De piramide van Freytag is niets anders dan een handige methode om de dramatische structuur van het verhaal te ordenen op een manier die gemakkelijk te begrijpen is voor degene die leest/kijkt.
Het is vooral nuttig voor amateurschrijvers die de neiging hebben al hun energie te steken in het “micromanagen” van hun verhaal.
Basically, those writers who tend to focus all their attention on writing good dialogue and good description but completely forget that their story needs to have a structure in order to be understandable.
Table of Contents
Why is Freytag’s pyramid important?
Veel mensen zeggen graag dat de 3 acten structuur te conventioneel is en dat schrijvers die in niet-chronologische volgorde schrijven (zoals Tarantino en Christopher Nolan) de enigen zijn die verhalen schrijven die niet voorspelbaar zijn.
Wat ze echter vergeten te vermelden, is het feit dat ondanks het feit dat ze geen chronologische volgorde volgen, hun verhaal nog steeds de logica achter de beruchte 3 acten structuur moet volgen, wat hetzelfde principe is achter de piramide van Freytag.
Hier volgt een voorbeeld van een vreselijke structuur:
- scène 1: de goede man vecht tegen de slechte man
- scène 2: de goede man, op zijn sterfbed, overdenkt hoe zinloos en zinloos de reden voor het gevecht was en betreurt het dat hij zijn leven ervoor heeft verloren
- scène 3: in een flashback zijn we terug bij het gevecht en zien we dat de slechterik een fatale wond heeft achtergelaten bij de good guy door vals te spelen
Ben je geïnvesteerd in dit verhaal? Kun je eerlijk zeggen dat je niet op zijn minst een beetje in de war was door de volgorde van de gebeurtenissen?
Hier gaat het om: verhalen moeten op een bepaalde manier georganiseerd zijn om begrijpelijk te zijn.
Films als Pulp Fiction en Memento zijn niet verwarrend omdat, ook al volgt het verhaal geen lineaire tijdlijn, wij als toeschouwers alle informatie hebben die we nodig hebben om te begrijpen wat er gebeurt. En al die informatie wordt ons op het juiste moment gegeven, niet in willekeurige volgorde.
Wat is de piramide van Freytag?
De piramide van Freytag is een manier om de structuur van een verhaal te ordenen om het begrijpelijker te maken.
Gustav Freytag, een of andere Duitser, analyseerde meerdere toneelstukken en herkende een gemeenschappelijk patroon in de plot: vijf verschillende “handelingen”, elk met een specifieke functie.
Zoals u in het plaatje kunt zien, verdeelt deze methode de verschillende aktes in verschillende niveaus:
- Expositie en Ontknoping staan onderaan
- Opstijgende actie en Vallende actie in het midden
- Climax bovenaan
De piramide is niet alleen gemaakt om er mooi uit te zien, de reden waarom de verschillende actes zo zijn geplaatst is dat ze elk een andere fase van spanning of conflict vertegenwoordigen.
Op dezelfde manier besloot Freytag de piramide vorm te geven om te laten zien dat in elk verhaal de spanning moet:
- oplopen (Hamilton pun not intended)
- het hoogtepunt bereiken
- terugvallen
Hier is een voorbeeld van dit principe in actie met de nieuwste film van de gebroeders Coen.
The ballad of Buster Scruggs
Deze film vertelt niet één lang verhaal, maar concentreert zich op 6 verschillende verhaallijnen met verschillende hoofdrolspelers, en die spelen zich allemaal af in het oude westen.
Om uit te leggen hoe de piramide van Freytag werkt, ga ik me richten op het eerste verhaal over de revolverheld Buster Scruggs.
Expositie
In dit deel moet de schrijver het publiek alle informatie geven die het nodig heeft om geïnvesteerd te worden.
Dat klinkt misschien alsof ik zeg dat de personages moeten gaan zitten, voor de camera moeten staan en moeten zeggen: “Ik ben geboren op 20 april 19…” Maar nee, dat is niet wat ik bedoel.
In dit deel moet je de essentiële informatie prioriteren. De verjaardag van je personage mag dus alleen ter sprake komen als dat direct een doel heeft of als dat later in het verhaal het geval zal zijn (dat is de regel van het Tsjechov-pistool).
In de film is het expositiegedeelte helemaal aan het begin, als we Buster recht in de camera horen kijken en over zichzelf horen praten. We komen heel weinig over hem te weten, alleen dat hij een beroemde cowboy is met een passie voor poker en dat hij graag zingt.
De eerste taveerne die hij binnengaat, is ook een deel van de expositie. Want uit deze scène leren we twee zeer belangrijke details:
- hij is alleen vriendelijk tegen de mensen die hem goed behandelen maar doodt degenen die met geweld dreigen
- hij is ongelooflijk bedreven met een pistool
Opkomende actie
Dit is het deel van het verhaal waarin de escalatie begint die tot de climax zal leiden.
Nu telt elke actie en heeft een gevolg dat tot een andere actie zal leiden. De spanning loopt geleidelijk op en de obstakels die de hoofdpersoon moet overwinnen, worden steeds moeilijker.
We hebben de tweeledige aard van Buster Scruggs gezien: vriendelijk met vrienden en dodelijk met vijanden. Dus wanneer hij een grote saloon binnengaat en een paar pokerspelers vraagt of hij zich bij hen mag voegen, kunnen we ons de uitkomst voorstellen als ze te vijandig zijn.
Maar er is een verschil deze keer: hij heeft zijn pistool niet bij zich. Deze kleine verandering maakt de scène onvoorspelbaar en voorkomt dat het een herhaling wordt van dezelfde actiescène die we eerder hebben gezien.
Gelukkig voor hem slaagt Buster er toch in om zijn tegenstander te doden (of zoals hij het omschrijft: “meer in de aard van een zelfmoord”).
Deze actie leidt tot de confrontatie met de broer van de overledene, die wraak wil.
Als we zien dat de man duidelijk te overstuur is om helder na te denken en er lang niet zo zelfverzekerd uitziet met een pistool als onze hoofdpersoon, kunnen we voorspellen wat er daarna gebeurt. De man is dood.
Climax
Het punt waar de spanning zijn hoogste piek bereikt en het lot van de hoofdpersoon wordt onthuld.
Dit is het “Make it or Break it”-moment voor de hoofdpersoon, waar hij het moeilijkste obstakel tot nu toe moet overwinnen.
Buster is erin geslaagd om met gemak de weg vrij te maken voor elke vijand die hij is tegengekomen. Dus wanneer een jonge cowboy opduikt en hem uitdaagt, denken we dat we weten wat de uitkomst van dit duel zal zijn.
Maar tot onze grote verrassing slaagt dit nieuwe personage erin Buster Scruggs te verslaan in zijn eigen spel.
Vallende actie
Je kunt niet eeuwig aan de top blijven
We hebben de top van de piramide bereikt, nu moeten we weer naar beneden.
De “Vallende actie” is het signaal dat het verhaal bijna ten einde is, het geeft tijd om af te koelen en na te denken over wat er eerder is gebeurd.
Wel, Buster is dood. Terwijl zijn ziel zijn lichaam verlaat, verlaat de in het zwart geklede cowboy de stad zingend een droevig countrylied, waaruit blijkt dat wijlen Buster en de man die hem versloeg toch niet zo verschillend zijn.
Ontknoping / Conclusie
De meeste recente films hebben ofwel geen einde, ofwel een heel kort einde. Eerlijk gezegd kan ik, behalve The Return of the King, geen beroemde film bedenken waarvan het einde niet langer duurt dan een paar minuten.
Maar toch, als dit laatste deel wordt gebruikt, moet het goed worden gebruikt.
In de illustratie van de piramide van Freytag staat het slot onderaan, op hetzelfde niveau als de Expositie. Deze twee hebben namelijk gemeen dat ze de spanning niet hoeven op te voeren en dat ze het publiek informatie moeten verschaffen.
Het gedeelte Expositie vertelt het publiek wie de hoofdpersoon is en wat hij wil, het slot vertelt over wat er met de hoofdpersoon is gebeurd als het verhaal is afgelopen.
Er moet gewoon een plek zijn waar mannen niet laag bij de grond zitten en waar poker eerlijk wordt gespeeld
De arme Buster is weg, maar in een bitterzoete noot merkt hij op dat hij nog steeds hoop heeft om een plek te vinden waar hij gelukkig poker kan spelen en eerlijke mensen kan vinden die hij kan vertrouwen.
De piramide van Freytag is een handig hulpmiddel voor onervaren schrijvers die de structuur van een scenario moeten begrijpen. En, zoals je kunt zien bij The Ballad of Buster Scruggs, het maakt het verhaal niet voorspelbaar, het biedt slechts een leidraad.