We weten allemaal wat woede is, en we hebben het allemaal gevoeld, of het nu vluchtig is of uitzinnige woede.
Woede is een volkomen normale en over het algemeen gezonde menselijke emotie. Wanneer wij echter de controle over deze emotie verliezen en zij destructief wordt, kan zij veel problemen veroorzaken op het werk, in persoonlijke relaties en in de algemene kwaliteit van het leven. Het kan je het gevoel geven dat je overgeleverd bent aan de genade van een onvoorspelbare en krachtige emotie.
Wat is woede?
Woede is een emotionele toestand die varieert in intensiteit. Het varieert van lichte irritatie tot intense woede en boosheid. Zoals andere emoties gaat het gepaard met psychologische en biologische veranderingen. Wanneer u boos wordt, stijgen uw hartslag en bloeddruk, en ook uw niveaus van de energiehormonen adrenaline en noradrenaline.
Woede kan worden veroorzaakt door externe of interne gebeurtenissen. U kunt boos worden op een bepaalde persoon (zoals een collega of leidinggevende) of op iets dat is gebeurd (verkeersopstopping, geannuleerde vlucht), of uw boosheid kan worden veroorzaakt doordat u gepreoccupeerd of humeurig bent vanwege persoonlijke problemen. Herinneringen aan traumatische of woedende gebeurtenissen kunnen ook gevoelens van woede opwekken.
Hoe woede te uiten
De natuurlijke en instinctieve manier om woede te uiten is om agressief te reageren. Woede is een natuurlijke reactie die zich aanpast aan bedreigingen, en die intense, vaak agressieve gevoelens en gedragingen opwekt die ons in staat stellen terug te vechten en ons te verdedigen wanneer we ons aangevallen voelen. Daarom is een zekere mate van woede noodzakelijk om te overleven.
Aan de andere kant kunnen we niet elke persoon of elk voorwerp dat ons irriteert of ergert fysiek aanvallen. Wetten, sociale normen en gezond verstand leggen grenzen op aan hoe ver we ons door onze woede kunnen laten voeren.
Mensen gebruiken een verscheidenheid aan bewuste en onbewuste processen om met hun boze gevoelens om te gaan. De drie belangrijkste reacties zijn uiten, onderdrukken en kalmeren.
Je boze gevoelens stevig maar niet-agressief uiten is de gezondste manier om boosheid te uiten. Om dit te doen moet je leren hoe je duidelijk kunt maken wat je behoeften zijn en hoe je die kunt vervullen zonder anderen te kwetsen. Assertief zijn betekent niet opdringerig of veeleisend zijn; het betekent jezelf en anderen respecteren.
Een andere manier om met deze reactie om te gaan is de woede te onderdrukken en dan te keren of te heroriënteren. Dit gebeurt wanneer je je woede bedwingt, er niet meer aan denkt, en je in plaats daarvan concentreert op iets positiefs doen. Het doel is om je woede te remmen of te onderdrukken en om te zetten in een veel constructiever gedrag. Het gevaar van dit type reactie is dat je je woede niet kunt externaliseren, en dat ze in je kan blijven. Woede die binnen blijft kan hypertensie, hoge bloeddruk of depressie veroorzaken.
Ongesproken woede kan tot andere problemen leiden. Het kan leiden tot pathologische uitingen van woede zoals passief-agressief gedrag (zich afreageren op mensen indirect, zonder te zeggen waarom, in plaats van op voorhand) of een aanhoudende cynische en vijandige houding. Mensen die voortdurend anderen neerhalen, alles bekritiseren en cynische opmerkingen maken, hebben niet geleerd hun woede op een constructieve manier te uiten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zij niet geneigd zijn succesvolle relaties aan te gaan.
Ten slotte kun je jezelf innerlijk kalmeren. Dit betekent niet alleen controle over uw uiterlijke gedrag, maar ook controle over uw interne reacties door de stappen te volgen om uw hartslag te vertragen, te kalmeren en de gevoelens voorbij te laten gaan.
Woedebeheersing
Het doel van woedebeheersing is om uw emotionele gevoelens en de fysiologische opwinding die ze oproepen te verminderen. Als u de dingen of mensen die u boos maken niet kunt wegdoen, vermijden of veranderen, kunt u leren uw reacties te beheersen.
Bent u te boos?
Er zijn psychologische tests die de intensiteit van boze gevoelens meten, hoe vatbaar u bent voor woede, en hoe goed u die kunt beheersen. Er is een goede kans dat als je een probleem hebt met woede, je dat al weet. Als u het gevoel hebt dat u zich gedraagt op een manier die oncontroleerbaar en verontrustend lijkt, hebt u misschien hulp nodig bij het vinden van betere manieren om met deze emotie om te gaan.
Waarom worden sommige mensen bozer dan anderen?
Sommige mensen raken echt meer opgewonden dan anderen, worden gemakkelijker en intenser boos dan gemiddeld. Er zijn ook mensen die hun woede niet tonen door te schreeuwen, maar die chronisch prikkelbaar en humeurig zijn. Mensen die snel boos zijn, schelden en gooien niet altijd met dingen; soms worden ze sociaal teruggetrokken, verbitterd of ziek.
Mensen die snel boos zijn, hebben meestal wat psychologen een lage frustratietolerantie noemen, wat betekent dat ze vinden dat ze geen frustratie, irritatie of ongemak mogen ondervinden. Zij kunnen de dingen niet op hun beloop laten en worden woedend, vooral als de situatie op enigerlei wijze oneerlijk lijkt, bijvoorbeeld wanneer zij voor een kleine fout gecorrigeerd worden.
Waarom zijn deze mensen zo? Er zijn verschillende factoren. Eén factor kan genetisch of fysiologisch van oorsprong zijn. Er zijn aanwijzingen dat sommige kinderen prikkelbaar, gevoelig en snel boos worden geboren, en dat deze tekenen al op zeer jonge leeftijd aanwezig zijn. Een andere factor kan verband houden met de manier waarop hun geleerd wordt met woede om te gaan. Boosheid wordt vaak gezien als iets negatiefs; velen van ons wordt geleerd dat het goed is om angsten, depressies en andere emoties te uiten, maar dat het niet goed is om boosheid te uiten. Als gevolg daarvan leren we niet hoe we ermee moeten omgaan of hoe we het constructief kunnen kanaliseren.
Uit onderzoek is ook gebleken dat de familiegeschiedenis een belangrijke rol speelt. Over het algemeen komen mensen die snel boos worden uit onrustige, chaotische gezinnen met geen vermogen tot emotionele communicatie.
Is het goed om woede te ontketenen?
Psychologen zeggen nu dat dit een gevaarlijke mythe is. Sommige mensen gebruiken deze theorie als een vrijbrief om anderen te kwetsen. Onderzoek heeft aangetoond dat het loslaten ervan de woede en agressie in feite vergroot en jou (of de persoon op wie je boos bent) niet helpt om de situatie op te lossen.
Het is beter om erachter te komen wat je woede triggert en vervolgens strategieën te ontwikkelen om te voorkomen dat die triggers ervoor zorgen dat je de controle verliest.
Heeft u hulp nodig?
Als u het gevoel heeft dat uw woede echt uit de hand loopt, als het uw relaties en belangrijke delen van uw leven beïnvloedt, kunt u counseling overwegen om te leren hoe u er beter mee om kunt gaan. Een psycholoog of een andere gediplomeerde geestelijke gezondheidswerker kan samen met u verschillende technieken ontwikkelen om uw denken en gedrag te veranderen.
Wanneer u met een therapeut praat, vertel hem of haar dan dat u woedeproblemen hebt waaraan u wilt werken en vraag hem of haar naar hun aanpak van woedebeheersing. Zorg ervoor dat dit niet alleen een actie is die bedoeld is om u te helpen in contact te komen met uw gevoelens en ze te uiten. Dat kan juist zijn probleem zijn.
Psychologen beweren dat iemand die erg boos wordt, met medische hulp in ongeveer 8 tot 10 weken een gemiddelde woedeband kan benaderen, afhankelijk van de omstandigheden en de gebruikte begeleidingstechnieken.