Czy można podnieść swój wynik IQ?

Dzieci, które osiągają lepsze wyniki w testach ilorazu inteligencji (IQ) mają tendencję do wykazywania wyższego poziomu osiągnięć edukacyjnych, zdobywania bardziej poważanego statusu zawodowego i uzyskiwania wyższych dochodów niż dzieci z gorszymi wynikami. W związku z tym, zrozumienie biologicznych i psychologicznych mechanizmów inteligencji jest ważne dla wydobycia pełnego potencjału jednostki.

Nowoczesne badania wykazały, że inteligencja nie jest ustalona przy urodzeniu, ale raczej zmienia się w miarę dojrzewania mózgu. Młodzież jest szczególnie narażona na plastyczność inteligencji. Ale jeśli tak jest, to wszystko to rodzi pytanie, czy można poprawić swoje IQ?

Co napędza ludzką inteligencję?

Wcześniejsi uczeni uważali, że inteligencja jest dziedziczna i stała. Większość obecnie zgadza się, że wychowanie i edukacja również odgrywają ważną rolę – jednak to, jak bardzo, jest kwestią sporną.

Badania porównujące bliźnięta jednojajowe i dwujajowe wykazały, że około połowa IQ może być wyjaśniona przez genetykę. Druga połowa zmienności w IQ jest przypisywana środowisku.

Wyzwanie w oddzieleniu genetyki od środowiska polega na tym, że trudno jest wyizolować czynniki edukacyjne. Na przykład, inteligentniejsza osoba będzie skłonna pozostać dłużej w szkole i zdobyć więcej lat edukacji niż osoba, która jest mniej wyposażona umysłowo.

Według metaanalizy z 2018 r., która wymieszała wyniki 28 badań, łącznie 600 000 uczestników, każdy dodany rok edukacji podniósł wyniki IQ uczestników, średnio od 1 do 5 punktów.

Co ciekawe, ludzie stają się coraz mądrzejsi. Średni poziom inteligencji, mierzony za pomocą standaryzowanych testów inteligencji, stale wzrasta od początku XX wieku. Według jednego z badań, obejmującego ponad 4 miliony osób w 31 krajach, ludzie zyskiwali 3 punkty IQ co dekadę lub około 10 punktów IQ na pokolenie. Zjawisko to znane jest jako „efekt Flynna”, od nazwiska naukowca Jamesa Roberta Flynna, który jako pierwszy udokumentował tę obserwację w latach 80-tych. Nie ma jednego satysfakcjonującego wyjaśnienia, ale niektóre czynniki przyczyniające się do tego efektu mogą obejmować poprawę odżywiania, rozwój formalnego szkolnictwa, wzrost średniego poziomu wykształcenia, poprawę stanu środowiska (np. mniejsza ekspozycja na ołów) i zmniejszanie się wielkości rodziny, co pozwala bardziej skupić się na edukacji każdego dziecka.

Co ciekawe, efekt Flynna może również działać wstecz. Nowe badania przeprowadzone przez Roberta Flynna sugerują, że wyniki IQ w krajach skandynawskich wykazują spadek o około 6,5 punktu IQ na pokolenie – z bardzo wysokiego poziomu wyjściowego, o czym należy wspomnieć. Gdzie indziej tempo poprawy IQ spada, co sugeruje, że szczyt, po którym następuje odwrócenie tendencji, może być w zapasie.

Nie jest jeszcze jasne, w jaki sposób edukacja może zwiększyć wyniki IQ, ani czy efekty edukacji szkolnej narastają z każdym mijającym rokiem (nie zakładaj więc, że zdobycie czteroletniego dyplomu podniesie Twój wynik IQ o 20 punktów). Ponadto, IQ i ogólna inteligencja nie są tym samym, chociaż mogą być skorelowane.

Choć IQ jest użyteczną miarą, nigdy nie mierzy inteligencji bezpośrednio, więc nauka w szkole może jedynie poprawić konkretne umiejętności, które pasują do rodzaju zadań znalezionych w testach IQ, w przeciwieństwie do szerszej poprawy ogólnych zdolności poznawczych.

Nowoczesne testy IQ mierzą zarówno inteligencję skrystalizowaną, jak i płynną. Inteligencja skrystalizowana odnosi się do wiedzy i umiejętności zdobytych w ciągu życia, co oznacza, że jest oparta na faktach i rozwija się z wiekiem. Sytuacje, które wymagają inteligencji skrystalizowanej, obejmują egzaminy z czytania ze zrozumieniem i słownictwa. Z drugiej strony, inteligencja płynna to zdolność rozumowania, rozwiązywania problemów i nadawania sensu abstrakcyjnym pojęciom. Ta zdolność jest uważana za niezależną od nauki, doświadczenia i wykształcenia. Tak więc, ma to sens, że nauka w szkole poprawia wyniki IQ w ogóle – być może z powodu bardziej skrystalizowanej inteligencji.

Co z treningiem mózgu – czy to działa? Przemysł wart miliardy dolarów twierdzi, że testy poznawcze i programy szkoleniowe mogą zwiększyć inteligencję płynną, ale dowody są w najlepszym wypadku pobieżne, przynajmniej jeśli chodzi o programy głównego nurtu. Trening poznawczy jest luźno definiowany jako regularne angażowanie się w zadania poznawcze, takie jak zapamiętywanie listy słów, zestawu obrazków lub określonej trasy do określonego celu. Jedno z badań wykazało, że uczestnicy, którzy grali w gry treningowe opracowane przez Luminosity, podnieśli swoje IQ o pięć do dziesięciu punktów – ale tylko wtedy, gdy wierzyli, że trening będzie miał wpływ na ich poznanie. Innymi słowy, wiele korzyści z tych gier może być wszystko w naszych głowach, coś w rodzaju efektu placebo.

Istnieją pewne przypadki, w których trening mózgu – ale koniecznie rodzaj sprzedawany przez firmy w Internecie – wydaje się zwiększać niektóre aspekty poznawcze. W 2017 r. naukowcy z John Hopkins University odkryli, że test sekwencji pamięci „dual n-back”, w którym ludzie muszą pamiętać stale aktualizowane sekwencje bodźców wzrokowych i słuchowych, poprawił pamięć roboczą uczestników o 30%.

Prawdopodobnie najbardziej obiecującą formą treningu mózgu jest trening umiejętności relacyjnych, który badanie z 2016 r. wykazało, że może zwiększyć IQ i predyspozycje scholastyczne. Zdolności relacyjne nie odnoszą się do interpersonalnych interakcji społecznych, ale raczej do kompetencji w radzeniu sobie z szeroką gamą abstrakcyjnych relacji między rzeczami w naszym środowisku. Na przykład, Relational Frame Theory (RFT) stwierdza, że zrozumienie, iż przeciwieństwem relacji przeciwnej jest ta sama relacja, lub że jeśli A jest większe niż B, to B musi być mniejsze niż A.

Cassidy i wsp. przeprowadzili kilkumiesięczną intensywną interwencję treningową opartą na RFT na piętnaściorgu dzieciach w wieku od 11 do 12 lat w celu poprawy ich rozumienia relacji Taki sam, Przeciwny oraz Więcej i Mniej. Rezultaty były imponujące (średnio wzrost o 23 punkty IQ), delikatnie mówiąc, co podsumowuje poniższa grafika.

Inne badanie opublikowane w British Journal of Educational Psychology rozpoczęło się w miejscu, w którym Cassidy i in. zakończyli pracę. Badacze podzielili 28 dzieci w wieku od 10 do 11 lat na dwie grupy. Jedną grupę przydzielono do programu SMART (Strengthening Mental Abilities with Relational Training), który uczył dzieci wyprowadzania złożonych relacji między nonsensownymi słowami na tysiącach przykładów i przy użyciu informacji zwrotnej próba po próbie (np. Cug jest taki sam jak Vek, Vek jest przeciwny do Mer, Mer jest przeciwny do Gew, Czy Cug jest taki sam jak Gew?). Druga grupa została przydzielona do szkolenia ScratchTM, internetowego programu do nauki kodowania komputerowego opracowanego przez Massachusetts Institute of Technology. Niezależnie od tego, do jakiej grupy należeli, wszyscy uczestnicy otrzymali 29 godzin szkolenia.

Przed i po szkoleniu uczestnicy wypełnili różne testy IQ (WASI, WIAT-II, i WISC-IV) oraz standaryzowany test predyspozycji szkolnych (SAT). Grupa trenująca umiejętności relacyjne poprawiła swoje wyniki we wszystkich testach z wyjątkiem jednego. W międzyczasie grupa Scratch nie doświadczyła żadnego znaczącego wzrostu swoich wyników w testach, IQ lub innych.

To, co czyni umiejętności relacyjne szczególnie interesującymi w kontekście treningu mózgu, to fakt, że uczestnicy badania zauważyli poprawę zarówno w standardowych testach czytania, jak i ortografii. Dzieje się tak pomimo faktu, że interwencja SMART nie trenowała tych aspektów w sposób szczególny. Jako takie, wyniki sugerują, że interwencja SMART ma „transfer efektu” do szerszych zdolności poznawczych, co wiele innych programów szkoleniowych starało się zrobić (i nie udało się w procesie).

Wydaje się, że interwencja umiejętności relacyjnych oferuje najbardziej obiecującą drogę do zwiększenia zdolności poznawczych lub odzyskania deficytu intelektualnego. Badania w tej dziedzinie są wciąż na wczesnym etapie, choć, więc więcej badań będzie wymagane przed naukowcy mogą osiągnąć ostateczny wniosek.

Na koniec dnia choć, podczas gdy te rodzaje interwencji, sztuczki i gry mózgu może pomóc podnieść swoje IQ, to nie znaczy, że dostaniesz mądrzejszy. Chodzi mi o to, że sposób, w jaki podchodzisz do wyzwań i rozwiązujesz problemy w prawdziwym życiu, nie powinien się zbytnio zmienić – chyba że twoja codzienna praca polega na odgadywaniu następnego kształtu w sekwencji odwróconych kwadratów.

Jakie jest najwyższe IQ na świecie (i czy rzeczywiście powinno cię to obchodzić?)

.