Twee woorden die je vaak hoort in anime zijn Yatta! en Yokatta. Ze drukken allebei positieve gevoelens uit, maar de woorden hebben in feite niets met elkaar te maken en hebben verschillende betekenissen.
Yatta is de verleden tijd van het woord yaru, to do. Dus als je iemand Yatta hoort roepen, betekent dat in de eerste plaats “We hebben het gedaan!” of “Ik heb het gedaan!”
Dus of je nu de jackpot wint op een fruitmachine of dat je team het universum-etende monster verslaat, je hebt het recht om Yatta te roepen!
De betekenis is echter uitgebreid ten opzichte van de letterlijke betekenis van het woord. Toen ik bijvoorbeeld in Japan was en mijn gastmoeder aankondigde dat ze warme koeken ging bakken, riepen mijn kleine gastzusjes Yatta!
In dit geval was het niet omdat ze iets hadden gedaan of zelfs omdat hun moeder iets had gedaan (de warme koeken waren nog niet gebakken), maar omdat het woord zich buiten de letterlijke betekenis kan uitstrekken tot een algemene kreet van triomf of verrukking.
Yokatta is de verleden tijd van ii, wat goed betekent. Ii is een van de zeer weinige onregelmatige woorden in het Japans. De oudere vorm van ii is yoi (die nog steeds vaak wordt gebruikt), en de enige onregelmatigheid is dat wanneer ii wordt vervoegd op welke manier dan ook het terugkeert naar yoi. Dus de verleden tijd van ii is niet ikatta maar yokatta.
Dus de betekenis van yokatta is duidelijk genoeg. Het betekent “het was goed”. Net als yatta wordt het vaak gebruikt voor dingen die we in het Engels niet per se als “verleden” beschouwen. Maar als je erover nadenkt, is het Japans logisch. Iets moet al gebeurd zijn voordat we kunnen weten of het goed was of niet.
Yokatta kan in veel verschillende situaties worden gebruikt om opluchting of geluk uit te drukken over de manier waarop dingen zijn gelopen.
Een veel voorkomende uitdrukking in anime is
無事でよかった
buji de yokatta
Buji betekent letterlijk “zonder incident” maar heeft meestal de betekenis van ergens veilig of ongedeerd zijn aangekomen of iets hebben gedaan.
Dus buji de yokatta betekent “het was goed dat je ongedeerd bent”. Dat plaatst de verleden tijd op een iets andere plaats dan waar het in het Engels zou staan, maar de betekenis is hetzelfde als “Ik ben blij dat je niet gewond bent geraakt”.
Yokatta kan geluk uitdrukken bij het krijgen van een cadeau, het slagen voor een examen, of zo ongeveer alles, maar altijd is de grondbetekenis hetzelfde: “De manier waarop de dingen zijn uitgepakt is goed”.
Zoals u zich waarschijnlijk al heeft gerealiseerd, is de reden dat de woorden enigszins op elkaar lijken, dat ze allebei de gewone uitgang -atta gebruiken.
Dus, om het allemaal in een notendop te zeggen, als u uw perfecte testresultaat aan uw moeder overhandigt, zegt u Yatta! en zij zegt Yokatta.