciec dziecka, Forster Batterham, jest obecny w życiu, ale nie jest z nimi przez cały czas. I wtedy następuje punkt – poznaje mężczyznę, który zmienia jej życie, Petera Maurina, Francuza. Opowiedz nam o nim.

HENNESSY: Cóż, Peter był – on był katalizatorem dla mojej babci. Była w Waszyngtonie, relacjonowała marsz, marsz głodowy. Było to w grudniu 1932 roku i był to dla niej prawdziwy punkt zwrotny, ponieważ w tym momencie była katoliczką od pięciu lat. I w tym czasie nie bardzo wiedziała, jak dalej prowadzić swoje życie aktywistki. Nie było dla niej żadnej drogi, jasnej ścieżki. Był katolicyzm, a potem byli jej radykalni przyjaciele, i te dwie ścieżki nie przecinały się. Stała więc na uboczu, relacjonując ten marsz głodowy i zadała sobie pytanie: gdzie są katolicy? Gdzie ja jestem? I to był dla niej trudny moment. Jakie było jej powołanie? Jak powinna iść naprzód?

Wróciła więc do Nowego Jorku i czekał na nią Peter Maurin, ten francuski chłop, prawdopodobnie około 15 lat starszy od niej. Nie pamiętam dokładnie. I on miał program działania dla katolików, a on powiedział, że to nie jest mój program działania. To jest katolicyzm. To są społeczne nauki katolicyzmu, i zaczął ją edukować. W tym momencie ona nie miała pojęcia o społecznych naukach katolicyzmu. Nie miała pojęcia o ich istnieniu. Więc to był dla niej prawdziwy otwieracz oczu. Zapytała, co możemy zrobić? A on powiedział, zacznijmy pisać. Chodziło mu o to, żebyśmy zaczęli publikować moje teksty, bo on był pisarzem. Pisał to, co zostało nazwane Łatwe eseje. A moja babcia, będąc pisarką, będąc dziennikarką, powiedziała: OK, mogę to zrobić. I to, co widziała, to gazeta, której byłaby redaktorem i wydawcą. I tak się trochę rozstali w tej kwestii. Pierwszy numer gazety, Catholic Worker, został wydany w maju 1933 roku. Więc to jest jak szybko to wszystko się zebrało.

DAVIES: Racja. I, wiesz, dla kontekstu, mam na myśli, że to było w środku Wielkiego Kryzysu. Było więc dużo biedy, dużo potrzeb i dużo, no wiesz, fermentu społecznego, ludzie szukali rozwiązań. Założyli więc gazetę „The Catholic Worker”, która rozwijała się zadziwiająco szybko. Zaczęło się od – myślę, że pierwszy nakład wynosił 2,500. W ciągu czterech miesięcy było ich 20.000, w ciągu roku 100.000. Opowiedz nam o tej gazecie. Co to było? I jak to się stało – dlaczego tak się połączyła?

HENNESSY: Jak mówisz, – 1933 był w środku Wielkiego Kryzysu, i był to prawdopodobnie najtrudniejszy rok. Nowy Jork był po prostu zalany ludźmi, którzy byli bezdomni, którzy byli głodni, umierający z głodu, potrzebowali pracy. Oni stali tam i patrzyli na to. Peter mówi do Dorothy, że musimy o tym napisać, że musimy pomóc ludziom zobaczyć wyjście z tej sytuacji. Dorothy mówi: OK, zróbmy to. Zaczynają rozdawać gazetę na Union Square podczas May Day, więc w tym czasie odbywały się wielkie marsze, wielkie niepokoje. To znaczy, nikt nie pracował, więc na każdym rogu byli ludzie na mydelniczkach mówiący o swoim programie działania, czy to byli socjaliści, czy komuniści, czy anarchiści.

I tak ta mała grupa ludzi przychodzi i zaczyna rozdawać gazetę o nazwie Catholic Worker. Stoją obok, no wiesz, Daily Worker i wołają, no wiesz, czytaj Catholic Worker. Tu jest program społeczny dla katolików. I myślę, że to naprawdę przykuło uwagę ludzi, ponieważ nigdy nie słyszeli o czymś takim. I wielu ludzi im nie wierzyło, ale oni wytrwali. Z jakiegoś powodu, to naprawdę przykuło uwagę ludzi. A potem zaczęło to przyciągać uwagę ludzi, którzy potrzebowali pomocy. Ludzie zaczęli pojawiać się w drzwiach, mówiąc: „Mówisz o karmieniu głodnych i udzielaniu schronienia bezdomnym. Oto jesteśmy. Musieli więc otworzyć dom gościnności. Założyli linię zupy. Najpierw zaczęli od ludzi przebywających w mieszkaniach. Zabrakło im miejsca, więc musieli przenieść się do budynków. W końcu trafili na Mott Street wynajmując tam budynek.

DAVIES: Czyli gdzie, na Lower East Side?

HENNESSY: Tak, to jest Lower East Side.

DAVIES: Tak.

HENNESSY: Little Italy.

DAVIES: To jest niezwykłe. To znaczy, to – znów widać, jak przedsiębiorcza jest Dorothy Day, zakłada gazetę, a ona się rozkręca. Częścią tego, jak sądzę, było to, że wielu biednych ludzi w Nowym Jorku było katolikami, prawda? Było tam wielu Włochów, Irlandczyków i innych katolików. I wtedy pojawiali się ludzie w potrzebie, a ona po prostu zaczynała – wymyślać sposób na zapewnienie pomocy. Jak duży był ten pierwszy dom gościnny? Do czasu, gdy przenieśli się na Mott Street – a było to w 1936 roku – było tam około 70 osób. W kolejce po zupę mogło stać do 1000 osób dziennie. To było ogromne. Trwało to godzinami, a kolejka ciągnęła się ulicą Mott Street przez wiele przecznic. Ludzie rozpalali ogniska, żeby się ogrzać, czekając aż kolejka po zupę ruszy. Również w tym czasie zdecydowali się na zakup farmy. Jednym z elementów programu Petera były komuny rolnicze, więc kupili farmę we wschodniej Pensylwanii. I to miała być ta część nadziei Katolickiego Robotnika, że to było, no wiesz, dobrze mieć linię zupy i domy gościnności.

Ale gdybyś naprawdę chciał zmienić porządek społeczny, w który wierzył Piotr, że musimy wrócić do ziemi, że na ziemi nie ma bezrobocia. Wiesz, ludzie byliby w stanie wyżywić się na ziemi. Więc to również zaczęło się w tamtym czasie, i to było ogromnie popularne. Ludzie byli bardzo zainteresowani tym eksperymentem.

DAVIES: A gazeta, Catholic Worker, czy był to tygodnik?

HENNESSY: Był to miesięcznik. Chociaż w niektórych miesiącach nie ukazywał się, ponieważ brakowało pieniędzy na jego druk. Teraz jest 10 numerów rocznie; nadal istnieje, nadal sprzedaje się za pensa za egzemplarz.

DAVIES: Pens za egzemplarz, wow. Stała się sławna, a ludzie zaczęli myśleć o niej jako o przywódcy duchowym. I piszesz, że dostała kilka interesujących pytań o to, jakie specjalne moce może mieć.

HENNESSY: Tak. Byliby ludzie, którzy mówiliby, wiesz, czy masz wizje? Kiedyś krążyła plotka, że miała stygmaty. A ona nie miała cierpliwości do celebrytów. Jedno z jej najbardziej znanych stwierdzeń brzmi: „Nie nazywajcie mnie świętą, nie chcę być tak łatwo odrzucana”. Dla niej to tak, jakbyś musiał wykonać swoją pracę. A celebrytyzm jest sposobem na uniknięcie tej odpowiedzialności, tej osobistej odpowiedzialności.

DAVIES: Jak Kościół zareagował na rozwój Katolickiego Ruchu Robotniczego?

HENNESSY: Byli bardzo przychylni. Jednym z powodów, dla których nakład był tak wysoki, było to, że parafie zamawiały paczki. Tak więc uważali to za wspaniałe i bardzo wspierające.

DAVIES: A czy to się zmieniło na przestrzeni lat?

HENNESSY: Tak, zmieniło się. Kiedy wyszła na jaw jej pacyfistyczna postawa, to naprawdę wyrządziło wiele szkód.

DAVIES: I to było w czasie II wojny światowej, prawda?

HENNESSY: Tak.

DAVIES: Racja.

HENNESSY: Tak, to prawda.

DAVIES: A potem czy to – czy te relacje poprawiły się w latach 50-tych, 60-tych, 70-tych?

HENNESSY: Cóż, w latach 50-tych, myślę, że powiedziałbym, że nadal była uważana za część fringe i nie traktowano jej poważnie. To zaczęło się zmieniać w latach 60-tych. Wiesz, oczywiście, Vaticanum II pojawił się w latach 60-tych. I wiele z tego, o czym oni mówili, było tym, o czym ona mówiła przez cały czas. Myślę więc, że w pewnym sensie – nastąpił odrodzenie zainteresowania jej osobą. Pamiętam, że w tym czasie przez Pracownię przewinęło się wielu księży i sióstr zakonnych, co miało miejsce na początku lat 30-tych.

To było zdumiewające, jak wielu księży i sióstr zakonnych przychodziło z wizytą i spędzało czas. W latach 40-tych i 50-tych to się zmniejszyło, a następnie wzrosło w latach 60-tych. A w latach 70-tych stała się ikoną. To wtedy zaczęły wychodzić biografie, wywiady. Bill Moyers przeprowadził z nią wywiad w latach 70-tych. I tak naprawdę stała się dość czczona w tym czasie.

DAVIES: Wiesz, twoja książka jest o Dorothy, twojej babci, i ruchu, który stworzyła. Ale jest też o jej rodzinie. I muszę przyznać, że jest to naprawdę fascynujące. A kiedy robisz coś na taką skalę jak ona, ma to wpływ na rodzinę. Chciałbym przeczytać – abyś przeczytała fragment w dalszej części książki, w którym piszesz o swoich własnych doświadczeniach wiele, wiele dekad po tym, jak ona zaczęła, kiedy ruch wciąż działa, i o swoich własnych doświadczeniach z Katolickim Robotnikiem i tymi domami gościnności. Chcesz się tym z nami podzielić?

HENNESSY: (Czytając) Chciałam być częścią Robotnika, ale to było trudne – hałas, brud, potrzeby. Byłam przerażona prośbami o bycie w domu, nie tyle z powodu konieczności gotowania posiłków czy rozdawania ubrań, ale z powodu tego, co wydawało mi się niewypowiedzianymi i pozostającymi bez odpowiedzi potrzebami ludzi. Jeszcze bardziej przerażała mnie prośba o zabranie głosu podczas kolejki po zupę i stawienie czoła tej długiej kolejce mężczyzn, którzy czasami pojawiali się pijani i wściekli. Ponieważ byłam wnuczką Dorothy, myślałam, że powinnam być silna i zrobić to z wdziękiem, który, jak czułam, miało wielu innych, którzy nie byli spokrewnieni z Dorothy. Ale wycofałam się, przestraszona tymi, których potrzeby wydawały się bezdenne i którzy desperacko chwytali się czegoś, czegokolwiek. Zarówno Tamar, jak i Dorothy trudno było znaleźć się na linii ognia takich potrzeb, by nie bronić się instynktownie przed tymi, którzy chwytali się ich w desperacji. W latach 40-tych, obserwując małżeństwo Tamar, Dorothy napisała. I wiem, że mówiła to także w swoim imieniu. Tak wiele mówi się o wspólnocie i tak wielu jest tych, którzy pragną dzielić z tobą życie, którzy patrzą na ciebie tęsknym wzrokiem, którzy chcą od ciebie tego, czego ty nie możesz dać – towarzystwa. Chcą zamieszkać z tobą, wpełznąć w twoją skórę, ta okropna intymność.

DAVIES: To pisarka Kate Hennessy czytająca ze swojej biografii babci, „Dorothy Day: The World Will Be Saved By Beauty.” Po przerwie opowie o relacji Day z jej jedyną córką, matką Hennessy, Tamar. Wspomnimy też Chucka Barrisa, twórcę „The Dating Game” i „The Gong Show”. Zmarł na początku tego tygodnia. I’m Dave Davies and this is FRESH AIR.

(SOUNDBITE OF JOHN LEWIS’ „J.S. BACH: WELL-TEMPERED CLAVIER, BOOK I, BWV 848 – PRELUDE NO. 3”)

DAVIES: This is FRESH AIR. Jestem Dave Davies, zastępuję Terry’ego Grossa. Rozmawiamy z Kate Hennessy o jej nowej biografii Dorothy Day, współzałożycielki Catholic Worker Movement, opartego na wierze ruchu na rzecz zmian społecznych, który rozpoczął się w latach 30. i istnieje do dziś. Hennessy zgłębia zarówno aktywizm Day, jak i jej skomplikowane życie osobiste, które są jej dobrze znane. Hennessy jest wnuczką Day. Jej książka to „Dorothy Day: The World Will Be Saved By Beauty.”

Wiesz, twoja babcia oddawała się większemu światu, bardzo potrzebującemu światu. I miała córkę, Tamar, która miała niezwykłe doświadczenie jak na dziecko, prawda? To znaczy, jej matka była daleko, dużo mówiła, a ona często mieszkała z wieloma obcymi ludźmi. Co to oznaczało dla rodzaju życia Tamar jako dziecko, jej córka?

HENNESSY: Cóż, to był zarówno trudny, jak i wspaniały czas dla mojej matki. Moja matka uwielbiała dorastać w Catholic Worker. To był naprawdę czas, o którym myślała aż do dnia swojej śmierci. Kiedy była w Dziele, nie otaczali jej obcy ludzie. Była otoczona ciotkami i wujkami, jeśli o nią chodzi. I bardzo dobrze dogadywała się z najtrudniejszymi ludźmi.

Również – jak pani mówi, babcia była daleko, dużo mówiła. I tak opieka nad moją matką przypadła parze Johnsonów (ph). Jedną z rzeczy, które moja babcia często robiła, było wybieranie ludzi i mówienie: „OK, zrobisz to, albo zrobisz tamto”. Znalazła tę parę, która miała pomóc w opiece nad moją matką. I to był sposób, że moja matka była w stanie, wiesz, mieć stabilne życie.

Katolicki robotnik nie jest stabilnym życiem dla żadnego dziecka. To było dla niej bardzo trudne, że jej matka była tak często poza domem. Ale jej wspomnienia związane z Katolickim Robotnikiem były dla niej tak drogie i tak ważne, że nie sądzę, aby kiedykolwiek mogła oddzielić od siebie zarówno trudności, jak i cuda.

DAVIES: To znaczy, jedną z rzeczy, o których chyba napisałaś, było to, że musiała przyzwyczaić się do tego, że jej rzeczy, jej zabawki mogą zostać skradzione. To się po prostu często zdarzało w domu gościnnym.

HENNESSY: Tak. Straciła wiele rzeczy, zarówno przez ludzi, którzy jej zabierali, jak i przez luźny stosunek mojej babci do rzeczy.

DAVIES: Co – dzieliła się z kimś swoimi rzeczami? Jest takie pojęcie, że nie jesteś przywiązana do świata materialnego; używasz go, by pomagać innym ludziom?

HENNESSY: Cóż, ona naprawdę szczerze nie była przywiązana do świata materialnego. Kochała piękne rzeczy. I otaczała się pięknymi rzeczami. Ale potem przekazywała je dalej. Rozdawała je innym ludziom – z wyjątkiem swoich książek. Tęskniła za swoimi książkami, ponieważ one nigdy nie znikały. W Catholic Worker rzeczy zawsze znikały. To tylko jeden z elementów bycia tam.

Więc moja babcia po prostu miała bardzo luźne poczucie tego, co było potrzebne materialnie. I myślę, że nie do końca rozumiała, że moja matka była zupełnie inna w ten sposób – że moja matka miała swoje skarby, które chciała zachować. Był to więc bardzo trudny aspekt, który, jak sądzę, trwał przez wiele lat dla mojej matki.

DAVIES: Chciałabym porozmawiać trochę o twojej mamie, Tamar, która była jedynym dzieckiem Dorothy Day. W wieku 18 lat poślubiła mężczyznę o nazwisku David Hennessy. To był czas, kiedy ona i Dorothy miały swoje problemy. Opowiedz nam trochę o swoim ojcu, Davidzie Hennesy. Kim był i dlaczego się pobrali?

HENNESSY: Mój ojciec pochodził z Waszyngtonu, D.C., z bardzo pobożnej i licznej rodziny katolickiej. Przyjechał na farmę Katolickiego Robotnika w Easton w 1940 roku. Czytał o Katolickim Robotniku z gazety. Otrzymał gazetę i był pod wielkim wrażeniem jej elementów związanych z farmą. Przyjechał więc do Katolickiego Robotnika. A gdy już tam trafił, ponieważ był – był dość konserwatywny. I tam mu naprawdę nie było dobrze i zamierzał wyjechać.

A moja mama była w Kanadzie i chodziła tam do szkoły, do szkoły francuskojęzycznej. I kiedy wróciła, właśnie skończyła 16 lat. Przyjechała na farmę i poznała mojego ojca. I od razu przypadli sobie do gustu. Ale oczywiście ona miała tylko 16 lat, a on był od niej starszy o 13 lat. I moja babcia powiedziała, no wiesz, masz 16 lat. Nie możesz wyjść za mąż. Poczekaj, aż skończysz 18 lat, myśląc, że do tego czasu wszystko się rozejdzie. Niestety, tak się nie stało.

I mówię niestety, ponieważ to naprawdę nie było najlepsze małżeństwo dla żadnego z nich. Mój ojciec nie był naprawdę w stanie być odpowiedzialny za dużą rodzinę – moja matka skończyła z dziewięciorgiem dzieci. Moja matka była zbyt młoda, aby podjąć taką decyzję.

Ale ponieważ była w – miała tak trudny czas z matką i naprawdę walczyła w tym czasie, jak sądzę, aby wykuć swoją własną drogę – od samego początku, ludzie pytali ją – czy zamierzasz iść w ślady matki? Ale w bardzo młodym wieku, moja matka mówiła nie, nie, wiesz, muszę znaleźć swoją własną drogę.

I myślę, że to wczesne małżeństwo było jej sposób na powiedzenie, to jest moje życie. Zrobię z nim, co chcę. Ale oczywiście, no wiesz, dzieci pojawiały się jedno po drugim. I to – wiesz, to nie jest – w pewnym momencie to naprawdę – bieda była walką. Ale ostatecznie, nie sądzę, że to było to, co zniszczyło ich małżeństwo.

DAVIES: Powiedziała, że aby go zrozumieć, trzeba przeczytać kilka dzieł fikcji. Czy pamiętasz, co to było?

HENNESSY: Jedna z nich to sztuka Arthura Millera, nie pamiętam nazwiska, tytułu. Ale była ona oparta na jego związku z Marilyn Monroe. Druga to „Wielki Santini” Pata Conroy’a, która opowiada o relacji ojca i syna. A trzecia to „Lolita.”

I myślę, że to, co mówiła z tymi trzema – nigdy nie była jedną z tych, które wyjaśniają rzeczy, wiesz, jasno. Dawała mi tylko małe spostrzeżenia, małe wskazówki. I myślę, że w przypadku Arthura Millera mówiła o trudnościach w związku, kiedy jedna osoba jest bardzo potrzebująca. A to z pewnością miało miejsce w przypadku mojego ojca.

Drugi, „Wielki Santini” – mój ojciec nigdy nie powiedział ani słowa o swoim ojcu – nigdy o nim nie pisał, nigdy o nim nie rozmawiał. W swoich pamiętnikach nigdy o nim nie wspomina. Myślę więc, że w tej relacji było coś dość traumatyzującego. I myślę, że to jest to, co ona była rodzajem mówiąc do mnie, że aby zrozumieć mojego ojca, że muszę spojrzeć na to, co się stało do niego z jego ojcem.

I trzeci, „Lolita,” Myślę, że ona odnosi się do ich relacji, że była bardzo młoda. Miała 16 lat, kiedy się poznali. I powiedziała, że była bardzo niedojrzałą 16-latką. A on miał 29 lat, więc myślę, że to jest to, co ona odnosi się tam.

DAVIES: Czy Dorothy kiedykolwiek sprzeciw wobec patriarchalnego rodzaju struktury i zasad kościoła? Mam na myśli to, że wiele postępowych społeczności było bardzo krytycznie nastawionych do wielu zasad kościoła. Czy kiedykolwiek się z tym zmagała?

HENNESSY: Tak, zmagała się. Ale ona również – zawsze widziała kościół w jego sercu. Nie była – cóż, jak mawiała moja matka – mówiła, że Dorothy nie wychowała się w kościele. Nie rozumie potrzeby, no wiesz, proszenia o pozwolenie. I to była jedna z tych rzeczy w Catholic Worker, że moja babcia nie prosiła o pozwolenie na rozpoczęcie tego. Ona po prostu to zaczęła. Widziała, co trzeba zrobić i po prostu to robiła.

I myślę, że jeśli chodzi o to, jak to się odnosi do Kościoła hierarchicznego, zawsze mówiła, że gdyby kazano jej przestać, to by przestała. Ale, wiesz, ona była na coś. I myślę, że kiedy ludzie to widzą, rozpoznają to.

I ona również powiedziała, że, wiesz, kiedy – mam na myśli, jest wiele sposobów, na które można się sprzeczać z kościołem. I ludzie chcieliby, aby podjęła pewne sprawy przeciwko Kościołowi. A ona po prostu powiedziała: Nie będę walczyć z kościołem. To nie jest bitwa, którą zamierzam prowadzić. I myślę, że to jest niezwykle mądre. Myślę, że można się zaplątać w proceduralizm lub instytucjonalizm i stracić z oczu sedno sprawy. I myślę, że to jest jej geniusz, to, że nigdy nie straciła z oczu serca kościoła.

DAVIES: Jedną z rzeczy, które przeczytałem jest to, że wypowiedziała się przeciwko aborcji – oczywiście sama dokonała aborcji we wczesnym okresie swojego życia – i to przyciągnęło poparcie konserwatywnych członków kościoła. Czy wiesz, czy to prawda?

HENNESSY: Wiem, że niektórzy ludzie uważają to za bardzo ważne, jej antyaborcyjną postawę. Myślę jednak, że w ostatecznym rozrachunku konserwatyści będą mieli z nią bardzo ciężko. Trudno jest ją zdefiniować jako osobę antyaborcyjną. I myślę, że są ludzie, którzy chcą powiedzieć, że to jest – Dorothy Day jest świętą antyaborcyjną. Wydaje mi się, że raz wyszła z oświadczeniem, antyaborcyjnym oświadczeniem – bardzo jasnym. Ale ogólnie rzecz biorąc, to nie było to, na czym postanowiła się skupić. Zajmowała się wojną. To była dla niej rzecz, na której chciała się skupić.

DAVIES: A jaki jest stan Katolickiego Ruchu Robotniczego dzisiaj?

HENNESSY: W tym momencie, myślę, że jest około 250 domów gościnności i gospodarstw. Trudno jest to śledzić, ponieważ one przychodzą i odchodzą. Jest ich wiele – większość w USA. Jest też sporo za granicą – w Australii, Nowej Zelandii, Anglii, Niemczech. Są ludzie, którzy są związani z Robotnikiem, zdecydowanie.

Domy w Nowym Jorku są nadal tam na East Third Street i East First Street. Jest farma, która nadal jest, wiesz, w stanie Nowy Jork. To są wszystkie miejsca, które istniały, kiedy moja babcia jeszcze żyła. Gazeta, gazeta „The Catholic Worker” wciąż istnieje. Wciąż sprzedaje się za grosze za egzemplarz.

DAVIES: Cóż, Kate Hennessy, bardzo dziękuję za rozmowę z nami.

HENNESSY: Dziękuję.

DAVIES: Kate Hennessy jest najmłodszą wnuczką Dorothy Day, współzałożycielki Ruchu Katolickich Robotników. Książka Hennessy to „Dorothy Day: The World Will Be Saved By Beauty”. W najbliższym czasie wspominamy Chucka Barrisa, który stworzył „The Dating Game” i „The Gong Show”. Zmarł we wtorek. This is FRESH AIR.

(SOUNDBITE OF MONKEY PUNCH’S „PURCEPTION”)

Copyright © 2017 NPR. Wszelkie prawa zastrzeżone. Odwiedź nasze warunki korzystania z witryny i strony z zezwoleniami pod adresem www.npr.org, aby uzyskać więcej informacji.

NPR transkrypcje są tworzone w pośpiechu przez Verb8tm, Inc, wykonawcę NPR, i produkowane przy użyciu zastrzeżonego procesu transkrypcji opracowanego z NPR. Ten tekst może nie być w ostatecznej formie i może być aktualizowany lub poprawiany w przyszłości. Dokładność i dostępność mogą się różnić. Autorytatywnym zapisem programu NPR jest zapis audio.