De grootste verandering die ik dit jaar, en misschien wel in mijn leven, heb doorgemaakt, is stiefvader worden. Samenwonen met mijn partner betekende een verbintenis aangaan met haar drie kinderen, een verbintenis die achteraf veel meer bleek te betekenen dan ik had gedacht.
Stiefvader worden lijkt op vader worden, maar er zijn een paar belangrijke verschillen waarvan ik heb geleerd dat ze van groot belang zijn. Ten eerste gebeurt het vrij snel – het ene moment ben je alleenstaand, het volgende moment ben je omringd door kinderen in verschillende stadia van ontwikkeling. Er is geen langzaam groeien in je rol of negen maanden van anticipatie.
Hier zijn een paar van de andere dingen die ik heb geleerd in het afgelopen half jaar. Natuurlijk is dit zeker geen volledige lijst – iedereen met kinderen weet dat zodra je denkt dat je alles onder controle hebt, alles verandert. Maar ik heb een geweldige relatie met mijn stiefkinderen, iets wat ik echt niet had verwacht. Ik weet nog niet of ik een geweldige stiefvader ben, maar ik denk wel dat ik dat aan het worden ben.
Jouw liefde kent geen grenzen, maar je gezag wel.
Herken al vroeg de grenzen van je gezag. Zelfs nu nog is het grootste deel van mijn gezag in ons huis aan hun moeder ontleend – ik heb mezelf er zelfs op betrapt dat ik op het punt stond te zeggen: “Wacht maar tot je moeder thuiskomt”! Ik trek gewoon niet veel gewicht in de schaal; in plaats daarvan heb ik geleerd redelijk te zijn, hen te herinneren aan klusjes in plaats van te eisen dat ze aan het werk gaan, en hen zo veel mogelijk te laten zien dat wat ik te zeggen heb verstandig is.
Doe niet als vader.
Een van de grote dingen die stiefvaderschap van vaderschap onderscheidt, is dat je stiefkinderen (in de meeste gevallen) al vaders hebben. Vaders van wie ze, naar alle waarschijnlijkheid, veel houden. Vaders wiens gezag veel beter gevestigd is dan het jouwe. Wat je ook doet, probeer niet in zijn plaats te treden!
Dit betekent, eerst en vooral, vraag hen niet om je “Vader” te noemen. De stiefmoeder van mijn stiefkinderen probeerde te eisen dat ze haar “Mam” noemden; het is al een aantal jaren geleden, en er is nog steeds veel wrok daar. Het kan best gebeuren dat de kinderen zich vergissen en je “Pa” noemen en dat is een geweldig gevoel, maar wees niet egoïstisch en eis het.
Zo ook, wees niet te snel met straffen. Vergeet niet, je hebt niet veel gezag; jezelf in de rol van handhaver plaatsen zal niet helpen. In plaats daarvan zullen ze alleen maar leren om bang voor je te zijn. Geef advies, waarschuw met harde hand, en als het uit de hand loopt, ga dan met moeder om de tafel zitten om één front te vormen.
Ten slotte mag je nooit kwaadspreken over hun vader, hoe vervelend hij het ook vindt. Meestal kiezen ze de kant van hun vader, en dan ben jij de klos; maar zelfs als ze dat niet doen, heb jij niet het recht om je in die relatie te mengen.
Ben een vader.
Hoewel het een slecht idee is om “vader” genoemd te worden, is dat geen excuus om geen echte vader te zijn. Gedraag je verantwoordelijk, wees er voor de kinderen als ze je nodig hebben, deel hun vreugde en verdriet met hen, bouw ze zo veel mogelijk op, help ze met hun huiswerk, geef advies, leg uit hoe dingen werken, organiseer hun dag, enzovoort – alle dingen die je zou doen als je hun echte vader was. En doe dat in de wetenschap dat je er waarschijnlijk niet veel aandacht of waardering voor zult krijgen, omdat het het juiste is om te doen.
Heb één-op-één tijd.
Een van de grootste stappen die ik in mijn relatie met mijn stiefdochter heb gezet, was haar meenemen op Take Your Child to Work Day. Mam werkt in een hoogbeveiligd gebied (om de een of andere reden zijn de kinderen nog niet door de screening van de FBI gegaan…), het bedrijf van pap verbiedt kinderen op het terrein, dus ik bood me aan om haar mee te nemen naar de les. We hadden een leuke tijd om elkaar te leren kennen buiten de drukte van een huis vol familie, huisdieren en vrienden.
Het is gemakkelijk om moeder als schild te gebruiken om niet te dicht bij je stiefkinderen te komen; neem wat tijd alleen met je stiefkinderen om met ze om te gaan als individuen in plaats van als “familie”.
Praat niet neerbuigend tegen ze.
Eén van mijn leefregels is “praat nooit neerbuigend tegen kinderen of dieren”. Ik heb de neiging om rond mijn stiefkinderen dezelfde woordenschat te gebruiken die ik in de rest van mijn leven gebruik (al zorg ik er wel voor dat ik dingen definieer of uitleg die duidelijk boven hun pet gaan). Ik betrek de kinderen bij beslissingen, laat ze weten wat ik elke dag doe (ik heb elke dag een ander schema), en behandel ze over het algemeen als gelijken in gesprekken.
Luister.
Je zit hier samen in, jij en je stiefkinderen – jullie moeten allebei de hele stiefrelatie uitwerken, en dat is niet gemakkelijk. Dus zorg ervoor dat je luistert en reageert op hun zorgen. Denk nooit dat u niets van hen kunt leren – de kans is groot dat zij dit sneller doorhebben dan u en u het een en ander kunnen leren over stiefvader zijn.
Neem de aanwijzingen van moeder over.
Toen ik hier kwam wonen, heb ik wat tijd besteed aan het lezen van forums en websites over stiefouderschap, en ik schrok ervan hoe vaak ik klachten tegenkwam over “moeder verwent de kinderen” of “moeder houdt zich niet aan de regels” of wat dan ook. Bedenk dat moeder en je stiefkinderen in de loop der jaren een levensregeling hebben uitgewerkt die voor jou in eerste instantie misschien niet zo logisch is, maar voor hen wel. Behandel grote meningsverschillen buiten het gehoor van de kinderen; volg in al het andere de moeder.
Can’t Buy Me Love
Probeer ze niet voor je te winnen met cadeaus, uitstapjes naar het pretpark, of wat dan ook. Ten eerste zijn de meeste kinderen behoorlijk snugger en zullen ze je gretigheid gebruiken om je te manipuleren; ten tweede rust je je relatie op een fundament dat je onmogelijk kunt bijhouden – uiteindelijk zul je geen cadeaus meer hebben om te geven en zullen ze je gaan afwijzen.
Delen
Ben open over je leven, je carrière, je voorkeuren en afkeren, en je interesses – en doe je best om die van hen te leren kennen. Neem deel aan hun activiteiten en betrek hen bij de uwe. Je zult niet alleen een gemeenschappelijke basis vinden, maar je zult ook deel kunnen nemen aan hun ontwikkeling als mens, en daar gaat het hier om.
En, tenslotte, vergeef. Vergeef hen dat ze moeilijk doen, vergeef mama dat ze je niet altijd een handje helpt als je de weg kwijt bent, vergeef hun vrienden dat ze je nieuwe plek in het huis van je kinderen niet begrijpen, en vooral, vergeef jezelf. Je gaat een hoop fouten maken, net als ik deed. En maak. En zal maken. Accepteer dat jij en alle andere betrokkenen mislukkingen zullen ervaren – leer ervan en ga verder, zodat je de vreugde en de beloningen kunt omarmen van het worden van een geweldige stiefvader.