Douglas Engelbart

RichtingsfilosofieEdit

Engelbart’s carrière werd geïnspireerd in december 1950 toen hij verloofd was en zich realiseerde dat hij geen andere carrièredoelen had dan “een vaste baan, trouwen en nog lang en gelukkig leven”. Gedurende een aantal maanden redeneerde hij dat:

1. hij zijn carrière zou richten op het beter maken van de wereld
2. elke serieuze poging om de wereld beter te maken zou een soort georganiseerde inspanning vereisen die het collectieve menselijke intellect van alle mensen zou aanwenden om bij te dragen aan effectieve oplossingen.
3. als je drastisch zou kunnen verbeteren hoe we dat doen, zou je elke inspanning op de planeet stimuleren om belangrijke problemen op te lossen – hoe eerder hoe beter
4. computers zouden het voertuig kunnen zijn om dit vermogen drastisch te verbeteren.

In 1945 had Engelbart met belangstelling Vannevar Bush’s artikel “As We May Think” gelezen, een oproep tot actie voor het op grote schaal beschikbaar maken van kennis als een nationale grote uitdaging in vredestijd. Hij had ook iets gelezen over het recente fenomeen van de computers, en uit zijn ervaring als radartechnicus wist hij dat informatie kon worden geanalyseerd en weergegeven op een scherm. Hij stelde zich intellectuele werkers voor, zittend op “werkstations” met beeldschermen, vliegend door de informatieruimte, hun collectieve intellectuele capaciteit gebruikend om samen belangrijke problemen op veel krachtiger manieren op te lossen. Het inzetten van collectief intellect, vergemakkelijkt door interactieve computers, werd zijn levensmissie in een tijd waarin computers werden gezien als rekenmachines.

Als afgestudeerd student aan Berkeley, hielp hij bij de bouw van CALDIC. Zijn afstudeerwerk leidde tot acht octrooien. Na het voltooien van zijn doctoraat, bleef Engelbart op Berkeley als assistent-professor voor een jaar alvorens te vertrekken toen het duidelijk werd dat hij zijn visie daar niet kon voortzetten. Engelbart vormde toen een startup bedrijf, Digital Techniques, om een aantal van zijn doctoraal onderzoek naar opslagapparaten te commercialiseren, maar na een jaar besloot in plaats daarvan om het onderzoek waar hij al van droomde sinds 1951 voort te zetten.

SRI en het Augmentation Research CenterEdit

Engelbart nam een positie in bij SRI International (toen bekend als Stanford Research Institute) in Menlo Park, Californië in 1957. Hij werkte voor Hewitt Crane op magnetische apparaten en miniaturisatie van elektronica; Engelbart en Crane werden goede vrienden. Bij SRI, Engelbart behaalde al snel een dozijn patenten, en door 1962 produceerde een rapport over zijn visie en voorgestelde onderzoeksagenda getiteld Augmenting Human Intellect: A Conceptual Framework. Onder andere hoogtepunten, introduceerde dit document “Building Information Modelling”, die architectonische en engineering praktijken uiteindelijk overnamen (eerst als “parametrisch ontwerp”) in de jaren 1990 en daarna.

Dit leidde tot financiering van ARPA om zijn werk te starten. Engelbart wierf een onderzoeksteam aan in zijn nieuwe Augmentation Research Center (ARC, het lab dat hij oprichtte bij SRI). Engelbart verankerde een set van organiserende principes in zijn lab, die hij “bootstrapping strategie” noemde. Hij ontwierp de strategie om de snelheid van innovatie van zijn lab te versnellen.

Het ARC werd de drijvende kracht achter het ontwerp en de ontwikkeling van het oN-Line Systeem (NLS). Hij en zijn team ontwikkelden computer interface-elementen zoals bitmapped screens, de muis, hypertext, collaborative tools, en voorlopers van de grafische gebruikersinterface. Hij bedacht en ontwikkelde veel van zijn gebruikersinterface-ideeën in het midden van de jaren zestig, lang voor de revolutie van de personal computer, in een tijd waarin de meeste computers ontoegankelijk waren voor individuen die computers alleen via tussenpersonen konden gebruiken (zie batch processing), en waarin software meestal werd geschreven voor verticale toepassingen in propriëtaire systemen.

Engelbart vroeg in 1967 octrooi aan en kreeg dit in 1970, voor het houten omhulsel met twee metalen wieltjes (computermuis – U.S. Patent 3,541,541), dat hij ergens vóór 1965 had ontwikkeld met Bill English, zijn hoofdingenieur. In de octrooiaanvraag wordt het beschreven als een “X-Y positie-indicator voor een displaysysteem”. Engelbart onthulde later dat het de bijnaam “muis” kreeg omdat de staart uit het einde kwam. Zijn groep noemde de cursor op het scherm ook een “bug”, maar deze term werd niet algemeen overgenomen.

Hij heeft nooit royalty’s ontvangen voor de uitvinding van de muis. Tijdens een interview zei hij: “SRI heeft de muis gepatenteerd, maar ze hadden werkelijk geen idee van de waarde ervan. Enkele jaren later werd vernomen dat ze het in licentie hadden gegeven aan Apple Computer voor iets van $ 40.000.” Engelbart toonde het toetsenbord met akkoorden en veel meer van zijn en ARC’s uitvindingen in 1968 op The Mother of All Demos.

Tymshare en McDonnell DouglasEdit

Engelbart gleed uit in relatieve obscuriteit tegen het midden van de jaren 1970. Al in 1970 raakten verschillende van zijn onderzoekers van hem vervreemd en verlieten zijn organisatie voor Xerox PARC, deels als gevolg van frustratie, en deels als gevolg van verschillende visies op de toekomst van computing. Engelbart zag de toekomst in collaboratieve, genetwerkte, timeshare (client-server) computers, die jongere programmeurs verwierpen ten gunste van de personal computer. Het conflict was zowel technisch als ideologisch: de jongere programmeurs kwamen uit een tijdperk waar gecentraliseerde macht zeer verdacht was, en personal computing was nog maar net aan de horizon.

Beginnend in 1972, waren verschillende belangrijke ARC-medewerkers betrokken bij Erhard Seminars Training (EST), waarbij Engelbart uiteindelijk vele jaren in de raad van bestuur van het bedrijf heeft gezeten. Hoewel EST was aanbevolen door andere onderzoekers, verminderde de controversiële aard van EST en andere sociale experimenten het moreel en de sociale cohesie van de ARC gemeenschap. Het Mansfield Amendment van 1969, dat een einde maakte aan militaire financiering van niet-militair onderzoek, het einde van de Vietnam-oorlog, en het einde van het Apollo-programma verminderden geleidelijk ARC’s financiering van ARPA en NASA gedurende de vroege jaren 1970.

SRI’s management, dat het niet eens was met Engelbart’s benadering van het runnen van het centrum, plaatste de overblijfselen van ARC onder de controle van kunstmatige intelligentie-onderzoeker Bertram Raphael, die onderhandelde over de overdracht van het laboratorium aan een bedrijf genaamd Tymshare in 1976. Engelbart’s huis in Atherton, Californië brandde af in deze periode, wat hem en zijn familie nog meer problemen bezorgde. Tymshare nam NLS en het lab dat Engelbart had opgericht over, huurde het grootste deel van het personeel van het lab in (met inbegrip van de schepper als een Senior Scientist), hernoemde de software Augment, en bood het aan als een commerciële dienst via haar nieuwe Office Automation Division. Tymshare was al enigszins vertrouwd met NLS; toen ARC nog operationeel was, had het geëxperimenteerd met zijn eigen lokale kopie van de NLS-software op een minicomputer genaamd OFFICE-1, als onderdeel van een gezamenlijk project met ARC.

Bij Tymshare, vond Engelbart zichzelf al snel verder gemarginaliseerd. Operationele problemen bij Tymshare gingen boven Engelbart’s wens om voortdurend onderzoek te doen. Verschillende leidinggevenden, eerst bij Tymshare en later bij McDonnell Douglas, die Tymshare in 1984 overnam, toonden interesse in zijn ideeën, maar hebben nooit de fondsen of de mensen toegezegd om ze verder te ontwikkelen. Zijn interesse binnen McDonnell Douglas was gericht op de enorme kennisbeheer en IT-eisen die betrokken waren bij de levenscyclus van een ruimtevaartprogramma, wat Engelbart’s vastberadenheid versterkte om de informatietechnologie arena te motiveren in de richting van wereldwijde interoperabiliteit en een open hyperdocument systeem. Engelbart ging met pensioen bij McDonnell Douglas in 1986, vastbesloten om zijn werk voort te zetten vrij van commerciële druk.

Bootstrap en het Doug Engelbart InstituteEdit

Samen met zijn dochter, Christina Engelbart, richtte hij het Bootstrap Institute op in 1988 om zijn ideeën te bundelen in een reeks van drie-daagse en halve-daagse management seminars aangeboden aan de Stanford University van 1989 tot 2000. Tegen het begin van de jaren 1990 was er voldoende interesse onder zijn seminar afgestudeerden om een gezamenlijke implementatie van zijn werk te starten, en de Bootstrap Alliance werd gevormd als een non-profit thuisbasis voor deze inspanning. Hoewel de invasie van Irak en de daaropvolgende recessie een reeks reorganisaties veroorzaakten die de inspanningen van hun alliantiepartners drastisch verminderden, gingen ze door met de management seminaries, consulting en kleinschalige samenwerkingen. In het midden van de jaren 1990 kregen ze wat DARPA-financiering voor de ontwikkeling van een moderne gebruikersinterface voor Augment, genaamd Visual AugTerm (VAT), terwijl ze deelnamen aan een groter programma gericht op de IT-vereisten van de Joint Task Force.

Engelbart was oprichter emeritus van het Doug Engelbart Institute, dat hij in 1988 oprichtte met zijn dochter Christina Engelbart, die uitvoerend directeur is. Het Instituut bevordert Engelbart’s filosofie voor het stimuleren van Collectief IQ – het concept van drastische verbetering van hoe we samen belangrijke problemen kunnen oplossen – met behulp van een strategische bootstrapping aanpak voor het versnellen van onze vooruitgang in de richting van dat doel. In 2005 ontving Engelbart een subsidie van de National Science Foundation om het open source HyperScope-project te financieren. De Hyperscope team bouwde een browser component met behulp van Ajax en Dynamic HTML ontworpen om meerdere Augment’s bekijken en springen mogelijkheden (linken binnen en over verschillende documenten) repliceren.

Latere jaren en overlijdenEdit

Engelbart woonde de Program for the Future 2010 Conference bij, waar honderden mensen bijeenkwamen in The Tech Museum in San Jose en online om deel te nemen aan de dialoog over hoe zijn visie na te streven om collectieve intelligence.augment

De meest complete dekking van bootstrapping Engelbart’s ideeën zijn te vinden in Boosting Our Collective IQ, door Douglas C. Engelbart, 1995. Dit omvat drie van Engelbart’s belangrijkste papers, uitgegeven in boekvorm door Yuri Rubinsky en Christina Engelbart ter gelegenheid van de presentatie van de 1995 SoftQuad Web Award aan Doug Engelbart op de World Wide Web conferentie in Boston in december 1995. Slechts 2.000 softcover exemplaren werden gedrukt, en 100 hardcover, genummerd en gesigneerd door Engelbart en Tim Berners-Lee. Engelbart’s boek wordt nu heruitgegeven door het Doug Engelbart Institute.

Twee uitgebreide geschiedenissen van Engelbart’s laboratorium en werk zijn in What the Dormouse Said: How the Sixties Counterculture Shaped the Personal Computer Industry door John Markoff en A Heritage of Innovation: SRI’s First Half Century door Donald Neilson. Andere boeken over Engelbart en zijn laboratorium zijn Bootstrapping: Douglas Engelbart, Coevolution, and the Origins of Personal Computing door Thierry Bardini en The Engelbart Hypothesis: Dialogs with Douglas Engelbart, door Valerie Landau en Eileen Clegg in gesprek met Douglas Engelbart. Alle vier deze boeken zijn gebaseerd op interviews met Engelbart en andere medewerkers in zijn laboratorium.

Engelbart diende in de adviesraden van de Universiteit van Santa Clara Center for Science, Technology, and Society, Foresight Institute, Computer Professionals for Social Responsibility, The Technology Center of Silicon Valley, en The Liquid Information Company.

Engelbart had vier kinderen, Gerda, Diana, Christina en Norman met zijn eerste vrouw Ballard, die overleed in 1997 na 47 jaar huwelijk. Hij hertrouwde op 26 januari 2008 met schrijfster en producer Karen O’Leary Engelbart. Een 85ste verjaardag werd gevierd in het Tech Museum of Innovation. Engelbart overleed in zijn huis in Atherton, Californië op 2 juli 2013, als gevolg van nierfalen. Zijn goede vriend en mede-internetpionier, Ted Nelson, hield een toespraak waarin hij Engelbart eer bewees. Volgens het Doug Engelbart Institute, kwam zijn dood na een lange strijd met de ziekte van Alzheimer, die bij hem werd gediagnosticeerd in 2007. Engelbart was 88 en werd overleefd door zijn tweede vrouw, de vier kinderen uit zijn eerste huwelijk, en negen kleinkinderen.

Anekdotische notitiesEdit

Historicus van de wetenschap Thierry Bardini stelt dat Engelbart’s complexe persoonlijke filosofie (die al zijn onderzoek dreef) een voorbode was van de moderne toepassing van het concept van co-evolutie op de filosofie en het gebruik van technologie. Bardini wijst erop dat Engelbart sterk werd beïnvloed door het principe van linguïstische relativiteit ontwikkeld door Benjamin Lee Whorf. Waar Whorf redeneerde dat de verfijning van een taal de verfijning van de gedachten beheerst die kunnen worden uitgedrukt door een spreker van die taal, redeneerde Engelbart dat de toestand van onze huidige technologie ons vermogen om informatie te manipuleren beheerst, en dat feit zal op zijn beurt ons vermogen om nieuwe, verbeterde technologieën te ontwikkelen beheersen. Hij zette zich dus aan de revolutionaire taak van het ontwikkelen van computer-gebaseerde technologieën voor het direct manipuleren van informatie, en ook om individuele en groepsprocessen voor kennis-werk te verbeteren.