Kurt Vonnegut Sr. was een succesvol Amerikaans architect, tot zijn bedrijf tijdens de grote depressie het loodje legde. Hij had twee zonen en een dochter, die hij aanmoedigde om wetenschappen te studeren en in het leger te gaan. In dezelfde tijd dat een van zijn zoons, Kurt Jr., korte verhalen begon te schrijven en te verkopen, vroeg Kurt Sr. patent aan op een nieuwe tabakspijp die schoongemaakt kon worden zonder je vingers vuil te maken. Hij stierf aan longkanker, veroorzaakt door een leven van veel roken, vlak voordat Kurt Jr. een van de meest productieve Amerikaanse schrijvers van zijn tijd werd. Zo gaat dat.
Kurt Vonnegut Jr. verwierf bekendheid met zijn unieke stijl van satirische, zwartkomische sciencefiction in Cat’s Cradle, Slaughterhouse-Five en Breakfast of Champions en andere romans. Zijn verhalen waren vaak deels autobiografisch, met elementen van zijn tournee in de Tweede Wereldoorlog, zijn carrière als technisch schrijver voor General Electric en zijn verslaving aan sigaretten, waarmee hij op 12-jarige leeftijd begon, in de voetsporen van zijn vader, moeder, broer en zus.
Zijn verhalenbundel Welcome to the Monkey House begint met dit voorwoord:
“Mijn zus rookte te veel. Mijn vader rookte te veel. Mijn moeder rookte te veel. Ik rook te veel. Mijn broer rookte vroeger ook te veel, en toen gaf hij het op, wat een wonder was in de orde van de broden en de vissen.
En op een keer kwam er een mooi meisje naar me toe op een cocktailparty, en ze vroeg me: ‘Wat doe je tegenwoordig?’
‘Ik pleeg zelfmoord met een sigaret,’ antwoordde ik.
Zij vond dat redelijk grappig. Ik niet. Ik vond het afschuwelijk dat ik het leven zo verachtte, zuigend aan een kankerstokje. Mijn merk is Pall Mall. De authentieke zelfmoordenaars vragen om Pall Malls. De dilettanten vragen om Pell Mells.
Ik heb een familielid dat in het geheim een geschiedenis schrijft van delen van mijn familie. Hij heeft me er wat van laten zien, en hij vertelde me dit over mijn grootvader, de architect: “Hij stierf in zijn veertiger jaren en ik denk dat hij net zo blij was dat hij er vanaf was.” Met ‘het’ bedoelde hij natuurlijk het leven in Indianapolis – en die gele streep over het leven zit ook in mij.
De volksgezondheidsautoriteiten hebben het nooit over de belangrijkste reden die veel Amerikanen hebben om zwaar te roken, namelijk dat roken een tamelijk zekere, tamelijk eervolle vorm van zelfmoord is.”
Vonnegut was een fatalist met gevoel voor humor. In zijn persoonlijke favoriete en beroemdste roman, Slaughterhouse-Five, herhaalt een ras van vier-dimensionale aliens, de Tralfamadorians genaamd, de zin “So it goes” elke keer als iemand sterft, om hun berusting in de onvermijdelijkheid van de dood uit te drukken. Vonnegut berustte al vroeg in zijn leven in zijn eigen dood en geloofde dat sigaretten net zo’n goede manier waren om te sterven als alle andere.
In God Bless You, Dr. Kevorkian schrijft Vonnegut fictieve interviews met dode beroemdheden, met de hulp van de beroemde euthanasie-activist Dr. Kevorkian, door hem in een bijna-doodstoestand te brengen. Hij begint het boek met deze boodschap aan zijn lezers:
“Ik wens eenieder een lang en gelukkig leven toe, ongeacht wat er daarna van hem wordt. Gebruik zonnebrandcrème! Rook geen sigaretten. Sigaren daarentegen zijn goed voor u. Er is zelfs een tijdschrift dat het genot ervan viert, met mannelijke rolmodellen, atleten, acteurs, rijke kerels met trofee-vrouwen, op de covers. Waarom niet de generaal chirurg? Sigaren zijn natuurlijk gemaakt van een mix van fijngemalen cashewnoten, granola en rozijnen, gedrenkt in ahornsiroop en gedroogd in de zon. Waarom eet je er vanavond niet een voor het slapengaan?
Vuurwapens zijn ook goed voor je. Vraag maar aan Charlton Heston, die ooit Mozes speelde. Buskruit bevat geen vet en geen cholesterol. Dat geldt ook voor dumdums. Vraag uw senator of senatrix of congreslid of geweren, net als sigaren, niet goed voor u zijn.”
Maar de hoofdpersonen van Vonnegut’s romans, die meestal op hem gebaseerd waren, rookten zelden. Vonnegut’s hoofdpersonen zijn altijd naïef, zich niet bewust van de practical joke die het universum met hen uithaalt. Roken wordt gedaan door de snuggere personages, degenen die de zinloosheid van hun eigen bestaan hebben aanvaard. Ondanks de pessimistische opvattingen die in zijn fictie tot uitdrukking komen, was Vonnegut geen cynicus. Hij werd benoemd tot erevoorzitter van de American Humanist Association, een niet-theïstische groep die streeft naar “een progressieve samenleving waarin goed zijn zonder een god een geaccepteerde en gerespecteerde manier van leven is.”
Vonnegut gebruikte sigaretten in zijn schrijven als een aanvaarding van de dood en alles wat die belooft. Iedereen probeert zijn leven te leven, sommige mensen proberen zelfs een goed leven te leiden en sigaretten zullen je, net als de dood, wegrukken van de goede dingen en je verlossen van de slechte dingen. In dat opzicht verdienen ze enig respect.
In 2005 kwam Vonnegut uit zijn pensioen tevoorschijn om A Man Without a Country te publiceren, een verzameling korte essays. Hij had het volgende te zeggen over zijn leven lang roken:
“Hier is het nieuws: ik ga de Brown & Williamson Tobacco Company, fabrikanten van Pall Mall sigaretten, aanklagen voor een miljard dollar! Sinds mijn twaalfde rook ik alleen nog maar ongefilterde Pall Malls. En al vele jaren, staat er op de verpakking, dat Brown & Williamson beloofd heeft me te vermoorden. Maar ik ben tweeëntachtig. Bedankt, vuile ratten. Het laatste wat ik ooit wilde was in leven zijn wanneer de drie machtigste mensen op de hele planeet Bush, Dick en Colon zouden heten.”
Vonnegut stierf twee jaar later aan een hoofdwond die niets met tabak te maken had. Zo gaat dat.