Misschien herinner je je een oefening in de biologieles over dominante en recessieve genen in oogkleur, waarmee je de oogkleur van je ouders en grootouders in verband kon brengen met die van jezelf. Zijn andere kenmerken, zoals bijziendheid of astigmatisme, ook het resultaat van genetica?
Vele oogaandoeningen zijn genetisch bepaald
De meest voorkomende oogaandoening is refractieafwijking, waarbij de vorm van het oog verhindert dat het licht correct op het netvlies wordt gericht. Refractiefouten omvatten bijziendheid, verziendheid en astigmatisme. Een onderzoek in 2013 door Nature Genetics, waarin wetenschappers de gegevens van 32 eerdere studies analyseerden, ontdekte ten minste 24 nieuwe genen die geassocieerd zijn met refractieafwijkingen, en voegde ze toe aan de twee die al bekend waren.
Hier zijn enkele van de meer voorkomende oogaandoeningen die ten minste gedeeltelijk te wijten zijn aan genetica:
- Astigmatisme: In een studie van 500 tweelingen ontdekten Britse wetenschappers van de Twin Research Unit van het St. Thomas Hospital dat erfelijkheid verantwoordelijk is voor 50% van de gevallen van astigmatisme, waarbij de vorm van het oog afwijkt van het ideale en het licht niet goed naar het netvlies kan weerkaatsen.
- Cataracten: Cataract ontwikkelt zich in de loop van de tijd, als gevolg van veroudering, letsel, diabetes of operaties in het verleden. Sommige zijn gerelateerd aan erfelijke genetische aandoeningen die het risico van een persoon verhogen. Intense blootstelling aan ultraviolette stralen kan de ontwikkeling ervan versnellen. Download onze volledige gids over cataract voor meer informatie.
- Kleurenblindheid: Kleurenblindheid, het onvermogen om de verschillen tussen bepaalde kleuren te zien, wordt voornamelijk veroorzaakt door een defect chromosoom. Dit komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
- Droge ogen: Droge-ogensyndroom kan worden veroorzaakt door omgevingsfactoren, zowel op de korte als op de lange termijn, evenals door veroudering, roken en het syndroom van Sjorgren. Uit een onderzoek van Nature Genetics uit 2014 van bijna 4.000 sets vrouwelijke tweelingen bleek echter dat genen een impact van 30% tot 40% hadden op de vraag of een individu getroffen zou worden.
- Verziendheid (hypermetropie): Verziendheid is een van de oogaandoeningen in de categorie refractiefouten. Onderzoekers hebben nu aanwijzingen dat het een van de aandoeningen is die genetisch bepaald zijn.
- Glaucoom: Als u een familiegeschiedenis hebt van primair open-hoekglaucoom, de meest voorkomende soort, hebt u vier tot negen keer meer kans om het te krijgen dan iemand zonder die familiegeschiedenis. Er zijn echter vormen van glaucoom bij kinderen die niet erfelijk zijn, maar in plaats daarvan worden veroorzaakt door letsel, chirurgie of een andere aandoening.
- Maculadegeneratie: Als de belangrijkste oorzaak van gezichtsverlies, gebeurt dit wanneer het centrale deel van het netvlies begint te verslechteren. Het lijkt in een groot percentage van de gevallen erfelijk te zijn, en onderzoekers beginnen de betrokken genen te identificeren.
- Bijziendheid (myopie): Recent onderzoek zegt dat als geen van je ouders bijziend is, je slechts ongeveer 2,5% kans hebt om bijziend te zijn. Als een van je ouders bijziend is, stijgt je kans tot ongeveer 20%; als beide ouders bijziend zijn, springt je kans naar ongeveer 33%, of 1 op 3.
- Retinitis Pigmentosa: een groep verwante, erfelijke aandoeningen die nachtblindheid en geleidelijk verlies van gezichtsvermogen kunnen veroorzaken.
Sommige oogaandoeningen worden beïnvloed door wat er in je leven gebeurt, zoals de omgevingselementen waaraan je wordt blootgesteld, of je rookt, of dat je overgewicht hebt. Droge-ogensyndroom, bijvoorbeeld, kan worden verergerd door in de woestijn te wonen. Volgens de Centers for Disease Control and Prevention hebben rokers twee keer zoveel kans op maculadegeneratie en twee tot drie keer zoveel kans op cataract als niet-rokers.
Genderverschillen in oogaandoeningen
Hoewel kleurenblindheid meer mannen dan vrouwen treft, geldt het omgekeerde voor oogaandoeningen als cataract en maculadegeneratie. De Women’s Eye Health Task Force van de American Foundation for the Blind zegt dat bijna tweederde van alle slechtziende of blinde mensen vrouwen zijn. Een van de redenen is dat veel oogziekten leeftijdsgebonden zijn, en vrouwen leven over het algemeen langer dan mannen.
Andere aandoeningen, zoals het droge-ogensyndroom, worden beïnvloed door hormonen. En vrouwen hebben vaker auto-immuunziekten dan mannen, die vaak het gezichtsvermogen aantasten.
Minder voorkomende oogaandoeningen
Er zijn enkele minder voorkomende oogaandoeningen en aandoeningen die erfelijk zijn. Daaronder zijn:
- Achromatopsie: beïnvloedt iemands vermogen om überhaupt kleur te zien
- Albinisme: Het niveau van pigment in iemands huid, ogen en haar is niet typisch
- Choroideremie: Heeft invloed op de bloedtoevoer naar het netvlies
- Kegeldystrofie: Veroorzaakt aantasting van cellen in het netvlies
- Hoornvlies dystrofieën: Hoornvliezen verliezen hun helderheid en worden troebel
- Keratoconus: Verdunt het hoornvlies en zorgt ervoor dat het na verloop van tijd naar buiten uitpuilt
- Late-Onset Retinal Degeneration: Heeft enige overeenkomsten met maculadegeneratie, maar tast ook het perifere zicht aan
- Retinoblastoom: Een kwaadaardige tumor in het oog, voornamelijk bij jonge kinderen
- Ziekte van Stargardt: Omvat het centrale gezichtsvermogen van het oog en kan blinde vlekken, verminderde scherpte en verminderd kleurenzicht veroorzaken.
Als u vragen hebt over de kwaliteit van uw gezichtsvermogen, staat het Barnet Dulaney Perkins Eye Center klaar om u topkwaliteit gezichtszorg te bieden, ongeacht waar u zich in de staat Arizona bevindt.