The Threepenny Opera (Engelse bewerking 1954)
Toneelstuk met muziek.
Door Bertolt Brecht en Kurt Weill in samenwerking met Elisabeth Hauptmann, naar The Beggar’s Opera van John Gay.
Engelse bewerking door Marc Blitzstein.
Marc Blitzstein website
Opvoeringsinformatie
Synopsis
Songlijst
Opnamen
Persknipsels
Scott Merrill en Lotte Lenya
van de off-Broadway productie in 1954.
Voorstellingsinformatie
Cast: Zingende rollen — Straatzanger (tenor of hoge bariton), Macheath (hoge bariton), Mr. J.J. Peachum (bas-bariton), Mrs. Peachum (alt), Polly Peachum (sopraan), Tiger Brown (bariton), Lucy Brown (mezzo), Jenny (mezzo), Smith, ensemble.
Sprekende rollen — Filch, de Rev. Kimball, de dievenbende, bedelaars, prostituees, politieagenten.
Orkest: Reed 1 (cl, altsax), Reed 2 (cl, ten. sax); 2 tpt, tbn; banjo (gtr, Hawaiian gtr) timp & perc, piano (harmonium en celesta).
Duration: full evening, 55 minutes music
Published editions: vocal selections, Warner Bros. SF0137
Performance Rights and Rentals: USA, UK, BREV: EAMC
Eerste productie: 10 maart 1954, New York, Theater de Lys, Carmen Capalbo, dir, Samuel Matlowsky, cond.
Gids voor orkestratie, gebiedsafkortingen, en symbolen van uitgevers.
Synopsis
Proloog
Na de ouverture komt de Straatzanger met een draaiorgel het toneel op en bezingt de misdaden van de beruchte bandiet en rokkenjager Macheath, Mack the Knife (“Ballad of Mack the Knife”). Het decor is een kermis in Soho (Londen), vlak voor de kroning van koningin Victoria.
Act I
Act I begint in de winkel van Jonathan Peachum (“Morning Anthem”), die de bedelaars van Londen controleert, hen uitrust en traint in ruil voor een deel van hun “verdiensten”. Met de hulp van zijn vrouw schrijft hij een nieuwe bedelaar in, waarna ze merken dat hun volwassen dochter Polly de vorige avond niet thuis is gekomen (“Instead Of Song”). De scène verschuift naar een lege stal waar Macheath op het punt staat met Polly te trouwen, zodra zijn bende al het nodige voedsel en meubilair heeft gestolen en meegenomen (“Wedding Song”). Er worden geen geloften uitgewisseld, maar Polly is tevreden, en iedereen gaat aan tafel voor een feestmaal. Omdat geen van de bendeleden voor passend entertainment kan zorgen, doet Polly dat zelf (“Pirate Jenny”). De bende wordt nerveus als politiechef Tiger Brown arriveert, maar Brown blijkt een oud legermaatje van Mack te zijn (“Army Song”) die al die jaren heeft voorkomen dat hij werd gearresteerd. Alle anderen gaan weg en Mack en Polly vieren hun liefde (“Love Song”). Dan keert Polly terug naar huis en kondigt uitdagend haar huwelijk aan, terwijl haar ouders haar aansporen om te scheiden en mevrouw Peachum besluit om Mack’s favoriete prostituees om te kopen (“Ballad of Dependency”). Polly onthult Mack’s banden met Brown, wat Mr. en Mrs. Peachum een idee geeft over hoe ze Mack kunnen strikken, en het trio mediteert over de corruptie van de wereld (“The World Is Mean”).
Act II
Polly vertelt Mack dat haar vader hem zal laten arresteren. Hij maakt afspraken om Londen te verlaten en legt zijn bandietenzaken uit aan Polly, zodat zij ze kan leiden in zijn afwezigheid, en hij vertrekt (“Melodrama” en “Polly’s Song”). Polly neemt de bende resoluut over als Mrs Peachum Jenny, Mack’s oude geliefde, omkoopt om hem aan te geven (“Ballad of Dependency” reprise). Op weg uit Londen, stopt Mack bij zijn favoriete bordeel om Jenny te bezoeken (“Tango Ballad”). Brown arriveert en verontschuldigt zich voor de arrestatie van Mack, die naar de gevangenis gaat. Hij koopt de bewaker om om zijn handboeien te verwijderen (“Ballad of the Easy Life”); dan komt zijn vriendin, Lucy – Browns dochter – aan en verklaart haar liefde (“Barbara Song”). Polly arriveert, en zij en Lucy ruziën (“Jealousy Duet”). Nadat Polly weg is, zorgt Lucy voor de ontsnapping van Mack. Als Mr. Peachum erachter komt, bedreigt hij Brown en dwingt hem de politie achter Mack aan te sturen. De actie stopt voor nog een meditatie over de onaangename menselijke conditie (“How to Survive”).
Act III
Jenny komt naar de winkel van de Peachums om haar steekpenningen op te eisen, die Mrs. Peachum weigert te betalen. Jenny onthult dat Mack in het huis van Suky Tawdry is. Wanneer Brown aankomt, vastbesloten om Peachum en de bedelaars te arresteren, hoort hij tot zijn ontzetting dat de bedelaars al in positie zijn en dat alleen Mr. Peachum hen kan tegenhouden (“Useless Song”). Om Peachum te sussen, is Browns enige optie Mack te arresteren en hem te laten executeren. Jenny rouwt om het lot van Mack (“Solomon Song”). In de volgende scène zit Mack weer in de gevangenis (“Call from the Grave”). Hij smeekt de bende om voldoende smeergeld, maar dat kunnen ze niet (“Call from the Grave” deel 2). Een parade van bezoekers – Brown, Jenny, Peachum, en Polly – komt binnen als Mack zich klaarmaakt om te sterven (“Death Message”). Dan een plotselinge ommekeer: Een boodschapper te paard arriveert om aan te kondigen dat Macheath gratie heeft gekregen van de Koningin en een kasteel en pensioen krijgt (“The Mounted Messenger”). De straatzanger levert de coda (“Ballad of Mack the Knife” reprise).
Songlijst
Ballad of Mack the Knife
Morning Anthem
Instead Of Song
Wedding Song
Pirate Jenny
Army Song
Love Song
Ballad of Dependency
First Threepenny Finale -. The World is Mean
Polly’s Song
Tango Ballad
Ballad of the Easy Life
Barbara Song
Jealousy Duet
Tweede Threepenny Finale – How to Survive
Useless Song
Solomon Song
Call from the Grave
Death Message
Third Threepenny Finale — Mounted Messenger
Ballad of Mack the Knife: Reprise
Recordings
| Decca Broadway CD 012 159 463-2 (Europese heruitgave Line Music/Cantus Classics 5.00951) | Lotte Lenya, Scott Merrill, Original Off-Broadway Cast, Samuel Matlowsky, cond. |
| West Hill Radio Archives CD WHRA-6048 |
Lotte Lenya, Marc Blitzstein, David Brooks, Jo Sullivan, Leonard Bernstein, cond. (opname van vroege versie van liedteksten met vertelling, 1952) |
Persknipsels
“A distinguished and delightful work of art, striking, sardonic, original, humorous and always interesting.”
–New York Post, 1954
“A tour de force. Soms schrijft Weill met sangfroid, met de brutaliteit, onverschilligheid en vermoeide routine van elke jazz-hakker. Maar je luistert niet naar in de winkel gemaakte jazz. Je luistert naar een meester in zijn vak, die in zijn partituur allerlei dingen zegt… met wereldmoeheid, medelijden en wanhoop, in een tonaal dialect dat een aantal aantrekkelijke melodieën en een aantal treffende dissonanten bevat. . . . Deze opera, singspiel, wat u wilt… zou wel eens net zo lang kunnen duren als zijn achttiende-eeuwse voorgangers.”
–New York Times, 1954
“Deze smerige en mooie vaudeville van het leven in een Victoriaanse Londense achterbuurt, getoonzet op Kurt Weill’s afwisselend strenge en klagende music-hall melodieën, is niet gedateerd.”
–Cue, 1954
“The Threepenny Opera weerstaat op bewonderenswaardige wijze de deugd.”
–New York Times, 1956
“Bertolt Brecht en Kurt Weill’s baanbrekende kritiek uit 1928 op kapitalisme, eigenbelang en de bourgeoisie past . . de toon van deze onrustige tijden … het soort theater dat een publiek wakker schudt.”
–Chicago Daily Herald, 2008
“Met Brecht’s scherp satirische kijk op de betekenis van moraliteit in een maatschappij die bevolkt wordt door gangsters, bedelaars, prostituees en corrupte agenten, en Weill’s scherpe, opera-maatjes-cabaret partituur . …deze show was bijna onweerstaanbaar.”
–Chicago Sun-Times, 2008
“Wat een traktatie! . . . Enkele van de geestigste, pakkendste, meest bijtende odes . . . die ooit een muzikale komedie hebben opgesierd . . . . Er zijn uit de toon vallende zinnen (bijvoorbeeld een schaamteloze vergelijking van bankiers met criminelen) die gisteren geschreven hadden kunnen zijn. Maar de eeuwige tegenstrijdigheid van Dreigroschenoper is dat het de hand bijt van de politiek blasé bourgeoise terwijl het die ook kietelt.”
–Seattle Times, 2011
“Een absolute triomf … . A completely engaging if not always nice evening of musical theatre.”
–Broadway World, 2011
“The Threepenny Opera is een van die zeldzame voorbeelden van de transformatie van een groot theatraal werk uit het ene tijdperk in een succesvol werk van een later tijdperk. . . . Brechts sociale en economische predikatie blijft prikkelend relevant voor onze tijd.”
–Madison Daily Page, 2011
“Slim, sardonisch en uiterst onderhoudend.”
–Madison Capital Times, 2011
Zie ook Die Dreigroschenoper, voor de originele versie in het Duits.