Nr. 177: Carnegie en Rockefeller

Vandaag, ontmoeten we twee rijke mannen. Het College of Engineering van de Universiteit van Houston presenteert deze serie over de machines die onze beschaving draaiende houden, en de mensen wier vindingrijkheid ze creëerde.

Amerika’s opkomst als industriële macht in de late 19e eeuw rustte zwaar op twee stoffen — olie en ijzer. En twee mensen speelden een grote rol in het leveren van deze materialen.

Andrew Carnegie werd in 1835 in Schotland geboren, en zijn familie verhuisde naar Pennsylvania toen de jonge Andrew dertien was. John D. Rockefeller werd vier jaar later geboren in de staat New York – als zoon van een handelaar, die hem naar Cleveland verhuisde toen hij zes was.

Carnegie’s vroege banen brachten praktisch de technologische opkomst van het 19e-eeuwse Amerika in kaart. Hij was een klosjesjongen in een textielfabriek, een telegrafist, een machinist. Daarna werkte hij bij de spoorwegen en oliebronnen. Maar toen hij 38 was, begon hij de Keystone Iron Works, en daar bleef hij tot 1901 bij. Tegen die tijd was Keystone Iron U.S. Steel geworden, en Andrew Carnegie was een van de rijkste mannen op deze planeet geworden.

Natuurlijk, Andrew Carnegie is de betere held. Hij, tenslotte, was deel en onderdeel van de opkomende technologieën die ons land maakten. En zijn geven kwam voort uit een diepgewortelde kern van principe. Maar de Rockefeller-clan heeft de mantel van de openbare dienst aangenomen. Ze zijn politieke leiders en professionele gevers geworden — één stierf tijdens antropologisch onderzoek in Nieuw Guinea.

Geld schept verantwoordelijkheid. Vroeg of laat realiseren we ons dat we alleen een fatsoenlijke wereld hebben om in te leven als het geld dat door onze technologische vooruitziende blik is gecreëerd, terugkomt om kennis en schoonheid in die wereld te vergroten.

Ik ben John Lienhard, aan de Universiteit van Houston, waar we geïnteresseerd zijn in de manier waarop inventieve geesten werken.

(Thema muziek)