Een beiaard bestaat uit een serie van ten minste 23 gestemde klokken, bespeeld vanaf een klavier dat expressiviteit mogelijk maakt door variatie in de aanslag, en waarop de bespeler, of beiaardier, een breed scala aan muziek kan spelen – van arrangementen van populaire en klassieke muziek tot originele composities die speciaal voor de beiaard zijn gemaakt. Beiaardklokken zijn overal in Noord-Amerika te horen, in steden, kerken, op schoolcampussen, in openbare parken, en op vele andere plaatsen waar mensen samenkomen.

Bekijk deze korte inleidende video over de beiaard, hoe hij wordt bespeeld, en de oorsprong van dit muziekinstrument:

De kleinste reeks klokken die een beiaard kan vormen is twee chromatische octaven, oftewel 23 klokken. (Historisch gezien werden de laagste Cis- en Es-klokken vaak niet geïnstalleerd om redenen van ruimte en kosten). Een instrument met minder dan 23 klokken is een klokkenspel, dat gewoonlijk uit één tot anderhalve diatonische octaaf bestaat.

Carillons variëren in omvang van twee tot meer dan zes octaven, of van een minimum van 23 klokken tot maar liefst 77 klokken. Een omvang van vier tot vier en een halve octaaf (47 tot 56 klokken) is het meest wenselijk, aangezien bijna alle beiaardmuziek op een dergelijk instrument kan worden gespeeld. (Ter vergelijking: een piano heeft 88 noten, een orgel 61.) De meeste hedendaagse beiaardmuziek, en veel historische muziek, is geschreven voor beiaarden met een omvang van vier of meer octaven. Het beschikbare repertoire voor kleinere instrumenten is beperkter.

De toonhoogte van de bourdonklok van een beiaard wordt vaak bepaald door niet-muzikale overwegingen, aangezien zowel de toonhoogte als de kosten direct samenhangen met de grootte van de bourdon. De grootste beiaardklok ter wereld is de bourdon van de Rockefeller-beiaard in de Riverside Church in New York City. Hij luidt de toon C, weegt meer dan 40.000 pond (20 ton) en heeft een diameter van meer dan 2 meter. Een klok die zijn octaaf (lage C in het vier-octaafs bereik) luidt weegt ongeveer 5.000 pond (2,5 ton) met een diameter van ongeveer 5 voet. Een klok die het volgende octaaf (midden C) luidt weegt ongeveer 580 pond (een kwart ton) en heeft een diameter van ongeveer 30 voet. De grootte en het draagvermogen van de klokkenkamer zijn ook van directe invloed op de omvang van een beiaard.

Aangezien een beiaard zelden met een ander instrument wordt bespeeld, mag de bourdon elke toonhoogte hebben die voor de installatie en de beschikbare middelen geschikt wordt geacht. Ongeacht de werkelijke toonhoogte van het instrument, is het gebruikelijk dat het klavier wordt aangelegd op basis van de toonsoort C, om het schrijven en spelen van muziek voor het instrument te vereenvoudigen. Veel beiaarden zijn dus transponerende instrumenten. Dit geldt vaker voor kleine of oudere instrumenten; moderne instrumenten staan vaker in concertstemming.

De beiaard ontwikkelde zich als een volksinstrument, automatisch bespeeld als klokgelui, en door een bespeler voor marktdagen en feestdagen. Overgeleverde muziek uit de eerste “gouden eeuw” bestaat voornamelijk uit bewerkingen van volksdeuntjes, dansstukken en populaire muziek uit die tijd, hoewel er ook enkele originele composities voor beiaard zijn. Net als pianomuziek wordt beiaardmuziek op twee notenbalken geschreven: muziek op de diskant of bovenbalk wordt met de handen gespeeld, terwijl die op de bas- of onderbalk met de voeten wordt gespeeld.

Vroeg in deze eeuw was het vermogen om muziek uit andere bronnen te arrangeren en om op de beiaard te improviseren een noodzakelijke vaardigheid voor de beiaardier. De groei van de beiaardkunst in de moderne tijd heeft geresulteerd in een rijk repertoire met een grote variëteit aan regionale stijlen.

Bij het componeren of transcriberen van muziek voor de beiaard moet zorgvuldig te werk worden gegaan. Een kenmerk dat de beiaard onderscheidt van andere instrumenten is het feit dat wanneer een klok eenmaal is aangeslagen, deze blijft luiden totdat de trillingen op natuurlijke wijze uitsterven. Alle muzikale expressie die op de beiaard mogelijk is, wordt bepaald door de manier waarop de bespeler de klok aanslaat. Er is geen manier om de klank van een geslagen klok te stoppen of te veranderen. Dempers zijn niet effectief omdat ze het geluid alleen maar dempen zonder het te stoppen, waardoor het onmuzikaal wordt.

Een ander kenmerk van beiaardmuziek vloeit voort uit een prominente kleine terts in de boventoonstructuur van de klok, waardoor zorgvuldigheid bij het vormen van akkoorden vereist is. De meeste muziekinstrumenten produceren klanken met grote tertsen in hun boventoonstructuur.

Ten slotte betekent de rijke toonstructuur van een klok dat het niet nodig is om een groot aantal klokken samen te laten klinken. Met slechts een paar klokken kan een rijke klank worden verkregen.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.