Best of 2019: Onze Top 12 Documentaires en Experimentele Films

Hyperallergic is dit jaar begonnen met het besteden van speciale aandacht aan documentaires, en heeft daarbij een aantal geweldige artikelen geproduceerd. Non-fictie kunst bloeit en evolueert momenteel als nooit tevoren. Moderne middelen stellen zowel de documentaire als de experimentele film in staat om nieuwe richtingen voor de vorm te verkennen. We hebben een aantal van onze filmmedewerkers gevraagd naar hun favorieten van het afgelopen jaar, en hebben die vervolgens verzameld in deze lijst. Sommige van deze titels kunnen nu al gestreamd worden, terwijl andere nog in het ongewisse zijn. Houd een oogje in het zeil voor wanneer ze opduiken in theaters, online, of in galerijen. -Dan Schindel

No Data Plan

Er is een moment in No Data Plan waarop regisseur Miko Revereza, in voice-over, terugdenkt aan het gevoel van paniek. Hij reist met de trein van Los Angeles naar New York, en net als hij het station in Buffalo binnenrijdt, komt er een witte SUV van de Border Patrol aanrijden. De camera schudt en schokt over een treinperron en schetst de hectische bewegingen van de bestuurder, die lijkt te rennen. “Dit is het. Hier halen ze me in”, herinnert Revereza, die geen papieren heeft, zich te denken. En hoewel ze dat niet doen, blijf je achter met de indruk dat ze het zouden kunnen – wanneer ze maar willen. Het is precies dat gevoel van altijd over je schouder meekijken dat No Data Plan zo goed weet te vangen. De film, die is samengesteld uit handheld beelden die Revereza tijdens zijn reis op stations en in treinwagons heeft opgenomen, biedt een essayistisch inkijkje in de omstandigheden waarin je als ongedocumenteerde je weg moet vinden. Meditatief en observerend zet de film het idee van het reisverslag op zijn kop en concentreert zich in plaats daarvan op de spanning in hoe individuen als Revereza, zijn moeder (wiens stem ook in beeld komt door het gebruik van non-sync voice-over), en anderen die hij tegenkomt, zich moeten bewegen om niet ontdekt te worden. Maar wat het meest verbluffend is aan de film, is hoe rustig hij is. De film suddert langzaam en zit vol onzekerheid, en herinnert de kijker eraan dat ongedocumenteerd zijn, leven in een constante staat van wachten is. -Dessane Lopez Cassell

My First Film

Dit gaat verder dan een eenvoudige beschrijving en trekt je mee in een werkelijk vernieuwende filmervaring vanaf het moment dat je je eerste AirDropped Instagram-verhaal krijgt. Verteld in fragmenten – scènes uit een onvoltooide speelfilm, e-mails, familie video’s, en een doorlopend tekstvenster dat regisseur Zia Anger in stilte typt in real time – het voelt zo cathartisch als het doet casual, perfect gescript als een echte stroom van bewustzijn. Anger weeft een prachtig web van teleurstellingen, pleziertjes, bekentenissen en leugens aan elkaar in een performance als geen ander in dit decennium, waarmee ze haar positie als een van de meest unieke stemmen in de cinema verstevigt. -Juan Barquin

Lees onze oorspronkelijke recensie.

America

Een extatische, dromerige blik op de Afrikaans-Amerikaanse representatie, zowel echt als ingebeeld. Garrett Bradley begint een dynamisch gesprek met het verleden en probeert een verloren geschiedenis te herscheppen door middel van een reeks van 12 vignetten, verweven met scènes uit de onvoltooide film Lime Kiln Club Field Day uit 1913. America vervaagt de grenzen tussen fictie en documentaire, kijkt vooruit en achteruit in de tijd, wat resulteert in een geheel nieuwe en verkwikkende ervaring. -Susannah Gruder

Lees ons interview met regisseur Garrett Bradley.

Amazing Grace

Aretha Franklin wist dat de liedjes die ze in de kerk van haar dominee-vader was gaan zingen, niet hetzelfde zouden klinken in een opnamestudio. Dus nam ze in 1972 in de New Temple Missionary Baptist in Los Angeles op wat het best verkochte gospelalbum aller tijden werd. Amazing Grace is de ontroerende concertfilm die regisseur Sydney Pollack van haar optreden maakte. Hoewel de cameramannen jammerlijk uit de pas lijken te lopen met de organische ritmes van de zwarte kerk en daarom niet altijd goed gepositioneerd zijn om de spontane momenten van het koor en de congregatie het beste vast te leggen, is dit een archiefjuweeltje dat Franklins genialiteit bewaart op een manier die woorden tart. Het kan alleen gevoeld worden in de botten. -Beandrea July

Beschikbaar om te streamen. Lees ons essay over de film.

The Image Book

Op 89-jarige leeftijd en meer dan 40 speelfilms in een torenhoog oeuvre, slaat Jean-Luc Godard nog steeds nieuwe wegen in. Na zijn 3D-experiment Goodbye to Language, gaat hij verder in zijn essay-modus met dit karakteristieke discursieve en dichte onderzoek naar de politieke resonanties van representatie en cinema. Met een mengelmoes van drastisch gemonteerde film-, tekst- en muziekbronnen, allemaal met een bijzonder ingewikkeld gebruik van 7.1 stereogeluid, laat het een filmmaker zien die even vasthoudend en briljant is als altijd. -Ryan Swen

Beschikbaar om te streamen. Lees onze oorspronkelijke recensie.

Homecoming

Niet tevreden om de direct gecanoniseerde livestream van haar Coachella-optredens van 2018 gewoon op zichzelf te laten staan, herwerkte Beyoncé de video van het concert radicaal met achter de schermen en privébeelden om een impressionistische beschouwing over zwarte geschiedenis en kunst te creëren, evenals een autobiografie. Het resultaat is een krachtig statement van het persoonlijke als politiek, waarbij een doorgaande lijn wordt gevonden tussen de artistieke groei van de zangeres, haar moederschap en haar steeds politieker wordende muziek, die noch ijdel noch overgesimplificeerd aanvoelt. Het is zo’n radicale, unieke prestatie in het genre van de concertfilm, dat het feit dat er een van de meest sublieme optredens van de moderne tijd in zit, bijna bijkomstig aanvoelt. -Jake Cole

Beschikbaar om te streamen. Lees onze oorspronkelijke recensie.

Midnight Traveler

Zowel bliksem als een boodschap in een fles. Een teder familieportret uitgeteld in een verwoestende odyssee van drie jaar, regisseur Hassan Fazili vangt de essentie van overleven. Hij ontleedt niet alleen wat het betekent om te leven als onderdeel van de wereldwijde vluchtelingencrisis, maar wat nog belangrijker is, wat er nodig is om het ook te verwerken. -Poulomi Das

Beschikbaar om te streamen. Lees onze originele recensie.

8. SaF05

De schaduw van een cameradrone flirt met de drempel van het zicht aan de linkerkant van het frame als het breder wordt, uitzoomend in een uitgestrekt grasland. Fluctuerend rood en oranje – een vinger over het diafragma van de camera. Enigmatische tekst: “TUNNELS,” “FAHRENHEIT.” Soms is het helemaal wit. Doedelzakken worden ingezet voor geluiden die je waarschijnlijk nooit eerder aan doedelzakken hebt toegeschreven, als onderbreking van flarden voice-over herinneringen. Deze genderqueer safari resoneert zelfs als je niet helemaal begrijpt wat er aan de hand is. Charlotte Prodgers film voor de Biënnale van Venetië van dit jaar voegt de momenten samen die gewoonlijk tijdens de montage worden weggelaten in een heerlijk ondoorzichtige belediging van de vermaning van elke eerstejaars filmprofessor dat goede regisseurs “tonen, niet vertellen”. -Adina Glickstein

Lees onze oorspronkelijke recensie.

Black Mother

Er zijn expliciete opnamen van een zwarte vrouw, vermoedelijk Jamaicaans, die een kind baart. Het beeld houdt niets achter. De vrouw, die de dunne lijn tussen het mystieke en het overduidelijke natuurlijke, het heilige en het profane bewandelt, draagt de geschiedenis, het volk en de cultuur van Jamaica met zich mee. Deze verpletterende verantwoordelijkheid, om zowel een vat van leven als van verlangen te zijn, omlijst Khalik Allah’s film, en stelt het gewicht dat een zwarte moeder draagt in vraag. -Zoe Guy

Beschikbaar om te streamen. Lees onze oorspronkelijke recensie.

3 Faces

Een road trip die tevens een eerbetoon is aan wijlen filmtitaan Abbas Kiarostami, 3 Faces navigeert door het platteland van Iran met het beruchte uitdagende karakter van regisseur Jafar Panahi. Het geeft uitdrukking aan zijn toewijding aan moed door thema’s als gender, traditie en geweld. -Rooney Elmi

Beschikbaar om te streamen. Lees onze oorspronkelijke recensie.

The Hottest August

Door willekeurige steekproeven te nemen uit interviews die overal in New York zijn afgenomen, van stoepen tot startups, verweeft Brett Story deze rijke en gevarieerde menselijke gegevens tot een overtuigend, verontrustend werk van culturele geografie. The Hottest August is een robuuste en prachtige NYC-film, die ook zeer actueel is, gefilmd tijdens het “nieuwe normaal” van augustus 2017, met de orkaan Harvey die aan kracht won en witte supremacisten die over flatscreens van greasy spoons aan de muur marcheerden. Een gevoel van onmacht hangt in de lucht, net zo voelbaar als de luchtvochtigheid. -Mark Asch

Lees onze oorspronkelijke recensie.

Varda van Agnes

In haar laatste film, postuum uitgebracht in de VS, vertelt Agnès Varda ons over haar leven, haar activisme en haar kunst, alles weemoedig onderstreept door een acuut besef van haar naderende dood. Het is een masterclass in loslaten, maar elk beetje van wat er over is van je leven gebruiken om meer hel te creëren en meer kunst. -Bedatri D. Choudhury

Lees onze oorspronkelijke recensie.