Pan Gu

In de Chinese mythologie was Pan Gu het eerste levende wezen en de schepper van de wereld. Tot zijn scheppingsdaden behoorden de scheiding van aarde en hemel, de plaatsing van de sterren en planeten in de hemelen, en de vormgeving van het aardoppervlak.

Aan het begin der tijden bestond het heelal slechts uit donkere chaos, in de vorm van een kosmisch ei. In het ei lag een slapende reus genaamd Pan Gu. Op een dag werd Pan Gu wakker en rekte zich uit, waardoor het ei openbarstte. Nadat Pan Gu tevoorschijn was gekomen, werden de lichte, zuivere delen van het ei de hemel, terwijl de zware delen de aarde vormden. Deze scheiding van de aarde en de hemel markeerde het begin van yin en yang, de twee tegengestelde krachten van het universum.

Reeds reusachtig in omvang, werd Pan Gu elke dag 10 voet groter. Dit ging 18.000 jaar lang zo door, en terwijl Pan Gu groter werd,

* Zie Namen en plaatsen aan het eind van dit boekdeel voor verdere informatie.

duwde hij de aarde en de hemel verder uit elkaar en vormde ze met zijn gereedschap tot ze hun huidige positie en uiterlijk hadden bereikt. Uitgeput door zijn werk, viel Pan Gu uiteindelijk in slaap en stierf.

Toen Pan Gu stierf, werden delen van zijn lichaam getransformeerd in verschillende kenmerken van de wereld. Volgens sommige verhalen werden zijn hoofd, armen, voeten en buik grote bergen die helpen de wereld te verankeren en haar grenzen te markeren. Andere verhalen vertellen dat Pan Gu’s adem werd getransformeerd in wind en wolken; zijn stem werd donder; en zijn ogen werden de zon en de maan. Pan Gu’s bloed vormde rivieren en zeeën; zijn aderen veranderden in wegen en paden; zijn zweet werd regen en dauw; zijn botten en tanden veranderden in rots en metaal; zijn vlees veranderde in aarde; het haar op zijn hoofd werd de sterren; en het haar op zijn lichaam veranderde in vegetatie.

Sommige mythen zeggen dat de mens zich ontwikkelde uit vlooien en parasieten die uit Pan Gu’s lichaam en baard vielen. Andere verhalen vertellen echter hoe Pan Gu mensen schiep door ze te vormen uit klei en ze in de zon te laten drogen. Toen het plotseling begon te regenen, pakte Pan Gu de kleifiguren haastig in, waarbij hij sommige beschadigde, wat verklaart waarom sommige mensen kreupel of gehandicapt zijn.

Hoewel Pan Gu een reus is, wordt hij in de Chinese kunst meestal afgebeeld als een klein persoontje gekleed in een berenvel of bladeren, die een hamer en beitel of het kosmische ei van de schepping vasthoudt. Soms wordt hij afgebeeld terwijl hij met zijn gereedschap de wereld schept, vergezeld van vier bovennatuurlijke wezens: een eenhoorn, schildpad, feniks en draak. De vroegst bekende mythen over Pan Gu dateren uit de jaren 200 tot 500 na Christus. Hoewel hij in de eerste plaats een figuur uit het taoïsme is, komt hij soms ook voor in de Chinese boeddhistische mythologie.