SANTA CRUZ – Drie jaar op de dag na de dood van haar echtgenoot, bevond Kim Moriarity zich aan de andere kant van de wereld op een eiland in de Indische Oceaan, in de hoop een soort van rust te vinden van het verdriet dat haar overspoelde.
Ze vond de plek waar haar geliefde Jay was verdronken tijdens het vrijduiken, de praktijk om zonder zuurstoffles diep de oceaan in te gaan. En toen ging ze precies doen wat hij drie jaar eerder op die dag had gedaan. Ze wist dat hij naar beneden was geklommen via een boeireep die naar de zeebodem was gedoken, zo’n 80 meter onder het oppervlak, schat ze.
“Hij ging daar naar beneden, zonder masker, zonder vinnen,” zei ze. “Hij zat gewoon op de bodem en hield zo lang mogelijk zijn adem in. Toen kwam hij naar de oppervlakte, en ik dacht dat hij een black-out had in ondiep water voordat hij boven kwam.”
Vandaag is het 10 jaar geleden dat Jay Moriarity overleed, de dag voordat hij 23 zou worden. Kim Moriarity wil de perceptie tegengaan dat Jay iets roekeloos deed toen hij stierf. Hij was, zegt ze, bezig met het soort training dat hem zo’n getalenteerde big-wave surfer maakte.
“Hij zou dat doen, zijn adem minutenlang inhouden, voor het geval hij bij het binnenslepen (naar een grote golf) ooit binnen zou raken en zo lang onder water zou worden gehouden. Hij had de vaardigheden om te weten dat wanneer hij daaronder was, hij zichzelf gewoon vertelde om te ontspannen. Hij was daar om zich voor te bereiden op die volgende stap.”
LIVE LIKE JAY
Sinds die dag is Jay een icoon geworden in de Santa Cruz surfwereld, en in de nabije toekomst zal zijn postume legende waarschijnlijk exploderen, dankzij een nieuwe speelfilm over zijn leven, geregisseerd door “L.A. Confidential” regisseur Curtis Hanson, gepland om dit najaar te beginnen met filmen.
Maar, zei Kim, haar man inspireerde niet tot een Hollywood-film en de “Live Like Jay” bumperstickers die net zo deel zijn geworden van het Santa Cruz landschap als ochtendmist, alleen omdat hij een geweldige surfer was.
“Ik heb hem zien uitgroeien tot wat hij is geworden,” zei ze. “Een big-wave rider zijn is heel cool en mensen kijken daar echt tegenop omdat het niet de norm is. Maar om iemand te vinden die zulke vaardigheden en bekwaamheden heeft, en hem dan op straat te ontmoeten, je zou nooit weten dat hij die beroemde big-wave man was. Hij zou je behandelen alsof je zijn broer of zijn zus was. Hij was gewoon ongelooflijk echt. In een wereld die zo nep is, is het moeilijk om zo iemand te vinden die dat allemaal voor elkaar heeft, maar geen ego heeft.”
Zij was 17 toen ze elkaar ontmoetten. Hij was pas 15. Hij werd geboren in Augusta, Ga, maar verhuisde met zijn familie naar het Pleasure Point gebied toen hij 8 was. Om met een pijnlijk gezinsleven om te gaan – zijn ouders scheidden al vroeg in zijn leven – ging hij naar de oceaan en ontmoette uiteindelijk zijn mentor Frosty Hesson, zelf een Pleasure Point icoon. De jonge Jay benaderde Hesson en vroeg hem om advies en raad om de beste surfer te worden die hij kon zijn. Hesson stuurde hem op pad om een reeks essays te schrijven.
“(Hesson) dacht niet dat hij het zou doen,” zei Kim, nu 34. “Nou, hij deed het en ging er bovenuit. Dat was toen Frosty wist dat hij serieus was.”
De essays hadden zelden te maken met surfen. In plaats daarvan gingen ze over filosofische en spirituele vragen – “Wat zou je doen als morgen de laatste dag van je leven was?” was een typisch onderwerp.
Kim herinnert zich dat ze achterin een geparkeerde bus zat, luisterend naar mentor en student op de voorstoel, filosoferend over wat het betekende om een goed leven te leiden.
Op dat moment was de nu beroemde surf break bij Maverick’s – beschouwd als een van de meest indrukwekkende golfspots ter wereld – grotendeels onbekend. Jay was pas 16 toen hij Maverick’s voor het eerst betrad. Een foto van hem op de top van een golf bij Maverick’s door Santa Cruz fotograaf Bob Barbour op de cover van Surfer magazine in 1994 veranderde zijn leven, en lanceerde ook de legende van Maverick’s.
LEVEN ZONDER JAY
Snel reisde hij de wereld rond als professioneel surfer, vaak met Kim. Ze trouwden in 2000 en gingen ervandoor naar Lake Tahoe. Ze hebben hun eerste verjaardag nooit kunnen vieren.
In de tien jaar na zijn dood heeft Kim geworsteld met het verwerken van zowel haar verdriet als Jay’s nalatenschap.
“Ik was gewoon verdoofd,” zei ze over de eerste dagen zonder Jay. “Ik was ondersteboven, rondgedraaid in het donker. Ik voelde me ongemakkelijk in mijn eigen huid. Ik wist niet wat ik met mezelf aanmoest. Ik was verloren.”
Niettemin begon ze de Jay Moriarity Foundation, die voorziet in een aantal een lokale goede doelen, en, na een paar jaar weg van de Foundation, is ze terug bij de groep, het houden van zijn naam levend door het hosten van de Jay Race elk jaar in juni. Het evenement van dit jaar vindt plaats op 25 juni op Capitola Beach.
Ze zei dat ze al jaren samenwerkt met de producenten van de aankomende film, door verhalen te vertellen over haar leven met Jay, door herinneringen, foto’s en plakboeken te delen. Ze zei dat ze enigszins bezorgd is over hoe Jay in de film zal worden afgeschilderd, maar dat ze erop is gaan vertrouwen dat de producenten van de film het beste met hem voor hebben.
“Ik weet waarom hij wegging,” zei ze, door tranen heen. “Kijk hoeveel harten er werden geopend. Kijk naar hoeveel mensen stopten en naar hun leven keken en zeiden: ‘Wow, als ik morgen sterf, wat laat ik dan achter? Hoe leef ik mijn leven?’
“Mensen vragen me de hele tijd ‘Wat betekent ‘Leef als Jay’?’ Het betekent niet om te leven zoals Jay deed. Je hoeft niet zo’n atleet en big-wave rijder te zijn. Het betekent te leven zoals je bedoeld bent te zijn, en trouw te zijn aan jezelf.
In de dagen na de dood van Jay Moriarity zette de Santa Cruz surfgemeenschap die hem koesterde, haar verdeeldheid en rivaliteit opzij.
“Toen hij overleed,” zei Kim Moriarity, “kwamen de longboarders, de shortboarders, de landliefhebbers, iedereen gewoon samen. Zelfs mensen die vijanden waren, op die dag, niets van dat alles deed er toe. Zelfs zij hielden elkaars hand vast. Onze liefde voor Jay was wat ons daar allemaal bracht.”
ALS JE GAAT
DE JAY MORIARITY MEMORIAL PADDLEBOARD RACE
WANNEER: 8.00 uur ceremonie, 8.30 uur start race, 15.00 uur afterparty, 25 juni
WAAR: Capitola Beach, Capitola Village. De afterparty vindt plaats in het Crow’s Nest, 2218 E. Cliff Drive, Santa Cruz
COST: Registratie is $40 voor de 12-mijls race; $20 voor de 2-mijls race; $15 voor de estafette; kinderen zijn gratis. De inschrijving sluit op 24 juni om 12.00 uur.
DETAILS: jayrace.surftech.com