Jay Gould, oryginalne nazwisko Jason Gould, (ur. 27 maja 1836, Roxbury, Nowy Jork, U.S.-zmarł 2 grudnia 1892, Nowy Jork, Nowy Jork), amerykański zarządca kolejowy, finansista i spekulant, ważny deweloper kolejowy, który był jednym z najbardziej pozbawionych skrupułów „robber baronów” XIX-wiecznego amerykańskiego kapitalizmu.
Gould kształcił się w lokalnych szkołach i najpierw pracował jako geodeta w stanie Nowy Jork. Następnie prowadził garbarnię, a w 1859 roku zaczął spekulować papierami wartościowymi małych kolei. W czasie wojny secesyjnej nadal handlował akcjami kolejowymi w Nowym Jorku, a w 1863 roku został zarządcą Rensselaer and Saratoga Railway. Kupił i zreorganizował Rutland and Washington Railway, a w 1867 roku został dyrektorem Erie Railroad. W 1868 roku przyłączył się do Daniela Drew i Jamesa Fiska w walce o to, by Cornelius Vanderbilt nie odebrał im kontroli nad tą linią kolejową. W tym celu Gould zaangażował się w skandaliczne manipulacje finansowe, w tym emisję oszukańczych akcji i wypłacanie hojnych łapówek ustawodawcom stanu Nowy Jork w celu zalegalizowania sprzedaży tych akcji. Gould w końcu przejął kontrolę nad koleją, a następnie on i Fisk połączyli siły z Williamem („Bossem”) Tweedem i Peterem Sweeneyem, by czerpać zyski z dalszych pozbawionych skrupułów spekulacji z wykorzystaniem akcji Erie. Podjęta przez tych czterech mężczyzn próba przejęcia rynku złota spowodowała panikę „Czarnego Piątku” (24 września 1869 r.), kiedy to cena 100 dolarów w złocie spekulacyjnym, wyrażona w pieniądzu papierowym, po wzroście do 163,50 dolarów w wyniku licytacji rynkowej, spadła do 133 dolarów, gdy Departament Skarbu USA wprowadził na rynek 4 miliony dolarów w złocie spekulacyjnym. Katastrofalna panika, która wybuchła, zrujnowała wielu inwestorów i doprowadziła do publicznej nagonki na Goulda, który w końcu został zmuszony do zrzeczenia się kontroli nad Erie Railroad w 1872 roku, po śmierci Fiska i rozbiciu nowojorskiego Tweed Ring.
Posiadając teraz fortunę w wysokości 25 milionów dolarów, Gould zwrócił uwagę na koleje na Zachodzie. Zaczął kupować duże pakiety akcji Union Pacific Railroad i do 1874 roku przejął kontrolę nad tą koleją. Kupował także inne linie, tak że w 1881 roku, w szczytowym momencie, jego imperium kolejowe było największe w kraju, posiadając około 15 800 mil (25 500 km) torów, czyli 15 procent całego przebiegu linii kolejowych w Stanach Zjednoczonych. Osiągnąwszy duże zyski z manipulowania akcjami firmy, Gould wycofał się z Union Pacific do roku 1882. Rozpoczął budowę nowego systemu kolejowego, skupionego wokół Missouri Pacific Railroad, który do 1890 roku stanowił połowę wszystkich torów na południowym zachodzie.
W 1881 roku Gould przejął kontrolę nad Western Union Telegraph Company, po tym jak osłabił tę firmę poprzez bezwzględną konkurencję ze strony własnych, mniejszych firm telegraficznych. Gould był również właścicielem gazety New York World w latach 1879-1883, a do 1886 roku przejął Manhattan Elevated Railroad, która posiadała monopol na nowojorskie kolejki podmiejskie. Gould do końca pozostał bezwzględny, pozbawiony skrupułów i przyjaciół, a zmarł pozostawiając fortunę szacowaną na 77 milionów dolarów.
George Jay Gould (1864-1923), jego najstarszy syn, również stał się znanym właścicielem kolei i był prezesem Missouri Pacific, Texas and Pacific oraz kilku innych kolei.
Encyclopædia Britannica, Inc.
.