Pangu

In de Chinese mythologie is Pangu (盤古) een gehoornd en harig beest dat beschouwd wordt als het eerste levende wezen in het universum. Zijn verhaal begint voor het begin der tijden en dient als verklaring voor het ontstaan van het universum.

Pangu zou geboren zijn uit een ei dat de hele kosmos bevatte. Toen hij uiteindelijk losbrak, bevrijdde hij het universum en schiep de aarde en de hemel. Als een van de oudste verhalen in de Chinese mythologie kent de mythe van Pangu talloze variaties; veel van deze hervertellingen volgen een van de drie basis verhaallijnen.

Etymologie

Pangu is samengesteld uit de Chinese karakters pán (盤), wat “spiraal” betekent, en gǔ (古), wat “oud” betekent. Toen hij in het ei zat dat het hele universum bevatte, sliep Pangu in een opgerolde houding vanwege de beperkte ruimte. Pangu’s naam duidt dus zowel op zijn oudheid als op de ongewone omstandigheden van zijn geboorte. In alternatieve romanisatiesystemen wordt zijn naam geschreven als P’an-ku.

Attributen

In de kunst wordt Pangu meestal afgebeeld als een kort, stevig wezen dat volledig met haar bedekt is. Hij wordt gewoonlijk afgebeeld met een menselijk gezicht en ronde horens, en houdt vaak een hamer en beitel of de zon en de maan in zijn handen.

Toen de Schotse missionaris James Legge in Hongkong woonde, kreeg hij de volgende beschrijving van Pangu:

P’an-ku wordt door het gewone volk omschreven als ‘de eerste man, die hemel en aarde opende’. In Taoïstische prentenboeken heb ik hem gezien als harig, dwergachtig, en een immense hamer en beitel hanterend waarmee hij de chaotische rotsen breekt.

Familie

Als het eerste levende wezen in het universum leefde Pangu gedurende zijn hele bestaan in eenzaamheid. Hij heeft nooit kinderen gehad, en als zodanig heeft hij geen familiebanden. In één versie van zijn mythe – waarin hij door zijn kracht de hemel doet verrijzen – wordt hij soms geholpen door zijn hemelse vrienden: de draak, de feniks, de schildpad en de qilin.

Mythologie

Pangu is een belangrijke figuur voor een aantal etnische minderheidsgroepen in China, en elk van hen heeft zijn eigen mondelinge versie van zijn scheppingsmythe. Moderne versies van de mythe kunnen worden teruggevoerd op Xu Zheng, een oude Chinese schrijver en regeringsfunctionaris die leefde tijdens de periode van de Drie Koninkrijken, die de mythe als eerste op schrift heeft gesteld. In alle versies van de mythe worden Pangu en het universum beschreven als voortkomend uit een ei; er zijn echter discrepanties over hoe Pangu erin slaagt zichzelf te bevrijden en hoe het universum wordt gevormd.

De drie meest voorkomende versies van Pangu’s mythe worden hieronder gepresenteerd.

Het Ei

Voordat het universum werd geboren, was er absoluut niets dan chaotische duisternis. In de loop van 18.000 jaar, wervelde de chaos en verzamelde zich in de vorm van een ei. Nu de hele substantie van het universum was opgesloten in een enkele, kleine ruimte, werd de binnenkant van het ei stormachtig en tumultueus. De tegengestelde krachten van yin en yang streden en bevochten elkaar voortdurend totdat zij uiteindelijk een evenwicht bereikten. Uit deze eerste vereniging van yin en yang werd Pangu gevormd.

Toen Pangu zich er plotseling van bewust werd dat hij vastzat in een piepkleine ruimte zonder bewegingsruimte, begon hij te kronkelen en te kronkelen. Door de beweging splitste het ei zich in twee helften, waarbij het eiwit en de dooier uit beide helften lekten. Het lichte en pluizige wit zweefde omhoog en werd de wolken, de sterren en de hemel, terwijl het zware en dichte dooier naar beneden zakte en de aarde werd. De twee helften van de eierschaal vlogen omhoog en werden de zon en de maan.

Pangu verheft de hemelen

Nadat de krachten van yin en yang zich in het ei hadden gevestigd, kwam Pangu vast te zitten in de schaal. Hij nam zijn grote bijl en brak het ei open. Daarbij kliefde hij yin en yang doormidden. Alle sterren en planeten van het universum sprongen uit het gebroken ei. De nu gescheiden yin en yang scheidden zich, waarbij yin de aarde vormde en yang de hemelen erboven.

Om te voorkomen dat hij gevangen zou raken tussen hemel en aarde, moest Pangu yin en yang van elkaar gescheiden houden. Door alleen zijn armen te gebruiken, verhief Pangu de hemel boven zijn hoofd. Elke dag werd Pangu een meter groter en de aarde een meter dikker. In de loop van 18.000 jaar kwamen de aarde en de hemel op de plek waar ze nu staan. Pangu stierf toen hij klaar was met groeien, en zijn vier ledematen werden de pilaren die de hemel omhoog houden.

Pangu’s Lichaam Wordt De Aarde

In deze versie van de mythe was Pangu zo uitgeput van het worstelen om los te komen uit het ei, dat hij een dutje ging doen en in zijn slaap stierf.

Toen zijn lichaam aftakelde, begon het drastisch te veranderen. Toen zijn laatste adem zijn lichaam verliet, smolt het samen en werden de wolken. Zijn ruggengraat werd een grote bergketen. Zijn linkeroog dreef omhoog en werd de zon, terwijl zijn rechteroog de maan werd. Pangu’s vlees smolt van zijn lichaam en werd rijke, vruchtbare grond. Zijn slagaders werden ravijnen en ravijnen terwijl zijn bloed uit zijn lichaam stroomde en de rivieren werden die ze zouden vullen. Zijn haar viel van zijn hoofd en zweefde omhoog om de sterren te worden. Pangu’s tanden en beenderen veranderden in metalen en edelstenen, terwijl zijn ledematen de vier pilaren werden die de hemel van de aarde scheidden.

Popcultuur

Een festival ter ere van Pangu wordt elk jaar gehouden in de Pangu King Tempel in de provincie Guangdong. Hoewel hij een belangrijke figuur is in de Chinese volksreligie, is Pangu niet zo populair als andere goden omdat hij geen kinderen heeft. Voorouderverering is een uiterst belangrijk aspect van het Chinees-boeddhisme en de Chinese samenleving, en Pangu is voor niemand een voorouder. Toch blijft Pangu geliefd bij velen en wordt hij meestal gezien als een welwillende en onschuldige godheid.

Pangu-team, de beruchte Chinese programmeergroep die een jailbreaktool voor Apple-apparaten heeft ontwikkeld, ontleent zijn naam aan het eerste levende wezen van het universum. Pangu komt ook voor in het videospel Age of Mythology: Titan.

Bibliografie

1. De redactie van Encyclopædia Britannica. “Pan Gu.” Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/topic/Pan-Gu.

2. Wikipedia contributors. “Pangu.” Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Pangu.

3. Yang, Lihui, Deming An, and Jessica Anderson. Handboek van de Chinese Mythologie. New York: Oxford University Press, 2008.

4. Werner, E.T.C. Myths and Legends of China. Wereldboek: A Scott Fetzer Company, 2015.

Citatie

Over de auteur

Mae Hamilton is een freelance journaliste met een B.A. in Engelse Taal en Literatuur van de University of Texas at Austin.