Koningin Victoria, Matthew Barney, Jules Verne, en Pink Floyd zijn geen namen die je gewoonlijk in dezelfde zin hoort, maar de plek die ze delen is zelf ook vrij ongewoon. Bekend als Fingal’s Cave, het draagt een geschiedenis en geologie in tegenstelling tot enige andere grot in de wereld.
Op 72 meter hoog en 270 meter diep, wat maakt deze zee grot zo visueel verbluffend is de zeshoekige kolommen van basalt, gevormd in nette zes-zijdige pijlers die deel uitmaken van haar binnenwanden. Deze gebroken zuilen vormen een ruwe loopbrug net boven het waterniveau, zodat bezoekers ver naar binnen kunnen gaan en de grot kunnen verkennen.
De grot was een bekend wonder van het oude Ierse en Schotse Keltische volk en was een belangrijke plaats in de legenden. Bij de Kelten bekend als Uamh-Binn of “De Grot van de Melodie”, verklaarde één Ierse legende in het bijzonder het bestaan van de grot, evenals die van de soortgelijke Giant’s Causeway in Ierland. Aangezien beide zijn gemaakt van dezelfde keurige basaltzuilen, zegt de legende dat zij de eindstukken waren van een brug die door de Ierse reus Fionn mac Cumhaill (ook bekend als Finn McCool) was gebouwd, zodat hij naar Schotland kon komen waar hij moest vechten tegen Benandonner, zijn reusachtige rivaal.
De legende, die de twee structuren met elkaar verbindt, is in feite geologisch juist. Zowel de Giant’s Causeway als Fingal’s Cave zijn inderdaad ontstaan door dezelfde oude lavastroom, die ooit een “brug” tussen de twee plaatsen kan hebben gevormd. Natuurlijk gebeurde dit zo’n 60 miljoen jaar geleden, lang voordat mensen in de buurt waren om het te zien. Niettemin vormde de deductieve redenering van de oude volkeren het verband en de basis van de legende dat de twee plaatsen met elkaar in verband moesten staan.
De grot werd herontdekt toen de natuuronderzoeker Sir Joseph Banks hem in 1772 bezocht. Ten tijde van Banks’ ontdekking was Fingal, an Ancient Epic Poem in Six Books een zeer populaire poëtische serie, zogenaamd vertaald uit een oud Gaelisch epos door de Ierse dichter James Macpherson. Het boek was van invloed op Goethe, Napoleon en Banks, die prompt de Schotse grot, die al de naam Uamh-Binn droeg, naar de Ierse legende vernoemde en het “Fingal’s Cave” noemde.”
En hoewel Banks verantwoordelijk is voor zowel de herontdekking als de hernoeming van de grot, zou het een romantische Duitse componist zijn die de grot werkelijk wereldberoemd maakte.
Zo geroerd was de beroemde componist Felix Mendelssohn door de pracht van de grot, dat hij de openingszin van een ouverture op een ansichtkaart naar zijn zuster stuurde met de aantekening: “Om je te laten begrijpen hoe buitengewoon de Hebriden mij hebben getroffen, stuur ik je het volgende, dat daar in mijn hoofd opkwam.” De Hebriden Ouverture, ook bekend als Fingal’s Cave, ging op 14 mei 1832 in Londen in première. (De oorspronkelijke naam is wellicht gebaseerd op de verbazingwekkende geluiden die de grot soms produceert.)
In een een-tweetje met de romantiek schilderde kunstenaar J.M.W. Turner in hetzelfde jaar “Staffa, Fingal’s Cave” en samen lanceerden deze de grot van een weinig bekend wonder in een must-see romantisch-Victoriaanse toeristische trekpleister. William Wordsworth, John Keats, Lord Tennyson en Koningin Victoria bezochten de grot, net als Jules Verne, de volmaakte reiziger en liefhebber van wonderen.
Daarna is de grot nooit meer uit de publieke verbeelding verdwenen. Pink Floyd vernoemde een van hun vroege, onuitgebrachte songs naar de grot, en Matthew Barney gebruikte de grot in zijn Cremaster cyclus.
U kunt de grot bezoeken via een cruise (hoewel boten de grot niet in kunnen, varen ze er regelmatig langs) of u kunt naar het kleine eiland Staffa reizen en de grot binnenwandelen door van kolom naar kolom te stappen. Overigens herbergt de noordkust van Staffa in de zomermaanden een papegaaiduikerskolonie.