Van het putamen (en het striatum in zijn geheel) wordt gedacht dat het fungeert als een kritisch invoergebied voor de basale ganglia. Met andere woorden, om hun bewegingsgerelateerde functies te vervullen, moeten de basale ganglia informatie ontvangen van de hersenschors over bewegingen die u wilt maken. Veel van deze informatie gaat eerst naar het putamen of het caudat via een route die de corticostriatale route wordt genoemd.
De meeste neuronen in het putamen bevatten de neurotransmitter GABA en strekken zich uit van het putamen naar andere gebieden van de basale ganglia – specifiek de globus pallidus en de substantia nigra. Deze neuronen die het putamen verlaten, creëren paden waarvan wordt aangenomen dat zij betrokken zijn bij het vergemakkelijken of afremmen van bewegingen (afhankelijk van het pad). Onderzoek suggereert dat neuronen in het putamen geactiveerd worden voor en tijdens bewegingen – vooral bewegingen van de ledematen en de romp. Men denkt dat het vuren van deze putamen neuronen niet alleen bijdraagt tot het initiëren van een beweging, maar ook tot de beslissing om een beweging te maken en tot de selectie van een te maken beweging.
Jarenlang werd gedacht dat het putamen hoofdzakelijk gewijd was aan beweging. Maar meer recent onderzoek is begonnen te wijzen op een uitgebreide rol voor het putamen. Zo wordt nu gedacht dat het putamen ook betrokken is bij leren en geheugen, taal, en emotie.
Disfunctie in het putamen zou een factor kunnen zijn in een aantal aandoeningen, maar is sterk verbonden met problemen met de motorische functie. De ziekte van Huntington (HD) bijvoorbeeld – die wordt gekenmerkt door snelle en spasmodische onwillekeurige bewegingen – wordt in verband gebracht met degeneratie en afsterven van neuronen in de caudatus en het putamen. Deze neuronen kunnen betrokken zijn bij de remming van ongewenste bewegingen, en hun degeneratie in HD kan ertoe leiden dat onwillekeurige bewegingen moeilijker te onderdrukken zijn.
Neurodegeneratie in de basale ganglia is ook het kenmerkende pathologische teken van de ziekte van Parkinson (PD), een aandoening die trage, moeizame bewegingen veroorzaakt samen met tremoren (naast andere symptomen). Bij PD treedt de neurodegeneratie vooral op in de substantia nigra, maar andere gebieden van de basale ganglia, zoals het putamen, worden ook aangetast. Bovendien wordt gedacht dat afwijkingen in de dopaminefunctie in het putamen bijdragen aan de bewegingsproblemen die PD-patiënten ervaren.