Wat is een plot punt?

We hebben allemaal wel eens een boek gelezen zonder plot point, of moet ik zeggen, zonder een punt in de plot. Elk verhaal heeft een begin, midden en einde nodig – dat weten we al zo’n tweeduizend jaar, dankzij de goede oude Aristoteles. Maar daar houdt het niet op.

In dit artikel zullen we laten zien hoe plotpunten worden gebruikt om organisch van het begin naar het midden naar het einde te gaan. Vervolgens behandelen we het verschil tussen een plotpunt en plot en waarom het belangrijk is om plotpunten te identificeren. Tot slot zullen we twee populaire boeken in kaart brengen door alleen hun plot punten.

Dus…

Een plot punt is een incident dat direct invloed heeft op wat er verder gebeurt in een verhaal. Met andere woorden, het geeft een punt aan de plot, dwingt het verhaal in een andere richting, waar het anders gewoon zou hebben meandered.

Elke gebeurtenis in een verhaal kan belangrijk zijn, maar als het niet het verhaal vooruit, het is gewoon een punt in de plot – niet een plot punt. Een plotpunt moet:

het verhaal in een andere richting brengen.
de ontwikkeling van het personage beïnvloeden.
een deur achter een personage sluiten, waardoor het naar voren wordt gedwongen.

Denk eraan als een bout, die je verhaal bij elkaar houdt: zonder die bout heb je gewoon losse stukjes schroot. Maar verbind ze met elkaar en ze vormen een geheel, elk stuk informeert de gebeurtenis ervoor en erna.

Wat is het verschil tussen een plotpunt en plot?

Plotpunten zijn grote en spannende momenten, en als je terugdenkt aan een boek dat je een tijdje geleden hebt gelezen, zijn dat waarschijnlijk de momenten die je je zult herinneren. Daarom is het makkelijk om elke gebeurtenis in een boek als een plotpunt te zien. Maar dat is niet altijd waar.

De plot is een aaneenschakeling van gebeurtenissen die het verhaal vormen. Als een van die gebeurtenissen geen concreet effect heeft op de hoofdpersoon – en bij uitbreiding, het traject van de plot – is het geen plotpunt.

Een adviseur kan een prins berispen omdat hij rouwt om de dood van zijn vader, maar dit is geen plotpunt omdat het niet noodzakelijkerwijs cruciaal is – het overtuigt Hamlet er niet van om de rest van zijn leven een stijve bovenlip te houden, per slot van rekening.

Maar als de prins de geest van zijn vader met eigen ogen ziet (en de geest hem opdraagt zijn dood te wreken), heeft de prins geen andere keus dan te handelen. Daar zie je een plotpunt in beweging, dat de koers van het verhaal bepaalt.

Waarom is het belangrijk om plotpunten te identificeren?

Het in kaart brengen van een verhaal aan de hand van zijn plotpunten maakt duidelijk waarom sommige boeken paginadraaiers zijn, terwijl andere nooit verder komen dan de eerste pagina.

In de eerste plaats laten plotpunten je zien hoe een verhaal werkt. Weet je nog dat plotpunten net bouten zijn? Dat is niet alleen omdat ze het verhaal bij elkaar houden. Het is ook omdat ze klein en belangrijk zijn. Als je ze eenmaal aan elkaar koppelt, begrijp je hoe het hele verhaal in elkaar zit.

Verhalen zijn in de kern niet ingewikkeld.

De goede zijn een aaneenschakeling van:

Dit gebeurde, dus dit gebeurde, maar toen gebeurde dit, daarom gebeurde dit.

De slechte zijn gewoon:

Dit gebeurde, en toen gebeurde dit, en toen gebeurde dit… zonder dat de gebeurtenissen organisch met elkaar verbonden zijn.

Als je weet wanneer plotpunten in een verhaal voorkomen, weet je of er een bepaalde structuur wordt gebruikt. Sommige mensen beweren dat er maar twee plotpunten in een verhaal hoeven te zitten, terwijl anderen veel meer voorstellen, zoals de Seven Point Story Structure die we hier als model zullen gebruiken.

Laten we eens kijken naar twee enorm verschillende, maar even klassieke boeken – The Handmaid’s Tale van Margaret Atwood en Where the Wild Things Are van Maurice Sendak – om te zien hoe goed gestructureerde verhalen vaak werken met vergelijkbare plotpunten.

De plotpunten van The Handmaid’s Tale

Op het eerste gezicht is de plot van Atwoods dystopische roman uit 1985 volstrekt uniek: een cocktail van historische precedenten, futuristische speculaties, onbetrouwbare vertellingen en een noodzakelijkerwijs passieve hoofdpersoon (als vrouw die leeft onder een onderdrukkend en seksistisch regime). Dit alles zou kunnen verklaren waarom het tot op de dag van vandaag zo populair blijft – in 2017 veegde de tv-adaptatie ervan de Emmy’s, en het was het meest gelezen boek van dat jaar volgens Amazon.

Hoewel, graaf een beetje dieper en je zult merken dat de structuur vergelijkbaar is met andere grote verhalen.

Haak

Een verhaal moet sterk genoeg beginnen om de lezer te houden, je weet wel, daadwerkelijk te lezen. Velen verwijzen naar deze functie als de haak, of de Back Story – het punt dat een roman duwt in beweging en automatisch onderscheidt van de miljoenen anderen die er zijn.

Een groot verhaal kan dit doen op de kracht van zijn premisse alleen. Vanaf het begin houdt Atwood ons in de ban door de lezers kennis te laten maken met het primaire conflict van Offreds verhaal: zij is een vrouw in een wereld waar vrouwen geen zeggenschap hebben. We zien hoe dit conflict past in haar dagelijks leven als Offred een ceremonie bijwoont met haar onderdrukker, de commandant. Voor haar is dit een afschuwelijke, maar alledaagse routine. Maar voor de lezer is het nieuw, en hij krijgt het verlangen om meer te weten te komen.

Een premisse op zich zal nooit genoeg zijn om een roman te dragen. Maar het moet genoeg zijn om de interesse van de lezer lang genoeg vast te houden, totdat de eerste grote onthulling komt en hen binnenhaalt.

Eerste Plot Punt

De haak zet de toon voor de eerste Grote Gebeurtenis, ook wel aangeduid als de Katalysator, het Prikkelend Incident, of, gewoon, het Eerste Plot Punt. Dit gebeurt ergens rond de ¼ tot ⅓ mark in het verhaal en geeft het einde van het begin aan.

Dit Eerste Plot Punt moet de protagonist in het conflict dwingen. In The Handmaid’s Tale ontstaat het in de vorm van een uitnodiging van The Commander om Offred buiten de Ceremonie om te ontmoeten. In deze wereld is zo’n ontmoeting uitdrukkelijk verboden… en toch is handelen tegen de wensen van een commandant dat ook. Zo wordt Offred losgeworpen van de status quo, en het verhaal verandert van koers.

Eerste Prikpunt

Het midden van het verhaal bestaat meestal uit de reactie van het personage op de Grote Gebeurtenis en de gevolgen daarvan. Dit zijn Pinch Points, en ze zetten het personage onder druk, dwingen hen om een keuze te maken.

Characters zullen dit deel van hun verhaal vaak besteden aan de keuze om niet te handelen. Offred ontmoet de commandant. Hij dwingt haar tot een soort affaire, waarbij hij haar regelmatig ontmoet (zij het alleen om Scrabble te spelen en tijdschriften te lezen) terwijl hij dit voor zijn vrouw verborgen houdt. Offred aarzelt, maar gaat erin mee. Ze heeft weinig keus, maar ziet een kans om haar situatie te verbeteren als ze in de gunst van de commandant kan komen.

We zien haar dus reageren op de schokkende oproep tot avontuur, maar vooral met passiviteit. Er is een belangrijk keerpunt voor nodig voordat ze er actief op reageert.

Midpoint

Het meest cruciale plotpunt vindt misschien wel plaats in het midden van een verhaal. Het Midpoint is een cruciaal keerpunt dat de hoofdpersoon dwingt om te stoppen met reageren en te gaan handelen.

Door het verhaal heen heeft Offred teruggeblikt op de herinneringen aan haar oude vriendin Moira, een rebelse vuurstoker die haar hoop geeft dat het nog steeds mogelijk is om als onafhankelijke vrouw in deze wereld te bestaan. Wanneer de commandant haar echter meeneemt naar een bordeel, ontdekt Offred daar Moira, die vrijer leeft dan haar bescheiden tegenhangers, maar nog altijd sterk onder de vinger van het patriarchale regime ligt. Offred realiseert zich dat er voor haar geen hoop is om binnen de grenzen van deze maatschappij te opereren en toch nog enige onafhankelijkheid te behouden. In plaats daarvan moet ze het heft in eigen hand nemen.

Final Pinch Point

In de tweede helft van het midden experimenteert de hoofdpersoon vervolgens met agency, waarbij ze verschillende benaderingen kiest om het conflict te overwinnen. Dit is een ander knelpunt: onze hoofdpersoon reageert op of handelt naar aanleiding van druk en conflict, met middelmatig succes.

Offred test haar grenzen met kleine daden van rebellie, zoals het weigeren van het ontbijt, het spelen met lucifers, en zelfs het aangaan van een affaire met Nick, een van de bedienden op het landgoed. Ze bieden haar geen hoop op het omverwerpen van het regime of zelfs het bereiken van persoonlijke vrijheid, maar ze geven het personage toch een agency die daarvoor niet bestond.

Final Plot Point

Gaande in de derde akte (of het begin van het einde, om zo te zeggen) is er vaak een Final Plot Point. Dit toont de hoofdpersoon op zijn dieptepunt, nadat hij een grote misstap heeft begaan in zijn nieuwe acties, die hem rechtstreeks naar de climax en resolutie drijft.

In dit voorbeeld ontdekt de vrouw van de commandant de affaire van haar man met Offred. Dit stelt Offred voor een onaangename keuze – de angstaanjagende onzekerheid van het zoeken van hulp in een wereld waar ze niemand vertrouwt, of de dodelijke zekerheid van zelfmoord.

Resolution

Een goed verhaal eindigt op een Climax, Realisatie, en Resolutie, een reeks gebeurtenissen die het verhaal en de karakterboog in de volledige cirkel brengen. Meestal draait het om een keuze die de hoofdpersoon moet maken. Welke beslissing ze ook nemen, het zal iets belangrijks onthullen – of ze zijn veranderd, of ze zijn dat niet.

In Offreds geval kiest ze voor het eerste en vertelt ze Nick dat ze denkt dat ze zwanger is, waarbij ze voor het eerst in de roman iemand anders dan zichzelf de hand reikt en in vertrouwen neemt. Dit is misschien niet het einde vol actie waar je aan denkt als je aan een climax denkt. Maar het doet precies wat het moet doen. Het brengt het conflict tot een hoogtepunt en dwingt het personage een cruciale beslissing te nemen. In het begin zagen we Offred leven in een onderdrukkende, maar genormaliseerde zekerheid. Aan het eind kiest ze voor haar eigen verantwoordelijkheid in plaats van passiviteit, en voor onzekerheid in plaats van zekerheid, hoe gevaarlijk die ook is. Dit leidt rechtstreeks naar het einde, waar Nick deze informatie gebruikt om haar uit het huis van The Commander te breken.

Er zijn hier geen plotwendingen meer. De functie van dit punt is eenvoudig: het verhaal tot een bevredigend (zij het niet noodzakelijk gelukkig) einde brengen. Het einde van een verhaal hoeft niet rozengeur en maneschijn te zijn. Maar het moet natuurlijk aanvoelen, alsof alles wat eraan voorafging noodzakelijkerwijs naar één plaats leidde.

Dus, de kale botten van The Handmaid’s Tale zouden er als volgt uitzien:

Haak: Offred wordt gedwongen tot een Ceremonie met The Commander in een wereld waar vrouwen geen agency hebben.
Eerste Plot Punt: De Commandant nodigt Offred uit om hem buiten deze ceremonie om te ontmoeten, wat verboden is.
Eerste Knelpunt: Ze begint een affaire met de commandant in de hoop die om te zetten in onafhankelijkheid.
Midpoint: Ze gaan samen naar een bordeel, waar ze ontdekt dat zelfs de meest onafhankelijke vrouwen onderdrukt worden.
Final Pinch Point: Ze begint een affaire met Nick als een daad van agency.
Final Plot Point: De vrouw van de commandant ontdekt dat ze samen zijn geweest, dus Offred moet kiezen tussen een zekere dood (zelfmoord) en onzeker gevaar (iemand in vertrouwen nemen waarvan ze niet zeker weet of ze die kan vertrouwen).
Resolutie: Offred maakt haar keuze en vertelt Nick dat ze zwanger is, zodat ze wordt gered.

Op deze manier gepresenteerd, wordt duidelijk dat elk plotpunt aanvoelt als het natuurlijke verlengstuk van het vorige en naadloos overgaat in het volgende. Dit creëert het gewenste effect van elk goed gestructureerd verhaal: een einde dat zowel aanvoelt als een verrassing als de enig mogelijke uitkomst bij terugblik.

De plotpunten van Where the Wild Things Are

Klokkend op nauwelijks 300 woorden, heeft Sendaks klassieke kinderboek een voorspelbaar eenvoudiger plot dan The Handmaid’s Tale. En toch, op dezelfde manier uitgesplitst, is het verrassend vergelijkbaar. Het heeft een begin, een midden en een einde, met twee Plot Punten om tussen over te gaan en één bij het Midpoint die de loop van het verhaal verandert. Het heeft ook een verhalende Hook, een handvol Pinch Points, en een Resolutie.

Uitgedrukt door alleen zijn plot punten, Where the Wild Things Are zou er als volgt uitzien:

Hook: Max is ondeugend en kleedt zich als een wild ding.
Eerste Plot Punt: Zijn moeder schreeuwt tegen hem en hij schreeuwt terug.
Eerste Prik Punt: Ze stuurt hem naar bed zonder eten, dus vaart hij naar waar de wilde dingen zijn.
Midpoint: Ze maken hem koning van alle wilde dingen.
Final Pinch Point: Hij stuurt ze zonder eten naar bed, beseft dan dat hij eenzaam is en geliefd wil worden.
Final Plot Point: Hij reist terug naar huis.
Resolutie: Hij vindt zijn diner op hem wachten, nog steeds warm.

Where the Wild Things Are is een strak gestructureerd verhaal dat beweegt natuurlijk in een volledige cirkel en eindigt bevredigend. Nog belangrijker is dat het een griezelige gelijkenis vertoont met The Handmaid’s Tale – en met talloze andere verhalen in de westerse canon.

Nogmaals, deze auteurs hebben zich bij het plotten van deze verhalen zeker niet gehouden aan strikte, structurele richtlijnen. Alle goede verhalen vloeien gewoon in elkaar over, op een manier die de aandacht van de verteller vasthoudt. Om het vloeiend te houden en niet te laten dribbelen, is het van cruciaal belang je plotpunten in gedachten te houden.

What is a Plot Point?